باشکيري ژبه
باشکيري ژبه ( سیریلیک : Башҡорт теле؛ لاتین : Bašqort tele) د تورکي ژبو د کورنۍ یوه ژبه ده، چې د قاپچاق ژبو یوه څانګه ګڼل کيږي، چې تر ډېره د باشکیرانو لخوا ویل کیږي. دا ژبه د Vulnerable زیان منونکې ژبو په کتار کې ولاړه ده. [۱۰] [۱۱] [۱۲] [۱۳]
ويناوال
سمولباشکيري ژبه د منګوليايي، عربي، فارسي او روسي کلمو مجموعه ده، چې له دې جملې څخه د څلور زره فارسي کلمو شتون ځانګړی اغېز لري، د ميلادي پېړۍ له لومړيو وختونو څخه د لومړۍ مېلادي زريزې تر پايه پورې، هغه ځمکه چې نن د باشکيرستان جمهوريت په نامه يادېږي، د څو ژبو ايراني، عربي او بيا تورکي توکمونو ترمنځ د پرله پسې اړيکو ډګر و. [۱۴]
د 2002 کال د سرشمېرنې له مخې، د روسیې په فدراسیون کې شاوخوا 1,379,000 باشکیر ویونکي شتون لري، چې ډیری یې د باشکيرستان په خپلواکه جمهوریت کې او د پام وړ شمېر یې د تاتارستان په جمهوریت کې ژوند کوي.
ازبکستان او قزاقستان کې هم يوه لويه ډله خلک په باشکيري ژبه خبرې کوي.
باشکيري ژبه د مغولو تر یرغل وروسته د قباچه ژبې د بدلون په وخت کې رامنځته شوه. باشکير بېلابېل وينګونه لري، چې ټول یې تاتاري ژبې سره ورته دي، او حتی په تېرو وختونو کې، باشکيرانو د تاتار ژبه د لیکلو لپاره کارولې. البته، په پنځلسمه پېړۍ کې، جوغتایي ژبه (یا د جوغتایي ژبې پخوانۍ تاتاري بڼه) د هغې ځای ونيو، تر دې چې په 1923 کې، باشکيري ژبې لپاره د لیکلو ځانګړی سیسټم رامینځته شو چې دا ژبه په پیل کې د عربي الفبا سره لیکل شوې وه تر 1930 پورې، لاتیني الفبا او د 1938 په ژمي کې، سیریلیک الفبا د دې ژبې ليکلو لپاره وکارول شوه.
په باشکيري ژبه کې سيريليک الفبا ته لاندې توري ورزيات شوي دي:
Ә ә [æ]، Ө ө [œ]، Ү ү [y]، Ғ ғ [ɣ]، Ҡ ҡ [q]، Ң ң [ŋ]، Ҙ ҙ [ð]، Ҫ ҫ [θ]، Һ һ [h].
بهرنۍ لینک
سمولسرچينې
سمول- ↑ سرچينې تړی: https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/ba.xml.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ذکر کېدنه: اېتنولوګ. Publisher: SIL International. اثر ژبه: انګرېزي ژبه. ISSN: 1946-9675.
- ↑ سرچينې تړی: https://iso639-3.sil.org/code/bak.
- ↑ ذکر کېدنه: Glottolog. Publisher: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
- ↑ "اېتنولوګ" (په انګرېزي ژبه). SIL International. نه اخيستل شوی 10 اپرېل 2021.
{{cite web}}: سرچينه ساتل:ناپېژانده ژبه (link) - ↑ "Language".
- ↑ "ScriptSource - Russian Federation". نه اخيستل شوی 21 اگسټ 2023.
- ↑ "ScriptSource - Ukraine". نه اخيستل شوی 21 اگسټ 2023.
- ↑ "ScriptSource - Kazakhstan". نه اخيستل شوی 21 اگسټ 2023.
- ↑ http://www.unesco.org/languages-atlas/index.php?hl=en&page=atlasmap#
- ↑ http://www.unesco.org/new/en/culture/themes/endangered-languages/atlas-of-languages-in-danger/
- ↑ https://www.ethnologue.com/country/RU/languages
- ↑ https://www.britannica.com/place/Russia/Mixed-and-deciduous-forest#ref422354
- ↑ https://www.farsnews.ir/news/9001190560%20%20%20%20/گزارشي-از-نفوذ-ديرينه-زبان-و-خط-فارسي-در-جمهوري-باشقيرستان-