نومېنيوس اپاميايي
نومېنيوس اپاميايي ( يوناني , Noumēnios ho ex Apameias ; (په [[{{{ژبنوم}}} ژبه|{{{ژبنوم}}} ژبه]]: Script error: The function "Lang" does not exist.، لاتين) ) یو یوناني فیلسوف و، چې د سوریې او روم په اپامیا کې اوسېده، [۱] او د دوهمې پېړۍ په وروستۍ نیمایي کې شهرت پيدا کړ. [۲] هغه یو نیوپیتاګوریان او د نوې اپلاتوني فلسفې مخکښ و.
فلسفهسمولد هغه د ډېری اثارو بیانات او ټوټې د اوریګین ، تیوډورټ ، او په ځانګړې توګه د یوسیبیوس له خوا ساتل شو او له دوی څخه موږ کولی شو د هغه د اپلاتون - فيثاغورثيت فلسفې طبیعت، او د اپلاتون د نظریاتو سره نږدې والی زده کړو. نومېنيوس یو نیوپیتاګوریان و، مګر د هغه هدف دا و چې د اپلاتون نظرونه تر پیتاګوراس پورې تعقیب کړي، او په ورته وخت کې دا وښيي چې دوی د برهمنانو ، یهودانو ، ماګیانو او مصریانو له عقیدې او اسرار سره توپیر نلري. [۳] د هغه موخه دا وه چې د اپلاتون فلسفه، د سوقرات او پیتاګورس تر منځ ریښتیني فيثاغورثيان او منځګړیتوب په خپل اصلي پاکوالي کې بیرته راوباسي، د ارستو او سټویک نظریاتو څخه پاکه کړي، او د هغه ناخوښ او ناسمو څرګندونو او توضيحاتو څخه پاک کړي، کوم چې هغه وویل چې حتی په سپیوس کې موندل شوي. زانوکراتس ، او کوم چې د ارسیسیلوس او کارنیډز د نفوذ له لارې د بې بنسټه شکونو لامل شوی و. [۴] د افلاطون له اکاډمۍ څخه د ارتداد په اړه د هغه کار، د هغې د ډیری برخو څخه قضاوت کولو لپاره، [۵] د دې خلکو ظاهري شرايطو يو دقيقه او ستړی کوونکی حساب درلود او د ژوند په اړه يې بېلابېلې په زړه پورې کيسې موجودې وې، پرته له دې چې دوی د شک طبیعت ته ننوځي. . د فلسفې د سټینفورډ انسایکلوپیډیا څخه جورج کارامانولیس یادونه وکړه، "د نیومینیوس د کار پاتې شوني هیڅ شک نه پریږدي چې هغه د خپل اصولو سیسټم په جوړولو کې د افلاطون په متنونو تکیه کوله. په هرصورت، لرغوني شواهد د هغو کسانو ترمنځ ویشل شوي چې هغه یې د افلاطون فیلسوف په توګه طبقه بندي کوي ( پورفیري ، د پلاټ ژوند. 14.12، یوسیبیوس ، پریپ. Ev. XI.21.7) او هغه کسان چې هغه فيثاغورثيان ګڼي ( اوریجن ، د سیلسس I.15، VI.51، V.38 frs. 1b-1c، 53، پورفیري، اډ ګوروم 34.20-35.2؛ fr. 36، Calcidius ، In ټیمیوم 297.8 وازینک؛ fr. 52.2). موږ باید په دې دوه اړخيزه طبقه بندۍ کې هيڅ تضاد ونه وينو. نیومینیوس د فيثاغورثيت اپلاتونيست دی لکه نیمه پیړۍ دمخه ماډریټس یا د زریزې په شاوخوا کې د الکساندریا یودوروس . يانې، نیومینیوس فيثاغورث او اپلاتون دواړه د دوو چارواکو په توګه منلي چې بايد په فلسفه کې پيروي وکړي، خو هغه د اپلاتون واک د فيثاغورثيت تابع ګڼي، چې هغه د ټولو ریښتینې فلسفې سرچینه ګڼل کیږي - د اپلاتون په شمول. د نیومینیوس لپاره دا یوازې دا دی چې اپلاتون دومره ډېر فلسفي اثار لیکلي، په داسې حال کې چې د فيثاغورث نظرونه په اصل [۶] یوازې په شفاهي ډول لېرې شوي(cf. fr. 24.57-60). د هغه کتابونه په ښه ډول ( Peri Tagathou – Περὶ Τἀγαθοῦ) داسې ښکاري چې يو ښه ډول و. هغه په دقيقه توګه تشرېح کړی و، په عمده توګه د سټوکس سره په مخالفت کې، دا وجود نه په عناصرو کې موندل کېدی شي ځکه چې دوی د بدلون او لیږد په دایمي حالت کې وو، او نه هم په ماده کې ځکه چې دا مبهم، بې ثباته، بې جانه او په خپل ذات کې دي. زموږ د پوهې موضوع نه ده؛ او دا چې، په مقابل کې، وجود، د دې لپاره چې د مادې د تخریب او تخریب په وړاندې مقاومت وکړي، باید پخپله د هر ډول بدلون څخه بې برخې او لیرې شي، [۷] په ابدي شوتون کې،پرته له دې چې وخت د بدلون تابع وي، ساده او د پام وړ نه وي. په خپل طبيعت کې په خپله اراده او همدارنګه د بهر څخه د نفوذ له مخې. [۸] ریښتینی وجود د لومړي خدای سره ورته دی چې په خپل ځان کې شتون لري ، دا د ښه سره دی ، او د روح ( نوس ) په توګه تعریف شوی. [۹] مګر لکه څنګه چې لومړی (مطلق) خدای په خپل ځان کې شتون لري او په خپل حرکت کې بې خنډه نه وي، نو نشي کولی تخلیقي وي ( demiurgikos - δημιουργικός)، هغه فکر کاوه چې موږ باید یو دویم خدای فرض کړو، څوک چې ماده یوځای ساتي، خپله انرژي ورته ښيي او هغه ته د پوهېد وړ جوهر او ټولو مخلوقاتو ته روح ورکوي؛ د هغه ذهن لومړی خدای ته لارښوونه کوي، په کوم کې چې دا هغه نظرونه ګوري چې له مخې یې نړۍ په همغږۍ سره تنظیموي، د نړۍ د رامېنځته کولو په هیله نیول کیږي. لومړی خدای خپل نظرونه دوهم خدای ته رسوي، پرته له دې چې خپل ځان له لاسه ورکړي، لکه څنګه چې موږ یو بل ته پوهه رسوو، پرته له دې چې ځان بې برخې کړو. [۱۰] د دریم او دویم خدای ترمنځ د اړیکو په اړه، او په هغه تګلاره چې دوی هم د يو په توګه تصور کيږي (شاید د مادې د مبهم دورې سره په مخالفت کې)، هيڅ مالومات د هغه ټوټو څخه نه اخيستل کيږي کوم چې مونږ ته کښته ځمکې ته راغلې دي. نیومینیوس او یهودیت او مسیحیتسمولنیومینیوس د ډیرو پخوانیو لیکوالانو لخوا نقل شوی دی چې افلاطون ته یې د " موسی عاطفي کولو" په توګه اشاره کړې، [۱۱] د بیلګې په توګه، هیلینیک موسی. [۱۲] [۱۳] نومینیس وویل: "مګر افلاطون څه شی دی"، "مګر موسی په اتیک یوناني ژبه خبرې کوي؟" په ښه کې (کتاب 3، fr 10a)، نیومینیوس حتی د عیسی په اړه یوه کیسه بیانوي (که څه هم هغه نوم نه یادوي)، او د موسی او مصري بابا خبرې کوي. جورج کارامانولیس نور یادونه کوي: "د یهودي دود ته دا ډول پاملرنه د لومړني عیسوي الهیات پوهانو او بخښنې پوهانو لپاره مهمه ده چې غواړي د کافر کلتور په مقابل کې د یهودي - مسیحي دود غوره والی رامینځته کړي. که څه هم دا پاملرنه د نیومینیوس له اړخه د تاریخي اندیښنو له امله نه ده بلکې د فلسفې لخوا هڅول کیږي. نومینیوس غوښتل وښيي چې د یهودي ملت باید د پخوانیو خلکو څخه شمیرل کیږي چې په لوګو کې برخه لري او همدارنګه دا چې موسی د افلاطون په څیر د لومړي اصول مفهوم درلود، ځکه چې دواړه خدای د خدای په توګه پیژندلی و." [۶] د اپلاتون څخه د هغه اصلي توپير د "لومړي خدای" او " ډیمیورج " ترمنځ توپیر دی. دا شاید د یهودي - الکساندرین فیلسوفانو د نفوذ له امله وي (په ځانګړي توګه فیلو او د هغه د لوګوس نظریه). د پروکلوس په وینا، [۱۴] د هغه اثار د نیوپلاټونیسټانو لخوا خورا درناوي شوي، او د پلوټینس شاګرد امیلیوس (چې په ګناسټیسیزم باندې نیوکه کوله، نیوپلاټونیزم او ناسټیکزم وګورئ) ویل کیږي چې د دوی په اړه یې د تفسیر شاوخوا دوه کتابونه لیکلي دي. د ارتوډکس یهودو - مسیحي تعلیماتو برخلاف (او نور د ګونوسټیکزم له تعلیماتو سره سم) ، لکه اورفیوس او افلاطون [۱۵] نیومینیوس د انسان بدن د روح زندان په توګه لیکلی. نیومینیوس، د پروفیسور مایکل واګنر په وینا د خدای سره د همغږۍ په توګه مادې ته په کتلو کې د ناپوهۍ تمایلات وښودل. [۱۶] کارونهسمولد پوهانو او اپلاتون تر منځ د اختلاف د ټکو په اړه د هغه د اثارو ټوټې، د ښه په اړه (په کوم کې چې د اوریجن ، کانټرا سیلسم ، iv. 51 په وینا، هغه عیسی مسیح ته اشاره کوي)، او د افلاطون په صوفیانه ویناوو کې، ساتل شوي دي. د Eusebius په Praeparatio Evangelica کې . ټوټې په FWA Mullach، Fragmenta Philosophorum Graecorum iii کې راټول شوي دي. F. Thedinga, De Numenio philosopho Platonico (Bonn, 1875) هم وګورئ؛ هینریک ریټر او لودویګ پریلر ، هسټ. فل. ګریکا (ed. ای ویلمن ، ۱۸۹۸، ۶۲۴-۷؛ T. Whittaker ، The Neo-Platonists (1901)، E.A. Leemans, Studie over den Wijsgeer Numenius van Apamea د Uitgave der Fragmenten, Brussels 1937, and E. Des Places, Numénius, Fragments, Collection Budé, Paris: Les Belles Lettres, 1973 . دا هم وګورهسمول
سرچينېسمول
سرچینېسمول
مخ پر وړاندی لوستلسمول
بهرنۍ اړیکېسمول
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||