اودوکسوس کنيدوسي

اودوکسوس د کنیډوس اوسېدونکی و، دا ښار د آسیا کوچنیو یوناني کوچیانو سيمه وه. هغه یو تکړه ستورپوه او ریاضي پوه او د اپلاتون له شاګردانو څخه و، چې په 408 ق م کې زیږیدلی او په 355 کې مړ شوی. په 32 کلنۍ کې اتن ته لاړ، د اپلاتون خدمت یې تر لاسه کړ، بیا یې څو کاله په مصر کې د ستورپوهنې زده کړې وکړې او په اتن کې یې یو ښوونځی پرانیست او د ژوند په پای کې یې د قانون جوړونکي مقام ته وټاکل شو. وطن د هغه مقام او وقار داسې و، چې په پخوانيو وختونو کې هغه ته د خدای په څیر اودوکسس ویل کیده او زموږ په وخت کې هغه د ارستو څخه لوړ دی. اودوکسوس د ستورپوهنې او ستورپوهنې په برخه کې د نوم او پېښې په نوم کتابونه لیکلي، مګر په ساینس کې د هغه شهرت او عظمت د ریاضیاتو او ریاضياتو په برخه کې د هغه د مطالعاتو او تحقیقاتو له امله دی. د متمرکز حلقو په اړه د هغه فرضیه، چې د دې فرضیې له مخې د لمر، سپوږمۍ او ستورو حرکت د مېچپوهنه له لارې تشریح کول خورا مهم دي. په هندسه کې د هغه شهرت د تناسب د عمومي اصولو د ایجاد له امله دی، چې د حرکت او غیر منقولو حجمونو قضیه پکې شامله ده. د هغه د نورو اثارو له جملې څخه ځمکپوهنه او اته کلن اثار دي. اودوکسوس یو له پخوانیو یوناني ساینس پوهانو څخه دی چې د ځمکې په ختیځ کې له مشهورو عقايدو او د موغان رسمونو سره د ډیموکریټس د لیکنو له لارې آشنا شوی و چې پخپله په بابل کې و او د ختیځ ریاضي پوهانو او ستورپوهانو له نظرونو څخه خبر و. زردشتيزم او د ختيځ ستورپوهنې پوهه د ايدوکسس له لارې منځته راغله او لکه څنګه چې بيډيس په خپل کتاب اپلاتون او ايدوکسس کې يادونه کړې، د افلاطون وينا په خپل کتاب کې دد دولس مياشتو او دولس خدايانو په اړه د ايراني عقايدو تر اغېز لاندې ده چې افلاطون له ايدوکسوس څخه زده کړې. پای ليکونه سرچينې بنونیسټ، ایمل. د ایران مذهب تهران: فرهنګ ایران بنسټ خپرونه، ۱۳۵۴ ل