فيلو لاريسايي
د فيلو لاريسايي ( په يوناني ژبه: Φίλων ὁ Λαρισσαῖος Philon ho Larissaios ) 159/8-84/3مخزېږديز[۱] یو یونانی فیلسوف و. هغه د کلیټوماکس شاګرد و، چې هغه د اکاډمۍ د مشر په توګه بریالی شو. د ميتريداتيک جنګونو په جریان کې چې د اکاډمۍ وېجاړول به یې وګوري، هغه روم ته سفر وکړ چېیرې چې سیسیرو د هغه لیکچر واورېد. د هغه هیڅ لیکنه نه ده پاتې. هغه یو اکاډمیک شکمن و، لکه د هغه څخه وړاندې کلیتوماکس او کارنیاډېس ، مګر هغه د خپلو ښوونکو په پرتله د شک په اړه ډېر اعتدالي نظر وړاندې کړ، پرته له یقیني باورونو ته اجازه ورکوي. ژوندسمولفیلو په 154/3مخزېږديز کې په لاریسا کې زیږیدلی و. هغه اتن ته لاړ چیرې چې هغه د کلیټوماکس شاګرد شو، چې هغه په 110-109 BC کې د دریم یا نوې اکاډمۍ د مشر په توګه بریالی شو. د Sextus Empiricus په وینا، هغه د "څلور اکاډمۍ" بنسټ ایښودونکی و، [۲] مګر نور لیکوالان له دریو څخه د زیاتو اکاډمیو جلا شتون نه مني. هغه د اسکالون د انټیوکس ښوونکی و چې د پلاتونیسټ ښوونځي کې به د هغه مخالف شي. د میتریداټیک جنګونو په جریان کې فیلو اتن پریښود او په 88 BC کې یې په روم کې استوګن شو. په روم کې یې د بیان او فلسفې په اړه لیکچر ورکړ، او د هغه شاوخوا یې ډیری نامتو زده کونکي راټول کړل، چې په دوی کې سیسیرو خورا مشهور او خورا لیواله و. [۳] فیلو د افلاطون څخه په مستقیمه توګه د اکاډمۍ وروستی ناباوره عالم و. په 84/3 BC کې د هغه له مړینې وروسته، اکاډمۍ په سیالو ډلو کې جلا شوه او بالاخره د نیوپلاټونیسټ بیا راژوندي کیدو پورې ورکه شوه. فلسفهسمولد فیلو هیڅ کار شتون نلري؛ د هغه د نظرونو په اړه زموږ پوهه د نیومینیوس ، سیکسټس ایمپیریکوس او سیسیرو څخه اخیستل شوې ده. په عموم کې، د هغه فلسفه د افلاطون د توکمپالنې په ګټه د منځني او نوي اکاډمۍ د اکادمیک شک په وړاندې غبرګون و. هغه ټینګار وکړ چې د تصوراتي مفکورو له لارې شیان د پوهیدو وړ نه دي ( akatalêpta )، مګر د خپل طبیعت سره سم د پوهیدو وړ دي. [۴] هغه په وروستیو کې څنګه پوه شو، ایا هغه د شواهدو او احساساتو سره سم اشاره کړې چې موږ یې د شیانو څخه ترلاسه کوو، [۵] یا ایا هغه د فوري روحاني مفکورې افلاطون انګیرنې ته راستون شوی، روښانه نده. د خپل شاګرد انټیوکس سره په مخالفت کې، هغه به د زړې او نوې اکاډمۍ جلا کول نه مني، بلکې په سقراط او افلاطون کې به د شک شکونه ومومي، [۶] او په نوې اکاډمۍ کې به د حقیقت په پیژندلو کې کم نه وي. کوم چې د خپل شک له لارې ماتوي. لږترلږه له یوې خوا، که څه هم هغه به د احساساتو د شواهدو په وړاندې مقاومت ونه کړي، هغه غوښتل چې دلته هم د هغو مخالفانو سره وګوري چې د هغه د دریځونو د ردولو هڅه وکړي [۵] یعني هغه اړتیا احساس کړه چې د هغه څه تابع کړي چې په عارضي توګه یې ټاکلي دي. د هغه په ذهن کې د شک د ازموینې لپاره ریښتینی؛ او له بلې خوا، هغه د ژوند وروستي پای ته د درناوي په اړه ډاډمن باور ته په رسیدو کې شک نه درلود. یادښتونهسمول
سرچينېسمول
مخ پر وړاندی لوستلسمول
بهرنۍ اړیکېسمول
|