د نړۍ ټولې ژبې، د ويونکو پر بنسټ
په دې ليکنه کې د نړۍ ټولې ژبې ويونکي، او نړيوال مقامونه يې ليکل شوي. مورنۍ يا لومړنۍ ژبه هغه ژبې ته ويل کېږي چې چې ماشوم په هغې ژبې خبرې زده کوي او هغه زده کوي.
.png)
د وخت په تېرېدو سره د ژبې د ویونکو ډېرښت او د ژبې بدلون له امله د ژبې د نفوسو د امار ترلاسه کولو کې ډېری ستونزې شتون لري. او په ځینو سیمو کې يې د سرشمیرنې سيسټم شتون نه لري. [۱] خو دا هغه ژبې دي چې د ژبو د نړيوال سازمان له خوا يې آمار، په رسمي توګه وړاندې شوي.
د ژبو نوملړ
سمولپه لاندې ليسټ کې هره ژبه د نړيوال مقام، ويونکي او د ژبې کورنۍ یې ليکل شوي، د وګړشمېرنې نړيوال سازمان:
| نړيوال مقام | ژبه | ويونکي
(ميليون) |
سلنه د ټولې نړۍ | د ژبې کورنۍ | ريښه |
|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | چينايي | ۹۱۸ | ۱۱٫۹۲۲٪ | چیني-تبتي | چیني |
| ۲ | اسپانیایی | ۴۸۰ | ۵٫۹۹۴٪ | هندواروپایي | رومي |
| ۳ | انگلیسی | ۳۷۹ | ۴٫۹۲۲٪ | هندواروپایي | جرمني |
| ۴ | پرتغالي | ۳۴۶ | ۴٫۴۵۰٪ | هندواروپایي | رومي |
| ۵ | هندي | ۳۴۱ | ۴٫۴۲۹٪ | هندواروپایی | هندوآریایي |
| ۶ | بنګالي | ۲۲۸ | ۲٫۹۶۱٪ | هندواروپایي | هندوآریایي |
| ۷ | روسي | ۱۵۴ | ۲٫۰۰۰٪ | هندواروپایي | بالتواسلاوی |
| ۸ | جاپاني | ۱۲۸ | ۱٫۶۶۲٪ | جاپاني | جاپاني |
| ۹ | پنجابي | ۹۲٫۷ | ۱٫۲۰۴٪ | هندواروپایي | هندوآریایي |
| ۱۰ | پښتو | ۸۳٫۱ | ۱٫۰۷۹٪ | هندواروپایي | آریایي |
| ۱۱ | تلوګو | ۸۲٫۰ | ۱٫۰۶۵٪ | دراویدي | مرکزي |
| ۱۲ | چینيوو | ۸۱٫۴ | ۱٫۰۵۷٪ | چینی-تبتی | چینی |
| ۱۳ | تورکي | ۷۹٫۴ | ۱٫۰۳۱٪ | ترکی | اوغوز |
| ۱۴ | کريايي | ۷۷٫۳ | ۱٫۰۰۴٪ | کرهای | تکخانواده |
| ۱۵ | فرانسوي | ۷۷٫۲ | ۱٫۰۰۳٪ | هندواروپایی | رومی |
| ۱۶ | آلماني | ۷۶٫۱ | ۰٫۹۸۸٪ | هندواروپایی | ژرمنی |
| ۱۷ | ویتنامي | ۷۶٫۰ | ۰٫۹۸۷٪ | آستروآسیایی | ویتی |
| ۱۸ | تامیلي | ۷۵٫۰ | ۰٫۹۷۴٪ | دراویدی | جنوبی |
| ۱۹ | چینايي يوئي | ۷۳٫۱ | ۰٫۹۴۹٪ | چینی-تبتی | چینی |
| ۲۰ | اردو | ۶۸٫۶ | ۰٫۸۹۱٪ | هندواروپایی | هندوآریایی |
| ۲۱ | فارسي | ۶۸٫۳ | ۰٫۸۸۷٪ | سامي کورنۍ | سامي |
| ۲۲ | ایټاليايي | ۶۴٫۸ | ۰٫۸۴۲٪ | هندواروپایي | رومي |
| ۲۳ | عربي مصري | ۶۴٫۶ | ۰٫۸۳۹٪ | آفروآسیایي | سامي |
| ۲۴ | ګوجراتي | ۵۶٫۴ | ۰٫۷۳۲٪ | هندواروپایي | هندوآریایي |
| ۲۵ | مراتی | ۵۲٫۸ | ۰٫۶۸۶٪ | هندواروپایي | ایرانی |
| ۲۶ | بوجپوري | ۵۲٫۲ | ۰٫۶۷۸٪ | هندواروپایي | هندوآریایي |
| ۲۷ | مین | ۵۰٫۱ | ۰٫۶۵۱٪ | چینی-تبتي | چیني |
| ۲۸ | چیني هاکا | ۴۸٫۲ | ۰٫۶۲۶٪ | چینی-تبتي | چیني |
| ۲۹ | چیني جېن | ۴۶٫۹ | ۰٫۶۰۹٪ | چینی-تبتي | چیني |
| ۳۰ | هوسا | ۴۳٫۹ | ۰٫۵۷۰٪ | آفروآسیایی | چادي |
| ۳۱ | کانارا | ۴۳٫۶ | ۰٫۵۶۶٪ | دراویدي | جنوبي |
| ۳۲ | اندونزیایي (مالایي) | ۴۳٫۴ | ۰٫۵۶۴٪ | آسترونزیایي | مالایو-پلینزیایي |
| ۳۳ | لهستاني | ۳۹٫۷ | ۰٫۵۱۶٪ | هندواروپایي | بالتواسلاوی |
| ۳۴ | یوروبایي | ۳۷٫۸ | ۰٫۴۹۱٪ | نیجر-کنګو | ولتا-نیجر |
| ۳۵ | چیني شیانګ | ۳۷٫۳ | ۰٫۴۸۴٪ | چینی-تبتی | چیني |
| ۳۶ | مالایالم | ۳۷٫۱ | ۰٫۴۸۲٪ | دراویدي | جنوبي |
| ۳۷ | اوریا | ۳۴٫۵ | ۰٫۴۴۸٪ | هندواروپایي | هندوآریايي |
| ۳۸ | مایتهیلي | ۳۳٫۹ | ۰٫۴۴۰٪ | هندواروپایي | هندوآریایي |
| ۳۹ | برمهيي | ۳۲٫۹ | ۰٫۴۲۷٪ | چیني-تبتي | لولو-برمهيي |
| ۴۰ | پنجابي شرقي | ۳۲٫۶ | ۰٫۴۲۳٪ | هندواروپایي | هندوآریایي |
| ۴۱ | سوندایي | ۳۲٫۴ | ۰٫۴۲۱٪ | آسترونزیایي | مالایو-پلینزیایي |
| ۴۲ | عربي سوډاني | ۳۱٫۹ | ۰٫۴۱۴٪ | آفروآسیایي | سامي |
| ۴۳ | عربي الجزایري | ۲۹٫۴ | ۰٫۳۸۲٪ | آفروآسیایي | سامي |
| ۴۴ | عربي مراکشي | ۲۷٫۵ | ۰٫۳۵۷٪ | آفروآسیایی | سامي |
| ۴۵ | اوکرایني | ۲۷٫۳ | ۰٫۳۵۵٪ | هندواروپایی | بالتواسلاوی |
| ۴۶ | ایګبو | ۲۷٫۰ | ۰٫۳۵۱٪ | نیجر-کنگو | ولتا-نیجر |
| ۴۷ | ازبکي | ۲۵٫۱ | ۰٫۳۲۶٪ | ترکي | قارلقي |
| ۴۸ | سندیي | ۲۴٫۶ | ۰٫۳۱۹٪ | هندواروپایي | هندوآریایي |
| ۴۹ | عربي شامي شمالي | ۲۴٫۶ | ۰٫۳۱۹٪ | آفروآسیایي | سامي |
| ۵۰ | رومانیایي | ۲۴٫۳ | ۰٫۳۱۶٪ | هندواروپایي | رومي |
| ۵۱ | تاګالوګ | ۲۳٫۶ | ۰٫۳۰۶٪ | آسترونزیایي | مالایو-پلینزیایي |
| ۵۲ | هالنډي | ۲۳٫۱ | ۰٫۳۰۰٪ | هندواروپایي | جرمني |
| ۵۳ | عربي صعیدي | ۲۲٫۴ | ۰٫۲۹۱٪ | آفروآسیایي | سامي |
| ۵۴ | چیني ګن | ۲۲٫۱ | ۰٫۲۸۷٪ | چیني-تبتي | چیني |
| ۵۵ | زبان امهری | ۲۱٫۹ | ۰٫۲۸۴٪ | آفروآسیایي | سامي |
| ۵۶ | پښتو (يوازې افغانستان) | ۲۰٫۹ | ۰٫۲۷۱٪ | هندواروپایي | آريايي |
| ۵۷ | ماګهي | ۲۰٫۷ | ۰٫۲۶۹٪ | هندواروپایی | هندوآریایي |
| ۵۸ | تایي | ۲۰٫۷ | ۰٫۲۶۹٪ | کرا-داي | تاي |
| ۵۹ | سرائیکي | ۲۰٫۰ | ۰٫۲۶۰٪ | هندواروپایي | هندوآریایي |
| ۶۰ | خمر | ۱۶٫۶ | ۰٫۲۱۶٪ | آستروآسیایي | خمر |
| ۶۱ | چتیسګري | ۱۶٫۳ | ۰٫۲۱۲٪ | هندواروپایي | هندوآریایي |
| ۶۲ | سومالیایي | ۱۶٫۲ | ۰٫۲۱۰٪ | آفروآسیایي | کوشي |
| ۶۳ | مالزیایي (مالایی مالزیایي) | ۱۶٫۱ | ۰٫۲۰۹٪ | آسترونزیایي | مالایو-پلینزیایي |
| ۶۴ | سبوانو | ۱۵٫۹ | ۰٫۲۰۶٪ | آسترونزیایي | مالایو-پلیزیایي |
| ۶۵ | نپالي | ۱۵٫۸ | ۰٫۲۰۵٪ | هندواروپایي | هندوآریایي |
| ۶۶ | عربي عراقي | ۱۵٫۷ | ۰٫۲۰۴٪ | آفروآسیایي | سامي |
| ۶۷ | آسامي | ۱۵٫۳ | ۰٫۱۹۹٪ | هندواروپایي | هندوآریایي |
| ۶۸ | سینهالي | ۱۵٫۳ | ۰٫۱۹۹٪ | هندواروپایي | هندوآریایي |
| ۶۹ | کرمانجي | ۱۴٫۶ | ۰٫۱۹۰٪ | هندواروپایي | ایراني |
| ۷۰ | عربي حجازي | ۱۴٫۵ | ۰٫۱۸۸٪ | آفروآسیایي | سامي |
| ۷۱ | پولانی نیجریهيي | ۱۴٫۵ | ۰٫۱۸۸٪ | نیجر-کنګو | سنگامبیایي |
| ۷۲ | باواریایي | ۱۴٫۱ | ۰٫۱۸۳٪ | هندواروپایي | جرمني |
| ۷۳ | آذربایجاني | ۱۳٫۸ | ۰٫۱۷۹٪ | ترکي | اوغوز |
| ۷۴ | یوناني | ۱۳٫۱ | ۰٫۱۷۰٪ | هندواروپایي | هلني |
| ۷۵ | چیتاګوني | ۱۳٫۰ | ۰٫۱۶۹٪ | هندواروپایي | هندوآریایي |
| ۷۶ | قزاقي | ۱۲٫۹ | ۰٫۱۶۸٪ | ترکي | قبچاقي |
| ۷۷ | دکني | ۱۲٫۸ | ۰٫۱۶۶٪ | هندواروپایي | هندوآریایي |
| ۷۸ | مجاریي | ۱۲٫۶ | ۰٫۱۶۴٪ | اورالي | اوګري |
| ۷۹ | روانداییي | ۱۲٫۱ | ۰٫۱۵۷٪ | نیجر-کنگو | بانتو |
| ۸۰ | زولو | ۱۲٫۱ | ۰٫۱۵۷٪ | نیجر-کنګو | بانتو |
| ۸۱ | عربي شامي جنوبي | ۱۱٫۶ | ۰٫۱۵۱٪ | آفروآسیایي | سامي |
| ۸۲ | عربي تونسي | ۱۱٫۶ | ۰٫۱۵۱٪ | آفروآسیایي | سامي |
| ۸۳ | عربي صنعایي | ۱۱٫۴ | ۰٫۱۴۸٪ | آفروآسیایي | سامي |
| ۸۴ | مین شمالي | ۱۱٫۰ | ۰٫۱۴۳٪ | چیني-تبتي | چیني |
| ۸۵ | |||||
| ۸۶ | روندیي | ۱۰٫۸ | ۰٫۱۴۰٪ | نیجر-کنګو | بانتو |
| ۸۷ | چکیي | ۱۰٫۷ | ۰٫۱۳۹٪ | هندواروپایي | بالتواسلاوي |
| ۸۸ | عربیيتعزی-عدني | ۱۰٫۵ | ۰٫۱۳۶٪ | آفروآسیایي | سامي |
| ۸۹ | اویغوریي | ۱۰٫۴ | ۰٫۱۳۵٪ | ترکي | قارلقي |
| ۹۰ | مین شرقي | ۱۰٫۳ | ۰٫۱۳۴٪ | چیني-تبتي | چیني |
| ۹۱ | سیلهتي | ۱۰٫۳ | ۰٫۱۳۴٪ | هندواروپایي | هندوآریایي |
سرچينه
سمول- ↑ Crystal, David (1988). The Cambridge Encyclopedia of Language. Cambridge University Press. pp. 286–287. ISBN 978-0-521-26438-9.