شيعه
شيعه كلمې ماناد يو چا لپاره عصبيت كول، يا دچا سره مرستندوې كېدل، يا د پيروي كولو په مانا ده. لكه چې وايي: پلانې د پلاني سړي له شيعه (اتباعو) څخه دى. لكه څرنگه چې الزبېدي وايي: هرهغه قام چې په يوه مسئله سره راټول شي، نو دوي شيعه گان شول. او هر هغه څوك چې د چا مرسته وكړي او د هغه لپاره گونديتوب وكړي، نو دې د هغه شيعه دى. ددې كلمې اصل له (المشايعه) څخه دى او هغه د المطاوله او المتابعه په وزن دى.
د شيعه كلمې ماناسمول
د يو چا لپاره عصبيت كول، يا دچا سره مرستندوې كېدل، يا د پيروي كولو په مانا ده. لكه چې وايي: پلانې د پلاني سړي له شيعه (اتباعو) څخه دى. لكه څرنگه چې الزبېدي وايي: هرهغه قام چې په يوه مسئله سره راټول شي، نو دوي شيعه گان شول. او هر هغه څوك چې د چا مرسته وكړي او د هغه لپاره گونديتوب وكړي، نو دې د هغه شيعه دى. ددې كلمې اصل له (المشايعه) څخه دى او هغه د المطاوله او المتابعه په وزن دى. ددې لفظ كارونه د اسلام په لومړي سر كې په خپل اصلي او حقيقي شكل كارول كېده. مگر د وخت په تېرېدو سره د عثمان رضي الله عنه له شهادت څخه وروسته د علي كرم الله وجهه او معاويه رضي الله عنه ترمنځ د ترينگلتيا په وخت كې دا لفظ د سياسي موخو لپاره وكارول شو. نو پدې وخت كې به د علي كرم الله وجهه مرستندويو او اتباعو ته د (شيعه علي)، او دې ډلې به دا دعوه كوله چې علي كرم الله وجهه له معاويه رضي الله عنه څخه د خلافت لومړيتوب لري اودې يې وړ دى. او پدې ډول به يې د هغه رضي الله عنه مرسته په جگړو كې كوله. همدارنگه به د معاويه رضي الله شيعه گانو هم د هغه په پلوۍ د هغه ننگه كوله، او معاويه رضي الله عنه به يې د خلافت وړ گڼلو.
لدې څخه انكار نشي كېداى، چې په هغه وخت كې ځينې كسان ول، چې د يهودو له دسيسو، افكارو، څخه اغيزمن او له سمې لارې بې لارې شول. او دې بېلاېتوب او اختلاف ته يې ديني رنگ وركړ لكه د امير معاويه رضي الله عنه مرستندويانو ته ښكنځلې كووونكي او نور هغه خلك چې د يهودو په رسيو كې ولوېدل او اسلام يې بد گڼلو. او همدا هغه ډله خلك ول، چې د جگړې اور به يې تود ساتلو. دا ؤ ددې لفظ د كارونې پېل، بيا دا لفظ د هغه چا لپاره ځانگړې كړاى شو، چا چې به د علي كرم الله وجهه او د هغه د كورنۍ مرستندويه ؤ، او په هغه ځانگړې گروهو (اعتقاداتو) به يې عقيده لرله چې د يهودي عبدالله بن سبا او نورو هغو ورانكارو له افكارو څخه، چې غوښتل به يې ترڅو د اسلام بنسټونه وران كړي. او هغه څوك چې دا دعوه كوي ، چې دا لفظ د نبي عليه السلام په پير كې هم موجود ؤ، او شيعه گان په هغه وخت كې هم موجود ول. نو دوي ددې دعوې د زبات لپاره هېڅ دليل نشي راوړلې. خو بيا هم شيعه گان له ځانه نكلونه او روايات په نبي عليه السلام او علي كرم الله وجهه پورې تړي لكه څرنگه چې محمد الحسين په (اصل الشيعه و اصولها) كې ليكي: (د لومړي ځل لپاره چې د شيعه گانو زړې د اسلام په زړه كې وكرلو، هغه د شريعت خاوند ؤ، يانې د شيعيت زړې د اسلام له زړي سره يوځاى، څنگ پر څنگ كېښودل وكرل شول. دا زړې دده په ژوند كې راوټوكېده، او رالوې شو، او د هغه له مرگ څخه وروسته يې مېوه ونيوله.) . دوي پدې گروهه دي، چې اصل قرآن له منځه تللې دى، او دا ننې قرآن د هغې نيمايي دى. ددوي په وېنا عثمان رضي الله عنه او ابوبكر صديق رضي الله عنه هغه اياتونه له قرآن څڅه وويستل كومو كې چې د علي كرم الله وجهه صفت راغلې ؤ، او د هغه د امامت يادونه پكې شوې وه.
اهل سنت او جماعت دا ډله په رافضيانو باندې يادوي. شيعه گان پدې گروهه دي، چې د دين واكې او تفسير او د مسلمانانو د چارو واگي له پېغمبر څخه وروسته د هغه چا په لاس كې وي، چې د ځښتن تعالى له لورې ټاكل شوي وي، او د عصمت او عدالت د صفتونو لرونكي دي. دا ډله خلك د امام په نامه يادېږي. د شيعه گانو لومړنې امام (د دوي په وېنا) علي كرم الله وجهه دى. د شعه گانو د گروهو له مخې محمد صلى الله عليه وسلم له خپلې مړينې څخه مخكې په كراتو مراتو د علي رضي الله عنه د ځاېناسستوب (جانشيني) په اړه صحابه ؤ ته ويلي ول.
د شيعه ډلو امامانسمول
لاندې جدول د شیعه ډلو امامان را په گوته کوي، چې د هرې ډلې لپاره ځانگړي امامان دي.
| 1 | علي (661) غيبة سبئية (فرقة) [۱] | |||||
| ╗═══════════════════════ | ═══ | ╠ | ||||
| الحنفية (زوجة علي بن أبي طالب ) | فاطمة (633) | |||||
| │ | ┤─────────────────────── | ─── | ┌ | |||
| 4 | محمد بن الحنفية (700) | 3 | الامام الحسين (680) | 2 | ا الحسن (669) | |
| │ غيبة كيسانية | │ الواقفة على الحسين بن علي بن أبي طالب | عبد الله | ||||
| │ | │ | │ | ||||
| عبد الله بن محمد بن الحنفية | 4 | علي زين العابدين (712) | │ | |||
| الهاشمية(فرقة) | │ | │ | ||||
| ┐─────────────────────── | ─── | ├ | محمد (145هـ) | |||
| 5 | محمد الباقر (791) | 5 | زيد بن علي (740) | غيبة المحمدية(فرقة) | ||
| │ | الزيدية | |||||
| 6 | جعفر الصادق (765) | |||||
| │ غيبة الناوسية | ||||||
| │ البزيغية | ||||||
| ┤───────────────┐─────── | ─── | ──────┐───────────────── | ─── | ┌ | ||
| 7 | موسى كاظم (799). 7محمد بن جعفر صادق | 7عبدالله بن جعفر صادق (765) | 7 | إسماعيل بن جعفر (760) | ||
| │غيبة الواقفية . . .. . . . . . . . غيبة السميطية | │الفطحية | شيعة إسماعيلية | ||||
| 8 | علي رضا (818) | محمد بن عبدالله بن جعفر صادق | │ | |||
| │ | 8 | محمد المكتوم(813) | ||||
| │ | غيبة | |||||
| │ | السبعية | |||||
| 9 | محمد جواد (839) | │ | ||||
| │ | 9 | الوافي أحمد(828) | ||||
| 10 | علي الهادي (868) | │ | ||||
| ┤───────────────┐─────── | ─── | ┌ | 10 | التقي محمد(840) | ||
| 11 | الحسن العسكري (874) ......... جعفر بن علي الهادي | محمد بن علي الهادي | │ | |||
| │ غيبة الواقفية على الحسن العسكري | النفيسية | 11 | الزكي عبد الله (881) | |||
| ┤─────────────────────── | ─── | ┌ | │ | |||
| 12 | محمد المهدي (...) | 12 | ابن نصير من أصحاب العسكري | ┤──────────┌ | ||
| الجنينيون | نصيرية أو علوية | 12 | عبيد الله المهدي (934) | |||
| غيبة الإثني عشرية | فاطميين | |||||
| الثلاث عشرية | │ | |||||
| 13 | القيم(946) | |||||
| │ | ||||||
| 14 | المنصور(952) | |||||
| │ | ||||||
| 15 | المعز لدين الله(975) | |||||
| │ | ||||||
| 16 | العزيز بالله(996) | |||||
| │ | ||||||
| 17 | حاكم بأمر الله (1021) | |||||
| ┐─────────────────────── | ─── | ├ | ||||
| غيبة | 18 | الظاهر علي(1036) | ||||
| دروز | │ | |||||
| 19 | المستنير بالله (1094) | |||||
| ┐─────────────────────── | ─── | ├ | ||||
| 20 | نزار | 20 | المستعلي بالله(1101) | |||
| نزارية | مستعلية | |||||
| │ | │ | |||||
| 21 | الهادي | 21 | الآمر (1130) | |||
| │ | │ | |||||
| 22 | المهتدي | 22 | الطيب أبي القاسم(1142) | |||
| │ | غيبة | |||||
| 23 | الذكري سلام | |||||
| │ | ||||||
| او داسې نور |
د شیعه گانو دولس امامانسمول
د شيعه گانو هغه ډله چې په دولس امامانو گروهه لري د دولس امامي شيعه گانو (شيعه اثنا عشريه) په نامه يادېږي. ددې شيعه گانو په وړاند لاندې لړۍ د دوي دولس امامان دي.
د گروهې بنسټونهسمول
د شيعه گانو(مراجع) ېا مشرانسمول
گروهېسمول
شيعه جغرافيهسمول
شیعه گان په نری کی ده مسلمانانو 16% دی.چی په دوی کی اکثره اثنا عشریہ اہل تشیع په ایران، عراق، آذربایجان،لبنان،افغانستان،پاکستان یمن،ترکیه،سوریه،کویت ،عربستان سعودی، بحرین وقطرکی ژواند کوی
دا هم وگورئسمول
کتاب پېژندنهسمول
• طهرانی، سید محمد حسین، امام شناسی • حجت، سید محسن، تشیع چیست؟ شیعه کیست؟ • طباطبایی، سید محمد حسین، شیعه در اسلام و [1] • اسرار آل محمد
بهرنې تړونونهسمول
- د شيعه گانو وېبپاڼه
- [www.ahl-ul-bait.org|اهل بېتو نړېواله ټولنه]
- [www.shia-news.com|د شيعه تحليلي خبرونو وېبپاڼه]
- [www.yasinmedia.com/fa/ د شيعه گانو وېبپاڼه]
اخځليكونهسمول
- ↑ المقالات والفرق ص10-21 للقمي ، ورجال الكشي ص106-109 ، وتنقيح المقال للمامقاني ج2/84
- الشيعه و التشيع (فرق و تاريخ)، تاليف: احسان الهي ظهير، كال ۱۴۰۴هجري سپوږميز (۱۹۸۴ز)، خپروندويه ټولنه: اداره ترجمان السنه، لاهور-پاكستان
- مختصر التحفه الاثنې عشريه، ليكوال: شاه عبدالعزيز الامام ولي الله احمد عبدالرحيم الدهلوي، كال ۱۳۴۲هجري لمريز، رياض سعودي عربستان
- ايراني انقلاب، ليكوال مولانا محمد منظور نعماني، كال ۱۹۸۴ دسمبر، خپرندويه ټولنه: دارالاشاعت كراچي.
