پېښليک
یو له مدرنه تاریخ پوهانو څخه, چاچې د خپلو لویو ممکنه پروژو په مرسته د تاریخ بیاکتنه وکړه
تاريخ په یوناني ἱστορία) ډیره وخت د دوه مفهومونو په معنی دی. لومړی په تیرو پیښو ته کتنه دویم د پیښتو کتنه او څیړنه بلل کیږي. اما څوک یا شخص چې تاریخ کتنه او تاریخ لیکنه کوی تاریخ پوه بلل کیږي. تاریخ چې پېښليک هم بلل کېږي په ټوليز ډول د انسانانو يا وگړو د ژوند پېښې څېړي په تېره بيا د دوی د تېرمهال او پخواني ژوندانه د پلټلو په موخه. دغه پوهنه د ټولنيزوو او بشري پوهنو په کتار کې راځي او له نورو نژديو او گاونډيو پوهنو څخه گټه اخلي لکه لرغونپوهنه، ادبيات او داسې نور. هره ټولنه او هر هېواد هڅه کوي چې خپل تاريخ وڅېړي او د خپلې ټولنې آر او تاريخي پس منظر وپېژني. هر ټبر ريار باسي تر څو د خپل ولس زانگو او د خپلو نيکونو رويات او کيسې تر لاسه کړي. په دې لړ کې تاريخپوهان د يو هېواد يا سيمې تاريخ په مختلفو مرحلو او دورو يا پېرونو وېشي.
د اکثرو سيمو تاريخ په دې ډول وېشلی شو :
- مختاريخي زمانه لکه د ډبرو پېر، د وسپنو پېر
- تاريخي دوره چې هغه مهال پيلېږي کله چې ليکلي لاسوندونه شتوالی ولري
- منځنۍ پېړۍ
- نوی پېر
- اوسمهال