سټيفن هاوکينګ
سټیفن ویلیم هاکینګ (Stephen William Hawking) تر آينشټاين را وروسته په نړۍ کي یو منلی فيزيک پوه او ساینسدان وو. هغه د (۱۹۴۲م.) کال د جنوري پر اتمه د انګلستان په اکسفورډ ښار کي د فرانک او ایزوبیل په کور کي وزېږېد. مور او پلار ئې له سختو اقتصادي مشکلاتو سره، سره خپلو زده کړو ته دوام ورکړ. دواړه په اکسفورډ پوهنتون کي داخل سول. پلار ئې طب ووایه او مور ئې فلسفه، سیاسي علوم او اقتصاد وویل. دوی هغه وخت د شمالي لندن په یوه کليواله سیمه هایګېټ کي اوسېدل، خو څرنګه چي دغه وخت دوهم نړۍ وال جنګ(۱۹۳۹-۱۹۴۵م.) شروع وو او لندن تر بمبار او حملو لاندي وو، نو مور ئې یوه خوندي ښار اکسفورډ ته ولاړه او سټیفن هاکینګ هلته وزېږېدئ.
| سټيفن هاوکينګ | |
|---|---|
 | |
| د شخص مالومات | |
| پيدايښت | برېتانيا [۵] |
| مړینه | ۱۴ مارچ ۲۰۱۸ (۷۶ کال کلن) |
| استوګنځای | انګلېنډ |
| تابعیت | |
| رکن | د امریکا د هنرونو او پوهنې اکاډمي |
| عملي ژوند | |
| تعلیم | د کېمبرېج پوهنتون |
| کار/مسلک | |
| مورنۍ ژبه | انګرېزي ژبه |
| کاروونکي ژبه | |
| د کړنې څانګه | عام نسبيت ، تشيال پېژندنه ، کاينات [۶]، تور غار [۶] |
| کار ورکوونکی | |
| مؤثر | پاول ادرین ماورایس دیراک ، برټرانډ راسل ، کارل پاپر ، آلبرټ آينشټاين |
| خوځښت | |
| لاسليک | |
 | |
| وېبپاڼه | |
| وېبپاڼه | د تاييدولو سرچينه |
| مخ پر IMDB باندې |
 |
|
سمول  |
|
هاکینګ د مور او پلار مشر اولاد وو. هغه دوې خوندي او یو بل اخیستل سوی ورور هم درلود. د دوی فامیل ته د یوه خورا ځیرک او غیر عادي فامیل په سترګه کتل کېدل، چي حتا د ډوډۍ د خوړولو پر وخت به ئې لا هم مطالعه کوله او هر یوه به خپل، خپل کتاب په خاموشۍ لوستلی.
هاکینګ خپلي ابتدايي زده کړي د لندن د هایګېت د بایرن هاوس له ښوونځي څخه پیل کړې، چي وروسته ئې د نوموړي ښوونځي د پرمختګ مېتودونه د ده د هغي ناکامۍ باعث وبلل، چي دی ئې په همدې مکتب کي په لوستلو کي ناکامه کړی وو. د هاکینګ کورنۍ تعلیم ته ډېر ارزښت ورکاوه او د تعلیم د تر لاسه کولو هره ممکنه هڅه ئې کول. د ده پلار غوښتل خپل زوی وبسټ منسټر ښوونځي ته چي د لوړ معیار ښونځی وو، شامل کړي خو(۱۳) کلن هاکینګ د سکالرشپ د امتحان په ورځ ناجوړه سو او د پلار دا ارمانئې پوره نه سو او په خپل زاړه ښوونځي کي ئې زده کړو ته دوام ورکړ.
هاکینګ په ښوونځي کي د آينشټاين په نامه مشهوره وو. هغه خپل د ریاضي د ښوونکي په مرسته د ساعت له پرزو، د زاړه ټليفون له سویچ بورډ او نورو مستعملو شیانو کمپيوټر جوړ کړ او د همدې ښوونکي څخه په الهام ئې غوښتل د رياضياتو زده کړي ته دوام ورکړي، خو پلار ئې مشوره ورکړه چي طب انتخاب کړي. ځکه د هغه په نظر په رياضياتو کي ډوډۍ نه سي پیدا کېدلای. پلار ئې غوښتل چي زوی ئې د ده په څېر په اکسفورډ پوهنتون کي طب ووایې، خو هاکینګ فیصله وکړه چي په فيزيک او کېمیا کي به زده کړي کوي .
هاکینګ خپلي لوړي زده کړي د (۱۹۵۹م.)کال په اکتوبر کي د اوولسو کالو په عمر د اکسفورډ په یونیورسټي کالج کي پیل کړې. په لومړیو اتلسو مياشتو کي خورا دیغ وو او یوازيتوب احساس ئې کاوه. هغه ته د پوهنتون اکاډميک کار تر حد زیات آسانه ایسېدئ . د هاکینګ د فیزیک استاد رابرټ برمن وايي:
” هاکینګ ته هر څه آسانه ول او دا احساس ور پیدا سوی وو، چي په دې اړه باید یو څه وکړي خو د پوهنتون په دوهم او درېیم کال په هغه کي ډېر بدلون راغلئ او دا کوښښ ئې کاوه چي د پوهنتون په زده کوونکو کي ځان طاق کړي . “
سټیفن هاکینګ د خپل پُرثمره ژوند په موده کي پنځلس آثار ټولني ته وړاندي کړل، چي اکثرو ئې ډېري لويي جایزې وګټلې. د وخت لنډ تاریخ او د اکابیرو پر اوږو کتابونه ئې د بېلګي په ډول یادولای سو. د (وخت لنډ تاریخ) یې په ۱۹۸۸ میلادي کال کې خپور شو چې د نړۍ په ۵۰ ژبو ۲۵ میلیونه ټوکه پلورل شوی، له نېکه مرغه په پښتو هم ژباړل شوی. دا کتاب د ستورپوهنې معاصر پرمختګونه وړاندې کوي. د کاسموس عالي نظریاتو تعقیب ، له ګیلیلیو او نیوټن څخه آیسټین او پوینکارې پورې ، د فضا وخت تحقیق کې د پرمختګ پرمختګونه په ګوته کوي ، د تور سوراخونو ماهیت تشریح کوي ، هغه د عصري علومو ترټولو لوی ننګونه په لاره اچولو وړاندیز کوي: د عمومي واحدیت او کوانټم میخانیکونو ترکیب لپاره د واحد نظريې لپاره لاره.[۷]
هاکینګ له (۱۹۶۶م.) کال څخه تر (۲۰۱۵م.) کال پوري د خپل اکاډېمیک کار په سیله کي د نړۍ (۱۸) ډېري لويي علمي ـ اکاډمیکي جایزې او تقدیرنامې ترلاسه کړي دي.
د نوموړي په ژوند په ۲۰۱۴ کال کې یو فلم هم جوړ شو، چې د (هر څیز تیوري) یا د Theory of Everything په نوم یادیږي. چې تر دې مهاله يې مېلیونه کسانو ننداره کړې ده.[۸] ایډي ریډمېن په دې فلم کې د مشهور فزیک پوه سټیفن هواکینګ « Stephen Hawking » رول لوبوي.[۹]
د نوموړي مهم اثار د وخت لنډ تاریخ، کاینات یوه کڅوړه ده، او عظیم ډیزاین دي.
نوموړي په ۱۹۶۵ کال کې واده وکړ او اوس درې اولادونه لري. سټفن هاکینګ په طبي علومو کې لسانس کړی او خپله پي ایچ ډي يې د کایناتو او فضا په پيژندنه کې کړې وه.
د نوموړي یو له مهمو تحقیقاتو څخه یو هم بلک هولز یا تورې سوړې دي، چې په فضا کې موجودي دي.[۱۰]
په (۱۹۶۳م.)کال کي چې نوموړی ۲۱ کلن و، د ALS په نوم یوه ناروغي پکې تشحیص شوه. هغه مهال ډاکټرانو ویلي وو چې سټیفن شاید دوه کاله ژوندی پاتې شي، خو د هغوی خبره سمه نه وه. دا ناروغي د انسان هغه دماعي حجرې له مینځه وړي، چې د عضلاتو د حرکت سبب کیږي، دغې ناروغۍ نوموړی په څو کلونو کي ئې داسي مرحلې ته ورساوه، چي بېله باړخوګانو څخه ئې د بدن بله عضوه نه سوای ښورولای، خو ذهن ئې سالم وو او تر مرګه ئې د فيزيک د علم په دنیا کي سخري غوټي په خلاصي کړلې.
.[۱۱]
د سټیفن هاککینګ په هکله اساسي معلومات
زیږیدلی: د جنورۍ 8، 1942، اکسفوردشا، انګلستان
سټیفن هاککینګ د 2018 کال د مارچ په 14 مه په خپل کور کې په کیمبرج، انگلستان کې مړ شو.
درجه:
- BA، د پوهنتون کالج، اکسفورډ، 1962
- پی ایچ ڈی، تریتا هال، کیمبرج، 1966
ودونه:
- جين ويللي، 1965 څخه تر 1991 پورې
- ایلین میسن، 1995 څخه تر 2006 پورې
ماشومان:
- رابرټ، د 1967 زیږدیز کال
- لسی، 1969
- تیموت، 1979[۱۲]
د سټیفن هاککین په اړه 25 حقایق چې تاسو یې په سمه توګه نه پوهيدل:
سمول1 په خپلو ځوانانو کې هاکنګ د ریاضياتو په اړه لیوالتیا وه، مګر پلار یې ټینگار وکړ چې زوی یې خپل ژوند له درملو سره شریکوي.
په پای کې سټیفن د اکسفورډ پوهنتون څخه فارغه شوی. هغه فزیکونه زده کړل. وروسته، په 1978 میلادي کال کې هغه د جراحي فزیک پروفیسور شو، او په 1979 - ریاضي کې.
2. تاسو باور نه کوئ، مګر تر 8 کلونو پورې به راتلونکی ساینس پوه نشي کولی چې لوستل شي، او د هغه په وینا، په اکسفورډ کې، هغه د غوره زده کوونکو تر منځ نه و.
3. د اعتماد یا نه، مګر د هاککینګ کلیزه (د جنوري 8، 1942) د ګیلیلو د مړینې د 300 کلیزې سره سمون درلود. سربېره پر دې، ساینس پوه البرټ آیسسټین په کال کې مړ شو.
4. هغه د فزیکونو په اړه د درسي کتاب لیکلو خوب و چې د اکثریت لپاره به یې پوه شي. خوشبختانه، هغه د هغه د وینا سناتور او وقف شاګردانو څخه مننه وکړه. په 1988 کې نړۍ د مشهور ساینس کتاب "د وخت لنډ تاریخ" ولیده.
5. په 1963 کې، Hawking د امیوټروفیک پسې sclerosis د نښانو ښودلو پیل پیل کړ، چې د پالیسۍ المل شو. ډاکټرانو ادعا وکړه چې د هغه د ژوند کولو لپاره یې یوازې 2.5 کاله درلوده.
6. د ټرینیکټومیوم وروسته، سټیفن خپل غږ له السه ورکړ او د ګردي ساعتونو وخت ته اړتیا لرئ.
په خوشبختۍ سره، په 1985 کې، د کالیفورنیا یو پروګرام کونکي یو کمپیوټر جوړ کړ چې سینسر د ګاک د ګرځنده مخ عضلاتو ته وټاکل شو. د هغې څخه مننه، فزیک پوه ګیجټیک اداره کړ، کوم چې هغه د خلکو سره د خبرو اترو اجازه ورکړه.
7. هاکنگ دوه ځله واده شوی و. لومړنۍ ښځه هغه دوه ماشومان ورکړ، مګر د هغې اتحادیه یې تر 1990 پورې پای ته ورسوله. او په 1995 کال کې عصري جریان خپل نرس سره واده وکړ، له هغه سره یې د 11 کلونو لپاره ژوند کاوو (په 2006 کې یې طلاق ورکړ).
8. د جون په 29، 2009، د سټفین هاککینګ په استازیتوب، د یوې ډلې لپاره بلنه چې د جون په 28 کې ورکړل شوې وه استول شوې وه.
او نه، دا ټایپو نه ده. دا د سفر سفر تجربه وه. دا روښانه ده چې هیڅوک ګوند ته نه دي راغلي. یوځل بیا بیا ثابت شو چې د وخت سفر یو اشغال دی، د فلم اساس، مګر دا واقعا واقعا حقیقي حقیقت نه دی. هغه وویل چې د هغه ګوند یو ځل بیا ثابته کړه چې که څوک د وخت له لارې سفر وکړي، نو هغه به دې ته اړ شي چې د هغه لیدنه وکړي.
9. په 1 966 کې، هاکیکین خپل "د نړۍ د پراخیدو ملکیت" په اړه خپل مقاله دفاع وکړه.
په اصل کې، هغه هڅه وکړه چې د عالمانو د جوړولو پیل کولی شي یوه لویه چاودنه وکړي. یو ځل چې په انټرنټ کې ځای پرځای شو، ویب پاڼه په چټکۍ سره د نړۍ په ګوټ ګوټ کې د کاروونکو لخوا د میلیونونو لیدنو سره زیاته شوه.
10. سټفین هاککین پخپله یو ناپاک وبلل او ویې ویل چې هغه په خدای باور نه درلود او نه د وروستیو ژوندونو په شتون کې. سره له دې، هغه استدلال وکړ چې ڪائنات او د هر چا ژوند د معنی ډک دی.
11. ډیری وختونه په یو څو تلویزیونونو کې ساینس پوه شو، د دوی په منځ کې "ستارہ ټیک: راتلونکی نسل"، "سمپسونه او د لوی بینګ تیوری."
12. د هاککین د نسخو مطابق د انسانیت پای به څه شی شي؟ دا مصنوعي استخبارات، اتومي جنګ، د تاو تریخوالۍ، پانډیم او اقلیم بدلون دی. هغه په نورو سياليو کې د نوي ژوند د موندلو په لټه کې و.
13. د 65 کلنۍ په عمر کې، سټین د یوې ځانګړې الوتکې په ترڅ کې ووت ترڅو د ګړتیا نشتوالی احساس شي. ټول پرواز څلور دقیقو وخت تیر کړ.
14. د هاککین مساوات په نامه یو فارمول شتون لري. دا د تور سوراخ د پوهاوي اساس دی. یو ځل بیا سټفین وویل چې هغه غواړي د هغه په قبر باندې ښکیل شي.
15. سټفین هاککینګ، د هغه ملګري جیم هارتل سره، د 1983 کال په ټوله نړۍ کې د انفینتيشن په اړه یوه تیوری جوړه کړه. دا د فزیک پوهانو په ژوند کې د مهمو لاسته راوړنو څخه دی.
16. په 1997 کې سټفین هاککنگ د جان پرویز، سټیفن ولیم او کیپ تورنۍ سره د بریتانیا انسائیکلوپیډیا په اړه په بشپړ ډول د شرط په اړه د مخکیني تور سوری لخوا ونیول شو او وروسته یې د هغه ځای په ځای کولو شرط شرط ورکړ. د پایلې په توګه، په 2004 کې شخړه جان Presquell لخوا ترلاسه شوه.
17 په 1985 کې هغه سينه بغل ته ورسېد او په نړۍ کې يو پښه وه. سربېره پردې، ډاکټرانو خپل مېرمن ته د ژوند مالتړ مالتړ وسایلو څخه د هاکنګ کولو مینځلو لپاره وړاندیز وکړ، کوم چې میرمن ځواب ورکړ: "نه". په خوشبختۍ سره، ساینس پوه شو چې د "لنډ وخت تاریخ" کتاب کتاب یې بشپړ او بشپړ کړ.
18- هغه د البرټ آیسسټین جایزه، د لندن د رائل سوسائټ څخه د هګګز میډل، او د آزادۍ ولسمشري میډال، بارک اوباما لخوا ورته ورکړل شوی ډیری معتبر انعامونه او انعامونه ترلاسه کړل.
19. سربېره پر دې، هاکنگ د ماشومانو لیکونکی و. هغه او د هغه لور لوسي د ماشومانو کتابونو لړۍ واخیسته، کوم چې لومړی یې "جورج او د عالم رازونه" وو.
20. که څه هم سټفن هاکین په خدای باور نه درلود، خو د هغه په باور په بهر کې د سترو تمدن تمدن شتون درلود.
21. کله چې هغه وویل چې که انسانیت د تور سوراخ انرژی څنګه کارولو سره راغی، نو دا په آسانۍ سره د ځمکې ټولې انرژۍ سیسټمونه بدلولی شي.
22. هغه هغه فزیک پوهانو ته اشاره کوي، لکه د نیل ډیګراس ټیسسن په څیر، پدې باور دي چې زموږ پوهنتون د نورو تمدنونو سره موازي موجود دی.
23. سټفین هاکنګ په بنسټیزو فزیکونو کې د هغه د لاسته راوړنو لپاره د نړۍ ترټولو لوی ساینسي جايزه) 3 میلیون ډالر (ترلاسه کړه.
24. د ساینس پوهانو د کتابونو عاید تقریبا 2 ملیون ډالر دی.
25. بې له شکه، سټیفن هاککینګ یو عصري قابلیت دی. مګر د IQ کچه نا معلومه ده.[۱۳]
مړینه
سمولدی په ۷۶ کلنۍ کې ومړ. سټیفن هاکینګ د (۲۰۱۸م.)کال د مارچ پر ۱۴ د مرګ داعي ته ځان وسپاره. هغه پر خدای باور نه درلود خو لوی او قادر متعال رب د هغه په مکمل فلج وجود کي خپل کمال او خلقت انسانانو ته ښکاره کاوه. هغه څه چي په بدن جوړو او سالمو ساينسپوهانو نه سوای تر لاسه کولای سټیفن هاکینګ په مکمل فلج وجود، خو کارنده دماغ تر لاسه کړل. په دې کي به ښایي یو لوی عبرت وي او هغه دا چي موږ صرف او صرف فکر او دماغ انساني کمالاتو او لوړو درجاتو ته رسولای سي. د فکرونو جوړول د ځان، ټولني او په مجموع کي د بشریت جوړول او لوړو درجو ته رسول دي.
د نړۍ یو شمیر ساینسپوهانو او مشهورو ادارو د نوموړي د مړنې له کبله غبرګونونه څرګند کړې دي.
د نوموړي زامنو لوسي، رابرټ او ټیم د یوې خبرپاڼې له لارې په خواشینۍ سره ویلي، پلار یې یو نړیوال نامتو عالم او فوقالعاده سړی و چې کار او میراث به یې تر ډېرو کلونو ژوندی وي.
د امریکا د فضايي چارو ادارې یا (ناسا) د ټویټر له لارې لیکلي، د ساینس سفیر نظریو د کایناتو په اړه مهمې پنځونې کړې وې.
امریکايي ساینسپوه نېل ډيګراسس ټایسن وايي، د نوموړي مړينې د ساینس په برخه کې ستره خلا لامنځته کړه، خو د نوموړي نظریو دا خلا ډکه کړې ده.
همداراز یو بل امریکايي فزیکپوه جان پرېسکېل وايي، د هاکینګ هلو ځلو مېلیونونه ځوانان وهڅول چې د هغه دا غوره لاره تعقیب کړي.[۱۴]
تړلې لیکنې
سمولسرچينې
سمول- ↑ پیوستون : 118761285 — د نشر نېټه: ۹ اپرېل ۲۰۱۴ — منښتلیک: Creative Commons CC0 License
- ↑ پیوستون : 118761285 — د نشر نېټه: ۲۲ اگسټ ۲۰۱۷ — پیدا کوونکی: John O'Connor او Edmund Robertson
- ↑ SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6nk63ht — subject named as: Stephen Hawking — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ Internet Speculative Fiction Database author ID: https://www.isfdb.org/cgi-bin/ea.cgi?37485 — subject named as: Stephen Hawking — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ NL CR AUT ID: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=xx0046498 — د نشر نېټه: ۲۹ جنوري ۲۰۲۳
- ↑ NL CR AUT ID: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=xx0046498 — د نشر نېټه: ۷ نومبر ۲۰۲۲
- ↑ https://afrikhepri.org/ps/une-breve-histoire-du-temps-stephen-hawking/
- ↑ "آرشیف کاپي".
{{cite web}}:|access-date=requires|url=(help); External link in|خونديځ تړی=|url=(help); Unknown parameter|تاريخ الأرشيف=ignored (help); Unknown parameter|تاريخ الوصول=ignored (help); Unknown parameter|عنوان=ignored (help); Unknown parameter|مسار الأرشيف=ignored (help); Unknown parameter|نښلېدنه=ignored (help)ساتل CS1: url-status (link) - ↑ https://www.bbc.com/pashto/world/2015/01/150116_ia_oscar_nomination_2015
- ↑ "آرشیف کاپي". Archived from the original on 2021-03-05. نه اخيستل شوی 2020-09-29.
{{cite web}}: External link in|خونديځ تړی=|تاريخ الأرشيف=ignored (help); Unknown parameter|خونديځ-تړی=ignored (help); Unknown parameter|مسار الأرشيف=ignored (help) - ↑ "آرشیف کاپي". Archived from the original on 2021-05-11. نه اخيستل شوی 2020-09-29.
{{cite web}}: External link in|خونديځ تړی=|تاريخ الأرشيف=ignored (help); Unknown parameter|خونديځ-تړی=ignored (help); Unknown parameter|مسار الأرشيف=ignored (help) - ↑ https://ps.eferrit.com/%D8%AF-%D8%B3%D9%BC%DB%8C%D9%81%D9%86-%D9%87%D8%A7%DA%A9%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AB%D8%8C-%D9%81%D8%B2%DB%8C%DA%A9-%D9%BE%D9%88%D9%87-%D8%A7%D9%88-%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%D9%BE%D9%88%D9%87%D9%86%D9%87/
- ↑ https://ps.everaoh.com/%D8%AF-%D8%B3%D9%BC%DB%8C%D9%81%D9%86-%D9%87%D8%A7%DA%A9%DA%A9%DB%8C%D9%86-%D9%BE%D9%87-%D8%A7%DA%93%D9%87-25-%D8%AD%D9%82%D8%A7%DB%8C%D9%82-%DA%86%DB%90-%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%88-%DB%8C%DB%90/
- ↑ "آرشیف کاپي".
{{cite web}}:|access-date=requires|url=(help); External link in|خونديځ تړی=|url=(help); Unknown parameter|تاريخ الأرشيف=ignored (help); Unknown parameter|تاريخ الوصول=ignored (help); Unknown parameter|عنوان=ignored (help); Unknown parameter|مسار الأرشيف=ignored (help); Unknown parameter|نښلېدنه=ignored (help)ساتل CS1: url-status (link)