ولادیمیر نابوکوف
ولادمیر ولادیمیرویچ نابوکوف (زوکړه: د ۱۸۹۹ زکال د اپرېل ۲۲ مه – مړینه: د ۱۹۷۷ زکال د جولای دویمه) چې د ولادیمیر سیرین په مستعار نوم هم پېژندل کېږي؛ روسي الاصله امریکايي ناول لیکونکی، شاعر، ژباړن او حشرات پېژندونکی و. نوموړی په روسیه کې زېږېدلی او په برلین کې یې د ژوند کولو پر مهال له ۱۹۲۶ زکال څخه تر ۱۹۳۸ زکال پورې په روسي ژبه خپل لومړني ۹ ناولونه لیکلي او همدلته یې له خپلې راتلونکې مېرمنې سره هم ولیدل. نوموړي متحده ایالاتو ته له کډوالۍ وروسته په انګلیسي ژبه لیکنو ته مخه کړه او په دې سره یې نړیوال شهرت وموند. نابوکوف په ۱۹۴۵ زکال کې د متحده ایالاتو تابعیت ترلاسه کړ او وړاندې له دې چې په ۱۹۶۱ زکال کې اروپا ته راوګرځي او د سوئیس په مونترو کې استوګن شي ډېر وخت یې د متحده ایالاتو په ختیځ ساحل کې ژوند وکړ.
| ولادیمیر نابوکوف | |
|---|---|
 | |
| د شخص مالومات | |
| پيدايښت | سینټ پیټرزبورګ [۱] |
| مړینه | |
| د مړینې لامل | ناروغي |
| استوګنځای | سینټ پیټرزبورګ (۲۲ اپرېل ۱۸۹۹–۳۱ اکتوبر ۱۹۱۷) |
| تابعیت |  روسي سترواکي
|
| عملي ژوند | |
| تعلیم | د کېمبرېج پوهنتون [۳] |
| کار/مسلک | |
| مورنۍ ژبه | روسي |
| کاروونکي ژبه | |
| د کړنې څانګه | ادبيات [۶][۷]، شعر [۶][۷]، خزدکپوهنه [۶][۷] |
| کار ورکوونکی | هروارد پوهنتون [۳] |
| لوبه | سترنج |
| د لوبې هېواد | .svg){kind=small} د امریکا متحده ایالات
|
| لاسليک | |
 | |
| وېبپاڼه | |
| وېبپاڼه | د تاييدولو سرچينه |
| مخ پر IMDB باندې |
 |
|
سمول  |
|
د لولیتا (Lolita) په نوم د هغه ناول چې په ۱۹۵۵ زکال کې خپور شوی په ۲۰۰۷ زکال کې د معاصر کتابتون د ۱۰۰ غوره ناولونو په کتار کې څلورم ځایګی خپل کړ. کمزورې شعله لرونکی اور (Pale Fire) (۱۹۶۲ زکال) په همدغه نوملړ کې ۵۳ ځایګی درلود. د حافظې د خبرو (Speak, Memory) په نامه د نوموړي د خاطراتو کتاب د شلمې پېړۍ یو له مخکښو غیرداستاني اثارو څخه ګڼل کېږي چې د رانډوم هوس خپروندیې ټولنې د کتابونو په کتار کې اتم ځایګی لري. نابوکوف اووه ځله د داستان په برخه کې د ملي کتاب جایزه ګټلې. [۸][۹][۱۰]
ژوند
سمولروسیه
سمولنابوکوف د ۱۸۹۹ زکال د اپرېل په ۲۲ مه (د پخواني سټایل له مخې د اپرېل په ۱۰مه) په سن پترزبورګ کې په یوه بډایه روسي اشرافي کورنۍ کې وزېږېد. د هغه کورنۍ رېښه د څوارلسمې پېړۍ تاتار شهزاده، نابوک مورزا ته رسېده چې د تزاریانو سره یې دنده لرله او د دوی کورنی نوم هم د هغه له نومه اخیستل شوی. د هغه پلار ولادیمیر دمیتریویچ نابوکوف (۱۸۷۰- ۱۹۲۰ زکال) وکیل، سیاستوال او لیبرال ورځپاڼه لیکونکی و؛ مور یې یلنا ایوانونا چې کورنی نوم یې کاویشنیکوا و، د سرو زرو د کان د څښتن میلونر لمسۍ وه. پلار یې له انقلاب څخه وړاندې د لیبرال مشروطه غوښتونکي دیموکرات ګوند له مشرانو څخه و چې د جزا د حقوقو او سیاست اړوند یې ګڼ شمېر مقالې لیکلې. د تره په زامنو کې یې نیکولاس نابوکوف مشهور موسیقار و. د دوی نیکه دیمیتري نابوکوف (۱۸۲۷-۱۹۰۴ زکال) د دویم الکساندر د واکمنۍ پر مهال د روسیې د عدلیې وزیر و. پلرنۍ انۍ یې د بالتیک جرمني بارونس ماریان فون کورف (۱۸۴۲- ۱۹۲۶ زکال) وه. د خپل پلار د جرمنۍ رېښې پر بنسټ نوموړي له کمپوز جوړونکي کارل هاینریش ګراون (۱۷۰۴- ۱۷۵۹ زکال) سره خپلوي لرله. [۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵]
ولادمیر د خپلې کورنۍ لومړی او د ټولو د خوښې وړ ماشوم و چې له ځان څخه یې کوچني څلور وروڼه او خویندې لرلې: سرګئی (۱۹۰۰- ۱۹۴۵ زکال)، اولګا (۱۹۰۳-۱۹۷۸ زکال)، ایلنا (۱۹۰۶ – ۲۰۰۰ زکال) او کریل (۱۹۱۲- ۱۹۶۴ زکال). سرګئی وروسته له هغه چې په ښکاره توګه یې د هټلر رژیم وغانده په ۱۹۴۵ زکال کې د نازیانو د اجباري کار په یوه کمپ کې ومړ. لیکوالې آین رنډ، اولګا (په ستیونینا ښوونځي کې د هغه نږدې ملګرې) د مشروطیت ملاتړه بللې او څرګنده کړې یې ده چې د لومړي ځل لپاره هغې له سیاست سره د دې لېوالتیا راپارولې. ایلنا چې وروسته د ټولو ترمنځ په ولادیمیر ډېره ګرانه وه، له هغه سره یې خپل لیکونه په ۱۹۸۵ زکال کې خپاره کړل چې د نابوکوف د ژوند لیک لیکونکو لپاره په غوره سرچینو واوښتل.[۱۶][۱۷]
نابوکوف خپل ماشومتوب او نوې ځواني په سن پترزبورګ او د ښار په سویل لوري کې سیورسکایا ته څېرمه د ویرا په نامه کلیوالي املاکو کې تېره کړه. هغه خپل ماشومتوب «بشپړ» او «ټولې نړۍ ته اړوند» بللی ځکه له څو اړخونو څخه پام وړ و. د هغه کورنۍ په کور کې په روسي، انګلیسي او فرانسوي ژبو خبرې کولې او له همدې امله نابوکوف له ډېر کم عمر څخه په دریو ژبو خبرې کولای شوې. هغه څرګنده کړې چې لومړنی انګلیسي کتاب چې مور یې ورته لوستلی د سو تفاهم (Misunderstood) په نامه و چې فلورانس مونتګومری په ۱۸۶۹ زکال کې لیکلی و. نابوکوف د خپل وطن پرسته پلار په ناهلیتوب؛ وړاندې له دې چې په روسي څه ولوستلی شي، کولای یې شو په انګلیسي خط ولیکي او وه یې لولي. نابوکوف د خپلو خاطراتو «Speak, Memory» په کتاب کې د خپل ماشومتوب اړوند ډېر جزیات وړاندې کړي. په داسې حال کې چې د نوموړي کورنۍ تش په نامه ارتدوکس وه او ډېره لږ مذهبي لېوالتیا یې لرله. وروسته له هغه چې ولادمیر له مذهبي چارو سره لېوالتیا له لاسه ورکړه؛ هغه اړ نه و چې کلیسا ته ولاړ شي. [۱۸]
کډوالي
سمولد ۱۹۱۷ زکال د فبروري میاشتې له انقلاب وروسته، د نابوکوف پلار په سن پترزبورګ کې د لنډ مهالي دولت منشي شو. د اکتوبر له انقلاب وروسته د دوی کورنۍ اړ شوه څو له دغه ښار څخه کریمه ته وتښتي، په پیل کې دوی هوډ نه درلود چې دوی به د اوږد مهال لپاره له خپلې سیمې لرې وي. هغوی د خپلو خپلوانو په یوه کور کې اوسېدل او د ۱۹۱۸ زکال په سپټمبر کې یې لیوادیا ته کډه وکړه چې هغه مهال د اوکراین د جمهوریت برخه وه. د نابوکوف پلار د کریمه د سیمه ئیز حکومت د عدلیې وزیر شو.
د ۱۹۱۸ زکال په نومبر میاشت کې د جرمني د پوځونو له شاته تګ او د ۱۹۱۹ زکال په لومړیو کې د سپین پوځ له ماتې وروسته د نابوکوف کورنۍ د ګڼ شمېر نورو روسي کډوالو سره لویدیځې اروپا ته تبعید شول. هغوی د لنډ مهال لپاره په انګلستان کې پاتې شول چېرې چې ولادیمیر ژوي پېژندنه او وروسته یې سلاوي او رومي ژبې د کمبرېج په ټرینیټي کالج کې ولوستې. د هغه د ټریپوس ازموینې لومړۍ ازموینه د زده کړو د دویم کال په پای کې واخیستل شوه چې ستوري لرونکې لومړۍ درجه یې ترلاسه کړه. هغه د زده کړو په څلورم کال کې د خپل پلار له مړینې لږ وروسته د دغې ازموینې په دویم پړاو کې ونډه واخیسته. نابوکوف وېرېده چې کېدای شي په ازموینه کې پاتې راشي خو د وروستۍ ازموینې په پایلو کې هغه دویم ځایګی خپل کړ او په ۱۹۲۲ زکال کې یې د ماسټرۍ سند ترلاسه کړ. نابوکوف په کمبرېج کې له خپلو تجربیاتو څخه د څو اثرونو په لیکنه کې ګټنه وکړه چې د Glory او The Real Life of Sebastian Knight ناولونه په کې شاملېږي.
په ۱۹۲۰ زکال کې د نابوکوف کورنۍ جرمني ته کډه وکړه چېرې چې د هغه پلار د ایمګرې رول («د کډوالو د هدایت وسیلې») په نامه ورځپاڼه تاسیس کړه. نابوکوف هم دوه کاله وروسته په کمبرېج کې د خپلو زده کړو له بشپړولو وروسته له هغوی سره یوځای شو.
چارې
سمولنابوکوف د شلمې پېړۍ یو له مخکښو سبک لرونکو څخه شمېرل کېږي؛ د هغه لومړۍ لیکنې په روسي ژبه وې، خو د هغو ناولونو له امله چې په انګلیسي ژبه یې ولیکل ډېر شهرت یې وموند. د درې ژبې لرونکي په توګه (په فرانسوي ژبه هم لیکنې لري، Mademoiselle O ته مراجعه وکړۍ) نوموړی له جوزف کانراد سره پرتله کېږي. په داسې حال کې چې د نابوکوف له دغې پرتلې او هم د کانراد له چارو څخه ښه نه راتلل. [۱۹][۲۰]
سرچينې
سمول- ↑ پیوستون : 118586114 — د نشر نېټه: ۱۰ ډيسمبر ۲۰۱۴ — منښتلیک: Creative Commons CC0 License
- ↑ پیوستون : 118586114 — د نشر نېټه: ۹ اپرېل ۲۰۱۴ — منښتلیک: Creative Commons CC0 License
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Guggenheim fellows ID: https://www.gf.org/fellows/all-fellows/vladimir-nabokov/
- ↑ NL CR AUT ID: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ola2016900624 — د نشر نېټه: ۱ مارچ ۲۰۲۲
- ↑ NL CR AUT ID: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jn19992010056 — د نشر نېټه: ۱ مارچ ۲۰۲۲
- ↑ NL CR AUT ID: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ola2016900624 — د نشر نېټه: ۷ نومبر ۲۰۲۲
- ↑ NL CR AUT ID: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jn19992010056 — د نشر نېټه: ۷ نومبر ۲۰۲۲
- ↑ "The 50th Anniversary of Nabokov's Lolita". rmc.library.cornell.edu. نه اخيستل شوی 2022-09-19.
- ↑ "100 Best Nonfiction". randomhouse.com. Modern Library. 2007. نه اخيستل شوی 12 February 2009.
- ↑ "100 Best Novels". randomhouse.com. Modern Library. 2007. نه اخيستل شوی 12 February 2009.
- ↑ Nabokov, Vladimir Vladimirovich (1951). Speak, Memory: A Memoir. Gollancz. p. 37.
- ↑ Boyd, Brian (1990). Vladimir Nabokov: The Russian Years. Princeton University Press. ISBN 978-0-7011-3700-7.
- ↑ Wyllie, Barbara (2010). Vladimir Nabokov. Reaktion Books. p. 7. ISBN 9781861896605.
- ↑ "Vladimir Nabokov | American author". Encyclopædia Britannica.
- ↑ Giroud, Vincent (2015). Nicolas Nabokov: A Life in Freedom and Music. Oxford University Press. p. 2.
- ↑ Sciabarra, Chris Matthew (2013), Ayn Rand: The Russian Radical, Penn State Press, pp. 66, 367–68.
- ↑ Gladstein, Mimi Reisel (2009), Ayn Rand, Major Conservative and Libertarian Thinkers, New York: Continuum, p. 2, ISBN 978-0-8264-4513-1.
- ↑ Karlinsky, Simon (2008-06-25). "Nabokov and Some Poets of Russian Modernism". Cycnos. NABOKOV : At the Crossroads of Modernism and Postmodernism -. نه اخيستل شوی 5 December 2015.
- ↑ Nabokov, Vladimir (2001). Karlinsky, Simon (ed.). Dear Bunny, Dear Volodya: The Nabokov-Wilson Letters, 1940–1971 (Revised ed.). Berkeley: University of California Press.
- ↑ Updike, John. Hugging the Shore. p. 221.