د ډبرې منځنۍ لرغونې دوره

انساني دورو درې ګونی وېش تاريخي دور لاتن دور   نوی تاريخي دور هالشتات کلتور وسپنې دور   وروستنۍ   منځنۍ مخکنۍ د برونزو دوره د ډبرو نوې دوره د مسو دوره   د ډبرو نوې دوره او کولالي له تاريخ پخوا دوران له کولالۍ دمخه د ډبرو نوې دوره ب له کولالۍ دمخه د ډبرو نوې دوره ا د ډبرو منځنۍ دوره د ډبرو منځنۍ دوره د ډبرو لرغونې دوره وروستنۍ منځنۍ مخکنۍ د ډبرې دوره د ډبرې منځنۍ لرغونې دوره (په انګلیسي کې: Middle Paleolithic) د ډبرو لرغونې دورې دویمه دوره ده چې د آسیا ، اروپا او افریقا په لويو وچو کې رامنځته شوې. لرغونپوهان دا دوره د 300,000 څخه تر 30,000 کاله پخوا پورې ګڼي. د هغې ترټولو مهمې ځانګړتیاوې د ډبرې د وسیلو پراختیا او ډولونه دي، او همدارنګه د لاس جوړ شوي وسیلو لومړنۍ سمبولیک کارول دي. دا دوره د نړۍ په بېلابېلو سيمو او هېوادونو کې په بېلابېلو تاريخونو پېښه شوې ده. دا دوره د زبرین د پیلولیتیک دورې په ظهور سره پای ته رسیږي. دا په دې دوره کې وه چې نیندرتال انسانان شاوخوا 300,000 څخه تر 30,000 کاله وړاندې په اروپا کې راڅرګند شول او په دې دوره کې موندل شوي ترټولو زاړه انسانان د 195,000 کلونو دمخه دي. همدارنګه، تر ۱۵۰،۰۰۰ کاله وړاندې د حوا په مایتوکونډریا د بدلونونو سره د عصري انسانانو فزیکولوژیکي جلا کول او شاوخوا کاله وړاندې د کروموزوم ډوله همجنسي انسانانو څرګندیدل د دې دورې نورې پیښې وې. همدارنګه د افریقايي اصل له مخې عصري انسانانو له ۷۰۰۰۰ څخه تر ۱۰۰۰۰۰ کاله وړاندې له افريقا څخه د هجرت (کډوالۍ) پرېکړه وکړه، او د خپلې خاورې په پراخولو سره يې د عصري انسانانو پرځای د نیندرتال (Neanderthals) او پرهېزګاره انسانانو ځای پر ځای کول د دې دور یوه بله مهمه پیښه وه. د 100,000 مخزېږديز په شاوخوا کې، د ایران په لویدیځ کې د زاګروس په غرونو کې د غارونو پاتې شونې په دې سیمو کې د منځني پیلولیتیک دوره (له 300,000 څخه تر 30,000 کاله وړاندې) په ګوته کوي. اړوندې پوښتنې د ایران د تاریخ کرونولوژي د غار له اوسیدو څخه د اچمینیډز تر عروج پورې یادښتونه پايليک سرچينې ويکيپېډيا ګډونوال«Middle Paleolithic». انګليسي ويکپېډيا ۱۳ سپتمبر ۲۰۱۰.