کنیشکا
کنیشکا (لمړئ کنیشکا)[lower-alpha ۱] چي د لوی کنیشکا په نوم هم پیژندل کیږي، [۲] په لرغوني افغانستان کي د کوشاني کورنۍ یو نامتو امپراتور او واکمن وو، او د دویمي زیږدیزي پېړۍ په لمړیو لسیزو کي یې واک درلود.[۳] نوموړی د افغانستان او نړۍ په تاریخ کي د خپلو نظامي، سیاسي او معنوي لاسته راوړنو له امله ډېر زیات شهرت لري. کنیشکا د کوجولا کادفیسس له اولادې څخه وو، چي په افغانستان او شاوخوا سیمو کي د کوشان امپراتورۍ بنسټ ایښودونکی ګڼل کیږي. دده د امپراتورۍ اصلي پلازمینه د ګندهارا سیمي اړوند په پورشاپوره ( اوسني پیښور ) کي وه، او دویم مرکز یې د افغانستان بګرام سیمه ګڼل کېده. د کنیشکا د تاریخ او واکمنۍ اړوند سکې په تریپوري (اوسني جبلپور ) کي موندل سوي دي. [۴]
د تاریخونو پر بنسټ که څه هم کنیشکا هیڅکله د مذهب پیرو نه وو، خو د هغه فتحو او د بودیزم ملاتړ د ورېښمو لارې په پراختیا کي او د قراقرم سلسلې څخه چین ته د ګندهارا څخه د مهایانا بودیزم په لیږد کي مهم رول لوبولی دی. کنیشکا د 127 زیږدیز کال په شاوخوا کي د خپلي ادارې رسمي ژبه له باختري څخه په یوناني بدله کړه. [۵]
پخوانیو پوهانو باور درلود چې کنیشکا په 78 زیږدیز کال کي د کوشان تخت ته ورسېدی، او دا نیټه د ساکا د دورې د پیل په توګه بلل سوې ده. مشهوره پوه فالک اټکل کوي چي کنیشکا په 127 زیږدیز کال کي تخت ته رسېدلی دی. [۶]
- ↑ B.N. Mukhjerjee, Shāh-jī-kī-ḍherī Casket Inscription, The British Museum Quarterly, Vol. 28, No. 1/2 (Summer, 1964), pp. 39–46
- ↑ "The yuga of Sphujiddhvaja and the era of the Kuṣâṇas".
- ↑ . 2017.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help); Missing or empty|title=(help) - ↑ Dahiya, Poonam Dalal (2017-09-15). ANCIENT AND MEDIEVAL INDIA EBOOK (in انګليسي). McGraw-Hill Education. pp. 278–281. ISBN 978-93-5260-673-3.
- ↑ The Kushans at first retained the Greek language for administrative purposes but soon began to use Bactrian.
- ↑ Falk (2001), pp. 121–136.