ډنمارک

ډنمارک هیواد(دنمارک) Kongeriget Danmark) د شمالي اروپا د اسکندونیایي ټاپووزمه په سیمه کې د ګرینلند او فاروئ ټاپوګانو په څنګ کې يو مشهور سلطنتي جمهوري هيواد دی. دا د ناروی د هيواد تر ټولو سوېلي خواته پروت دی مرکزي برخه یې هم په شمال کې د المان سره نښتې ده. ډنمارک د سويډن په سوېل لوېديځه برخه کې شتون لري او د ناروی په سوېل کې پروت دی. د ډنمارک بريدونه د بالکان رياستونو او شمال سمندر سره لګيدلي دي.

ډنمارک Kongeriget Danmark (کينډۍ:ISO 639 name da)
بيرغ رسمي نښان
سرود: Der er et yndigt land There is a lovely country Kong Christian stod ved højen mast King Christian stood by the lofty mast
Location of the Kingdom of Denmark (green), including ګرینلنډ, the فارو (circled), and Denmark proper
Location of  Denmark proper  (dark green) – on the European continent  (green & dark grey) – in the European Union  (green)
پلازمېنه او لوي ښار	کوپن هاګن ۵۵°۴۳′ شمال ۱۲°۳۴′ ختیځ
رسمي ژبې	ډنمارکي
Recognised regional languages	language سیمه ییزه ژبه الماني
دين	Church of Denmark Church of the Faroe Islands
پيژندګلوي	دان‌مارکلار Dane
Autonomous constituent countries	کينډۍ:Plain list
حکومت	Unitary parliamentary مشروطه پادشاهي
• Monarch	ایکینجی مارګریت
• Prime Minister	Lars Løkke Rasmussen
قانون جوړونه	Folketing
History
• Consolidation	شاوخوا 8th century
• Constitutional Act	5 June 1849
• The unity of the Realm	24 March 1948
سیمه
• Faroe Islands	۱٬۳۹۳٫۴ km2 (۵۳۷٫۹۹ sq mi)
• Greenland	۲٬۱۶۶٬۰۸۶ km2 (۸۳۶٬۳۳۰ sq mi)
ټولټال سيمه	42,933
• Faroe Islands	50,498
• Greenland	۵۵٬۸۶۰
کثافت	134.76
ن خ د ت (پي پي پي)	2017  د اټکل له مخې
• ټول	$286.766 billion (52nd)
• پر نفر	$49,883 (19th)
نا خالص داخلي تولید (نومي)	2017  د اټکل له مخې
• ټول	$340.982 billion (34th)
• پر نفر	$59,314 (6th)
ګيني (2015)	28.8 کښته
د بشري پرمختيا اندازه  (2015)	0.925 ډېره لوړه · 5th
پيسې	Danish krone (DKK)
وخت زون	CET (يو ټي سي+1)
• اوړي (دورخکو)	CEST (يو ټي سي+2)
د موټر چلولو لورې	right
د ټیلیفون کوډ	3 calling codes +45      (Denmark) +298    (Faroe Islands) +299    (Greenland)
انټرنېټ کوډ	3 TLDs .dk (Denmark) .fo  (Faroe Islands) .gl  (Greenland)

جغرافیه

ډنمارک یوه ټاپو وزمه ده چې په گڼ شمير نورو ټاپوگانو باندې نغښتې ده. چې په کښې یولينډ،،او نورې لکه ،سجيلينډ،،فئن ،ويندسيسل،دائ لو لينډ،فالسټر،او بورنهوم او دغه رقم نورو واړه واړه ټاپوګان پکښې خوندي دي. ډنمارک د بالتيک او ورسره تړلې بحر د خپل انتظام لاندې ساتي.او دغه بحر ته دنيش سيند يا (خليج( هم وائي. فاروئ ټاپوګان او ګرینلنډ دوه يو شان هیوادونه دي چې د ډنمارک د پادشاهئ سره تړلي دي خو د اروپایی ټولنی غړي هوادونه ندي. ډنمارک په سويډن پسې په دوئم نمبر کښې سياحتي هيواد دے چې ۴.۷ ميلونه سيلانیانو په ۲۰۰۷م کال کې تری لیدنه کړی وه.

نظام

ډنمارک يو تک (یو) پارلمانی نظام لرې. دا هیواد په يو رياستي سطح جوړ حکومت لري چې پکښې اته نوي بیلی نظامي ادارې دي. ډنمارک د اروپایي ټولنی يو غړې هيواد دے چې اول به ورته د ۱۹۷۳ نه وروسته د اروپایي اقتصاد کيمونيټي وايل کیده. خو له هغه وخت دغه کيموينټي په يورو زون کښي بدله شوې نه وه چې وروستو بيا په يوه کرسئ يورو کښې بدله شوه، چې غړي مملکتونو په رسمي توگه دغه يورو خپل غړی هیواد وباله.

سیاسي موقیعت

ډنمارک د ناټو غړی هیواد هم دی. دا هیواد د خپل ازاد تجارتي نظام له کبله د لوړ درامد يو مهم هيواد گڼل کيږي. له 2006 نه تر ۲۰۰۸ پورې ډنمارک دنړۍ په خوشحاله هيوادونو کښې د صحت ،اسانتیا پرمختګ او پوهنی په حواله سره راته. په ۲۰۰۸م کال کې د گلوبل پيس انډيکس سروے له خوا ډنمارک د امن په لحاظ د ایسلنډ نه وروستو، په دوئم نمبر کښې وټاکل شو. ډنمارک د سويډن او نوی زیلاند سره شريک په ۲۰۰۸م کال کې د يوې موسسې کرپشن پرسيپشن انډيکس له خوا په دنيا کښي تر ټولو کم دروغه مملکت وشميرل شو..

کوپن هاګن

د يوې جريدې له خوا په ۲۰۰۸م کال کې د ډنمارک لوی او ستر ښار کوپن هاګن د دونيا په ښادو او آبادو ښارونو کښې راوستی وو.

ژبي

د ډنمارک قومي ژبه، ډنمارکي ده، چې د ناروژي، او سویډني ژبو سره نږدي او تاريخي اړيکي لري.

اداری ویش

ولایتونه								ولسوااۍ‌لیاني
کينډۍ:کوچینیپښتو نوم	ډنمارکي نوم	د نوم معنی	د ولایت مرکز	لوی ښار	وګړي (۱ جنوري ۲۰۰۸)	مساحت (کیلومتر مربع)	د وګړو وېش ( کیلومتر مربع)	د ولسوالیو شمیرکينډۍ:کوچینی
هوودستادن	Hovedstaden	د پلازمیني سیمه	هیلروډ	کوپن هاګن	۱٬۶۴۵٬۸۲۵	۲٬۵۶۱	۶۴۲٫۶	۲۹
میدیولنډ	Midtjylland	مرکزي سیمه	ویبرورګ	آرهوس	۱٬۲۳۷٬۰۴۱	۱۳٬۱۴۲	۹۴٫۲	۱۹
نوردیولنډ	Nordjylland	شمالي جوتلنډ	البورګ	البورګ	۵۷۸٬۸۳۹	۷٬۹۲۷	۷۳٫۲	۱۱
شیلنډ	Sjælland	د سمندر سیمه	سورو	روسکیلده	۸۱۹٬۴۲۷	۷٬۲۷۳	۱۱۲٫۷	۱۷
سید ډنمارک	Syddanmark	سویلي ډنمارک	ویله	اودنسه	۱٬۱۹۴٬۶۵۹	۱۲٬۱۹۱	۹۷٫۹۹	۲۲