رومپه انګليسي ژبه کې (Rûm), (بايد د روم له ښار سره غلط نشي) په اروپا او کوچنۍ اسيا کې پرتې ځمکې ته اشاره کوي چې د یو څه مودې لپاره د روم جمهوریت ، روم امپراتورۍ ، او ختیځ روم امپراتورۍ (بیزانتیم) په لاس کې وې.

روم
Roma (اېټاليايي )[۱] پر ویکي‌ډېټا د دې ارزښت سمول
اړوند
پلازمېنه د
بلننوم
  • la città eterna
  • Вечный город
  • Wieczne Miasto[۴]
  • Věčné město
  • Ciudad Eterna
  • večno mesto
  • The Eternal City
  • The City of Seven Hills پر ویکي‌ډېټا د دې ارزښت سمول
ټوليز مالومات
عمومي مالومات
وګړو شمېر
۲٬۷۴۸٬۱۰۹[۵] — ۳۵٬۰۰۰ — ۱۳۰٬۰۰۰ — ۳۰۰٬۰۰۰ — ۱۷٬۰۰۰ — ۱۹۴٬۵۰۰ — ۲۱۲٬۴۳۲ — ۲۷۳٬۹۵۲ — ۴۲۲٬۴۱۱ — ۵۱۸٬۹۱۷ — ۶۶۰٬۲۳۵ — ۹۳۰٬۹۲۶ — ۱٬۱۵۰٬۵۸۹ — ۱٬۶۵۱٬۷۵۴ — ۲٬۱۸۸٬۱۶۰ — ۲٬۷۸۱٬۹۹۳ — ۲٬۸۴۰٬۲۵۹ — ۲٬۷۷۵٬۲۵۰ — ۲٬۶۶۳٬۱۸۲ — ۲٬۶۱۷٬۱۷۵ — ۲٬۸۷۰٬۴۹۳[۶] — ۲٬۸۶۴٬۳۴۸ — ۲٬۸۷۳٬۴۹۴[۷] — ۲٬۸۷۲٬۸۰۰[۸] پر ویکي‌ډېټا د دې ارزښت سمول
پکي شاملې اداري سیمې
Municipio I (en) ژباړلMunicipio II (en) ژباړلMunicipio III (en) ژباړلMunicipio IV (en) ژباړلMunicipio V (en) ژباړلMunicipio VI (en) ژباړلMunicipio VII (en) ژباړلMunicipio XV (en) ژباړلMunicipio VIII (en) ژباړلMunicipio IX (en) ژباړلMunicipio X (en) ژباړلMunicipio XI (en) ژباړلMunicipio XII (en) ژباړلMunicipio XIII (en) ژباړلMunicipio XIV (en) ژباړل پر ویکي‌ډېټا د دې ارزښت سمول
رسمي ژبه
د حکومت مشر
وګړنوم
RomanromanoromanaRomainRomaineromanoromanaRömerRömerinromàromanaRomanoErromatarrzymianin[۹]rzymianka[۱۰]рѝмляниRomeinримлянинримлянкаримлянеrzymianie[۱۱]rzymianki[۱۱]RimljanRimljankaরোমানromani پر ویکي‌ډېټا د دې ارزښت سمول
غړی د
اداري سیمه
Metropolitan City of Rome (en) ژباړل (۲۰۱۰ – ) پر ویکي‌ډېټا د دې ارزښت سمول
هېواد
اړين مالومات
مهمې پېښې
کچه او لوړوالی
د ځای کچه
۱٬۲۸۷٫۳۶ كيلومتر مربع[۱۴] پر ویکي‌ډېټا د دې ارزښت سمول
جوړښت
بنسټګر
Romulus (mul) ژباړل[۱۵]
Remus (mul) ژباړل پر ویکي‌ډېټا د دې ارزښت سمول
نور مالومات
وېب‌پاڼه
comune.roma.it (اېټاليايي ژبه) پر ویکي‌ډېټا د دې ارزښت سمول
پوسټ‌کوډ
00118–00199 پر ویکي‌ډېټا د دې ارزښت سمول
کورډي‌نېشن
۴۱°۵۳′۳۵″شمال ۱۲°۲۸′۵۸″ختیځ / 41.8931°شمال 12.4828°ختيځ / 41.8931; 12.4828 پر ویکي‌ډېټا د دې ارزښت سمول
Map

معمولا، په پخوانیو عربي او اسلامي سرچینو کې، روم د آسیا کوچنیو ځمکو (ترکیه یا اناتولیا) ته اشاره کوي. د مدیترانې سمندر یو له عربي نومونو څخه چې د جنوبي آسیا په کوچنیو برخو کې موقعیت لري، "بهرال روم" دی چې معنی یې د "روم سمندر" دی. لومړني رومیان د لاتیني ژبو قومونو یوه څانګه وه چې شاوخوا دوه زره کاله دمخه له مرکزي اروپا څخه اېټالیا ته مهاجر شوي. د 1000 BC په شاوخوا کې، کوچیان او کوچیان روما د لاتیم د زرخیز میدان په شمالي څنډه کې د بادي تیبر سیند په اوو ټیټو غونډیو کې د کلیو په جوړولو سره یوځای اوسیدل پیل کړل.

د روم نوم د سلجوقی دورې او بیا د عثماني امپراتورۍ په جریان کې د ختیځ روم امپراتورۍ له ړنګېدو وروسته هم کارول کېده.

په شاهنامې کې روم

سمول

روم یو له لومړنیو هېوادونو او تمدنونو څخه دی چې په شاهنامې کې یې یادونه شوې، چې د ایران او توران څخه وروسته په ښکاره توګه یادونه شوې، او لومړی واکمن یې د سلیم په شاهنامې کې دی. د روم ځمکه سلیم ته د فریدون نیایش لخوا ټاکل شوې وه. منوچهر اوس د سیور له وژنې وروسته د سلیم په لټه کې دی، او ناپاک سلیم الانان دیج ته وتښتېد، مګر هلته د قارن رزمجو او ګرشاسپ - پیلان له خوا ونیول شو، او ټوله میدان، دیمان او سمندر په وینو پوښل شوی و. د تل په څېر شاه روم په ساحل کې د کلا د ننوتو لپاره کومه کښتۍ یا بېړۍ ونه موندله او منوچهر یې په دې جام کې ونیو. [۱۶]

د شاه روم مړینه

سمول

کله چې سلم د بحر غاړې ته ورسېد، هغه وليدل چې پوځ وژل شوی او د کلا دننه د جسدونو څخه تېرېدل ورته ګران وو، منوچهر سالار نو (پور پشان) او د فريدون جانشين هغه ته نږدې شول او د عرج د غچ له اخيستلو مخکې يې ورته يادونه وکړه. بردار د تاج او تخت په خاطر وواژه او اوس چې تا تاج موندلی، نو ولې تښتې؟ [۱۷] تنګتانګ د سر په څټ کې سالم ته نږدې شو او په یوه ضربه سره یې سر له بدن څخه جلا کړ تر څو د جال په څیر فریدون ته ولیږدول شو. اوس فریدون د دریو ماشومانو سرونه څنګ ته کېښودل.

د روم پوځ د رمې په څیر په میدانونو، بحرونو او غرونو کې خوار شوی و، د لښکرو څخه یو یې د پاک دماغ او هوښیار سړی په توګه وټاکل شو چې په دواړو ایراني ژبو پوهیږي [۱۸] د رومیانو استازی راغی. منوچهر وویل چې موږ ټول د هیواد مالداران او بزګران یو، جنګ ته اړ شو، اوس ټول د شاه منوچهر خادم خادمان یو، د هغه د حکم اطاعت کوو. که پاچا اجازه ورکړي، موږ به د لښکر مشران او مشران هغوی ته وسپارو.  

اړوند پوښتنې

سمول

پای ليکونه

سمول
  1. ويل شوي په: Treccani's Enciclopedia on line. Treccani ID: roma. اثر ژبه: اېټاليايي ژبه. ليکوال: Institute of the Italian Encyclopaedia.
  2. ويل شوي په: Getty Thesaurus of Geographic Names. Getty Thesaurus of Geographic Names ID: 7000874. خپرېدو نېټه: ۲۲ جون ۲۰۱۶. بياځلي سمون: ۲۱ جنوري ۲۰۱۹. خپروونکی: Getty Research Institute. اثر ژبه: انګليسي ژبه. ليکوال: Getty Research Institute.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ويل شوي په: Getty Thesaurus of Geographic Names. Getty Thesaurus of Geographic Names ID: 7000874. بياځلي سمون: ۲۷ ډېسمبر ۲۰۲۱. خپروونکی: Getty Research Institute. اثر ژبه: انګليسي ژبه. ليکوال: Getty Research Institute.
  4. سرچينې تړی: https://wsjp.pl/haslo/podglad/4445/wieczne-miasto.
  5. سرچينې تړی: https://demo.istat.it/?l=it.
  6. سرچينې تړی: http://www.demo.istat.it/bilmens2014gen/query.php?lingua=ita&Rip=S3&Reg=R12&Pro=P058&Com=91&submit=Tavola. بياځلي سمون: ۳ فېبروري ۲۰۱۵.
  7. "Popolazione Residente al 1° Gennaio 2017". Italian National Institute of Statistics. بياځلي په ۹ سېپتمبر ۲۰۱۷.{{cite web}}: د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
  8. "Popolazione Residente al 1° Gennaio 2018". Italian National Institute of Statistics. بياځلي په ۱۶ مارچ ۲۰۱۹.{{cite web}}: د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
  9. سرچينې تړی: https://sjp.pwn.pl/so/rzymianin;4507980.html.
  10. سرچينې تړی: https://sjp.pwn.pl/so/rzymianka;4507982.html.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ سرچينې تړی: https://wsjp.pl/haslo/podglad/45034/rzymianin.
  12. سرچينې تړی: https://www.lhc-s.org/member_cities/index.php. بياځلي سمون: ۲۸ می ۲۰۲۴. Archive URL: https://web.archive.org/web/20240528114922/https://www.lhc-s.org/member_cities/.
  13. ArchINFORM location ID: 934. ويل شوي په: آرک انفارم. بياځلي سمون: ۶ اگست ۲۰۱۸. اثر ژبه: جرمني ژبه.
  14. "Superficie di Comuni Province e Regioni italiane al 9 ottobre 2011". Italian National Institute of Statistics. بياځلي په ۱۶ مارچ ۲۰۱۹.{{cite web}}: د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
  15. ويل شوي په: Ab urbe condita. اثر ژبه: لاتيني ژبه. ليکوال: Titus Livius.
  16. کينډۍ:یادکرد کتاب
  17. منظور منوچهر ایرج بود که با دسیسه سلم و تور سر از تن جدا گشت و سر نزد فریدون ارسال شد
  18. ظاهراً زبان ایران و روم از یکدیگر متفاوت بود