ويکيپېډيا

سټېفن هارپر

د کاناډا وزیر (د ۲۰۰۶ تر ۲۰۱۵)

سټېفن جوزيف هارپر (Stephen Joseph Harper PC CC) چې د ۱۹۵۹ ز د اپرېل په ۳۰ مه زېږېدلی دی، يو کاناډايي سياستپوه دی چې له ۲۰۰۶ ز نه تر ۲۰۱۵ ز پورې يې د کاناډا د ۲۲ لومړي وزير په توګه خدمت وکړ. هارپر د خپلې نږدې يوې لسيزې اوږدمهالې دورې پر مهال درې وکالتنامې وګټلې او لومړنی لومړی وزير دی چې د کاناډا د معاصرې دورې له محافظه کار ګوند نه راځي او له ۲۰۰۴ز نه تر ۲۰۱۵ ز پورې د ګوند د لومړي مشر په توګه دنده کوي.

سټېفن هارپر
(انګلیسي: Stephen Joseph Harper)  د (P1559) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
سټېفن هارپر
سټېفن هارپر
د شخص معلومات
زیږون نوم (انګلیسي: Stephen Joseph Harper)  د (P1477) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
پيدايښت ۳۰ اپرېل ۱۹۵۹[۱][۲][۳]
ټورنټو [۴][۵]  د (P19) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
تابعیت کاناډا   د (P27) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
قد 1.88 متر [۶]  د (P2048) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
ګوند د کاناډا لېبرال ګوند (–۱۹۸۵)  د (P102) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
واک
د کاناډا لومړی وزیر (22  )   د (P39) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
د واکمنۍ دوران
۶ فبروري ۲۰۰۶  – ۴ نومبر ۲۰۱۵ 
پاور مارټين  
جاستن ترودو  
عملي ژوند
کار/مسلک سياستوال
پيانو وهونکی   د (P106) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
مورنۍ ژبه انگليسي   د (P103) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
کاروونکي ژبه(ي) فرانسوي
انگليسي [۷]  د (P1412) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
لاسليک
سټېفن هارپر
سټېفن هارپر
ويبپاڼه
ويبپاڼه د تاييدولو سرچينه  د (P856) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
ربط=انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس مخ پر IMDB باندې  د (P345) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
  د (P935) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
سمول کينډۍ لاسوند وګورئ

هارپر اقتصاد ولوست. په ۱۹۸۵ ز کې يې د لېسانس او په ۱۹۹۱ ز کې يې د ماسټرۍ سند تر لاسه کړ. هغه د کاناډا د سمون ګوند (Reform Party of Canada) بنسټګر و او په (Calgary West) کې په ۱۹۹۳ ز کال د لومړي ځل لپاره ټاکل شوی و. هغه د ۱۹۹۷ ز په فدرالي ټاکنو کې د بيا نوماندۍ غوښتنه ونه کړه او پر ځای يې د ملي تمدنونو يووالي (National Citizens Coalition) ډله سره يو ځای او وروسته يې همدا ډله چې يوه محافظه کار غوښتونکي ډله وه؛ رهبري کړه. په ۲۰۰۲ ز کې يې (Stockwell Day) د کاناډايي ټولنې د مشر په توګه بريالی کړ، چې د سمون ګوند بريالی کوونکی و او پارلمان ته د رسمي مخالفې ډلې (اپوزيسيون) د مشر په توګه راوګرځېد. هارپر په ۲۰۰۳ ز کې د کاناډا د محافظه کار ګوند د جوړولو په موخه د کاناډا د پرمختلونکي محافظه کار ګوند سره د کاناډايې ټولنې د يوځای کولو په اړه خبرې اترې وکړې او د ۲۰۰۴ ز په مارچ کې د ګوند د لومړني مشر په توګه غوره شو. د ۲۰۰۴ ز په فدرالي ټاکنو کې نوي ګوند خپلې لومړنۍ ټاکنې د ليبرال ګوند ته وبايللې چې د (Paul Martin) له خوا رهبري کېده. هارپر له ۲۰۰۲ ز نه تر ۲۰۱۵ ز پورې د ګوند د مشر، د رسمي اپوزيسيون د مشر او وروسته د لومړي وزير په توګه په البرتا کې د کلګري سويل لويديځ (Calgary Southwest) riding استازولي وکړه. هغه له ۲۰۱۵ ز نه تر ۲۰۱۶ ز پورې د (Calgary Heritage) استازولي وکړه. [۸][۹]

د ۲۰۰۶ ز فدرالي ټاکنو په يو لږه کي حکومت (minority government) کې اغېزه وکړه چې د محافظه کار ګوند له خوا يې مشري کېده او هارپر يې له مخې د کاناډا ۲۲ لومړی وزير شو. هغه د خپلې لومړۍ دورې پر مهال د دننه او د باندې تور سره مخامخ شو، په داسې حال کې چې د هارپر تر مشرۍ لاندې ستر تصويب شوي قوانين د فدرال د مسؤليت قانون (Federal Accountability Act)، (Québécois nation motion) او د تجربه لرونکو د حقونو بيل (Veterans' Bill of Rights) شاملوي. د ۲۰۰۸ ز له فدرالي ټاکنو نه وروسته چې محافظه کار ګوند په کې يو څه ستر اکثريت وګاټه، هارپر د ۲۰۰۸ – ۲۰۰۷ ز کلونو د مالي کړکېچ پلان ته په ځواب کې د اقتصاد عملياتي پلان تصويب کړ، پارلمان يې وځنډاوه چې د مخالفو ډلو د يو اټکلي يا بالقوه ټولنې په واسطه يو ناډاډمن خوځښت (no-confidence vote) ته ماتې ورکړي او د لبنان د لومړۍ کورنۍ جګړې پر مهال يې د نظامي لاس وهنې امر وکړ. څلوېښتم کاناډايي پارلمان بالاخره د ۲۰۱۱ ز په مارچ کې له يوې بلې ناډاډمنې رايې نه وروسته منحل شو، چې خپل حکومت يې د پارلمان په يوه کړکېجن حالت کې وموند. په فدرالي ټاکنو کې محافظه کارانو د حکومت اکثريت وګاټه. هارپر د خپلې درېيمې دورې پر مهال کاناډا د کيوټو له تړون (Kyoto Protocol) نه واېستله، د ISIL سره په مخالفت يې (Operation Impact) پر لاره واچاوه، د اوږدې وسلې ثبتيال (long-gun registry) يې رد کړ، د ۲۰۱۵ ز ترورېزم ضد قانون يې تصويب، د کاناډا د نړيوال بازار عملي پلان يې عملي کړ او د کاناډ د سنا مجلس (مشرانو جرګې) د لګښتونو تور او د (Robocall scandal) تور رانغاړونکي جدي بحثونو ته يې خورا پاملرنه وکړه.

د ۲۰۱۵ ز په فدرالي ټاکنو کې محافظه کار ګوند ليبرال ګوند ته ځواک وبايله چې د (Justin Trudeau) له خوا يې مشري کېده. هارپر په رسمي ډول د ۲۰۱۵ز اکتوبر په ۱۹ مه نېټه د ګوند د مشر په توګه استعفا ورکړه او (Rona Ambrose) بالاخره د ۲۰۱۵ ز د نومبر په ۵  نېټه باندې د انتقالي مشر په توګه غوره شو. له ۲۰۱۵ ز نه وروسته هارپر په بطي ډول له کاناډايي سياست نه لرې والی پيل کړ او د يو شمېر نړيوالو سوداګريو او مشرۍ ونډې يې غوره کړې، د نړيوالې سلا د يو چارځي (شرکت) بنسټ يې کېښود، د متحده ايالتونو او بریتانيا په رسنيو کې راښکاره کېده او د نړيوالې ديموکرات ټولنې د مشر په توګه ټاکل شوی و. [۱۰][۱۱][۱۲]

د ژوندي لومړني وختونه او زده کړې سمول

هارپر د ټورانټو د ګاونډي اونټاريو په (Leaside) کې وزېږېد او ستر شو، چې د (Margaret (née Johnston)) او (Joseph Harris Harper) د درې زامنو له ډلې نه يې لومړنی زوی و. مور يې په (Imperial Oil) کې يوه محاسبه وه. د هارپر کورنۍ له (Christopher Harper) سره خپل پښت  د انګلېنډ (Yorkshire) ته ورګرځوي، چې په ۱۷۸۴ ز کې (Nova Scotia) ته مهاجر شوی او وروسته يې په هغه سيمه کې د سولې د عدالت په توګه خدمت وکړ، چې اوس (New Brunswick) سيمه نومېږي. [۱۳][۱۴][۱۵][۱۶]

هارپر د نورټلي دولتي ښوونځي او وروسته په (Etobicoke) او ټورانټو دواړو سيمو کې د (John G. Althouse Middle School) او (Richview Collegiate Institute) کې شامل شو. هغه په ۱۹۷۸ ز کې له عالي ښوونځي نه فارغ شو او په (Reach for the Top) باندې د (Richview Collegiate) د ډلې يو غړی و، چې دا د عالي ښوونځي د زده کوونکو لپاره يوه تلویزيوني علمي ازموينه وه. نوموړی مخکی له دې چې البرتا ته کوچ وکړي، د ټورانټو پوهنتون په (Trinity College) کې يې زده کړې وکړې. له خپل مور او پلار نه د خپلواکۍ خپرولو په هڅه کې هارپر د ټورانټو له پوهنتون نه واېستل شو او بيا یې البرتا (Edmonton) ته کډه شو، چې هلته يې د ستواکۍ تېلو په شرکت کې د پُستې او برېښناليک  په برخه کې دنده وموندله. له هغې نه وروسته يې دنده په ياد شرکت کې د کمپيوټر سيستمونو ته پورته شوه. هارپر يو ځل بيا د کالګاري پوهنتون کې له ثانوي پورته زده کړې وکړې، چې د اقتصاد برخه کې يې د لېسانس درجه په ۱۹۸۵ ز کې له همدې ځايه تر لاسه کړه. نوموړی د اقتصاد برخه کې د ماسټرۍ درجې د ترلاسه کولو په موخه بېرته هلته وروګرځېد او په ۱۹۹۱ ز کې يې دا دوره هم بشپړه کړه. هارپر د خپل مسلک پر مهال د کالګاري له پوهنتون سره پياوړې اړيکې وساتلې. د يوه اقتصادپوه په توګه روزل شوی هارپر د (Pierre Trudeau) له دورې راهيسې د اقتصاد په برخه کې د زده کړو لرونکی لومړنی لومړی وزير او د (Joe Clark) له دورې راهيسې، د حقوقو په برخه کې د زده کړو له لرلو پرته لومړی وزير و. [۱۷][۱۸][۱۹][۲۰]

سياسي پيل سمول

هارپر د خپل عالي ښوونځي د ځوانو ليبرالانو د ټولنې د غړي په توګه په سياست کې شامل شو. وروسته يې خپل سياسي متابعت ځکه بدل کړ، چې د (Pierre Trudeau) د ليبرالي حکومت د ملي انرژي پروګرام سره مخالف شو. هغه په ۱۹۸۵ ز کې د پرمخ تلونکي محافظه کار د پارلمان غړي (Jim Hawkes) مرستيال اجرائيه رئيس شو، مګر وروسته له ګوند او د (Brian Mulroney) له حکومت نه ناهيلی شو، چې د ادارې اقتصادي سياست يادونه يې کوله. هغه پرمخ تلونکي محافظه کار ګوند په همغه کال پرېښود. [۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵]

هارپر د (University of Calgary) پوهنتون د اقتصادپوه (Bob Mansell) له خوا (Preston Manning) ته وروپېژندل شو، چې د کاناډا د سمون ټولنې د (Reform Party of Canada) بنسټګر او مشر و. (Harper) په ۲۰۰۲ ز کېCBC News ته وويل چې: هارپر په دې وخت کې ځان د يوه سياستپوه په توګه نه ليد. هغه زياتوي چې: «سياست د هغه لومړنی ذوق يا مينه نه وه». [۲۶]

(Manning) هغه ته بلنه ورکړه چې په ګوند کې ګډون وکړي او هارپر په (Winnipeg) کې د سمون د ۱۹۸۷ز بنسټ ايښودنې کې وينا وکړه. نوموړی د سمون ګوند د پاليسي مامور مشر شو او د ۱۹۸۸ز ټاکنيزې کاري برنامې په تسويد (ليکلو) کې يې ستره ونډه ولوبوله. د ۱۹۸۸ ز د ټاکنو کاري برنامه د آبي کتاب (Blue Book) په توګه هم پېژندل کېږي، چې د ګوند اصولو او کړنلارو جوړولو په برخه کې يې مرسته وکړه. هارپر د خپل سياسي سلاکار ټام فلاناګن (Tom Flanagan) له خوا د کتاب ليکنې پر مهال د هغه تر اغېزې لاندې راغلی و. نوموړي ته د سمون ګوند د مبارزې يا کمپاين د شعار (لوېديځ ننوتل غواړي) جوړولو امتياز ورکول کېږي. [۲۷][۲۸][۲۹][۳۰][۳۱][۳۲]

هارپر د ۱۹۸۸ ز فدرالي ټاکنو کې ولسي جرګې  ته د لار موندنې په موخه هلې ځلې وکړې، چې په (Calgary West) کې د رايې په پاڼه کې د (Steve Harper) په توګه راڅرګند شو او خپل پخواني مامور (Hawkes) ته يې په پراخ توپير وبايلله. [۳۳][۳۴][۳۵]

سرچینې سمول

  1. ↑ SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6rc0wr2 — subject named as: Stephen Harper — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  2. ↑ subject named as: Stephen Harper — Library of Parliament of Canada person ID: https://lop.parl.ca/sites/ParlInfo/default/en_CA/People/Profile?personId=139 — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  3. ↑ Store norske leksikon ID: https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=Stephen_Harper — subject named as: Stephen Harper — سرليک: Store norske leksikon
  4. ↑ http://www.bbc.com/news/world-us-canada-13217949
  5. ↑ د برېتانيکا انلاين پوهنغونډ پېژند: https://www.britannica.com/EBchecked/topic/1005410/Stephen-Harper — سرليک: Encyclopædia Britannica
  6. ↑ https://www.theguardian.com/news/datablog/2011/oct/18/world-leader-heights-tall
  7. ↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb15601991r — د نشر نېټه: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — دوتنه: Bibliothèque nationale de France — منښتلیک: Open License
  8. ↑ National Citizens Coalition (NCC) – Harper's presidency was a critical period Archived March 3, 2016, at the Wayback Machine.. The Harper Index, May 11, 2007. Retrieved April 16, 2011
  9. ↑ Tonda MacCharles (August 26, 2016). "Former prime minister Stephen Harper resigns as MP". The Toronto Star. د لاسرسي‌نېټه September 4, 2016. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  10. ↑ (په October 19, 2015 باندې). Stephen Harper resigns as Conservative leader. CTV News.
  11. ↑ "Conservatives to elect interim leader on Nov. 5". CBC.ca. October 26, 2015. د لاسرسي‌نېټه February 17, 2016. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  12. ↑ (په February 21, 2018 باندې). Harper elected chairman of the International Democrat Union. iPolitics.
  13. ↑ "What it's like living in Stephen Harper's old house". Toronto Star. October 19, 2015. د لاسرسي‌نېټه February 17, 2016. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  14. ↑ William Johnson, Stephen Harper and the Future of Canada, p. 7
  15. ↑ . Tracing the Prime Minister's family tree. Globe & Mail.
  16. ↑ Al Smith, "Prime Minister Harper's Tantramar Roots", in The White Fence: Newsletter of the Tantramar Heritage Trust, Issue # 45, April 2010. Accessed April 10, 2021.
  17. ↑ O'Connor, Naoibh,"'Nerds' tops in Canada". Archived from the original on October 19, 2006. د لاسرسي‌نېټه October 9, 2006. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)صيانة CS1: رابط غير صالح (link), The Vancouver Courier, August 5, 2004. Retrieved October 9, 2006.
  18. ↑ William Johnson, Stephen Harper and the Future of Canada, p. 12
  19. ↑ Harrison, Trevor W., (2012) "Stephen Harper." The Canadian Encyclopedia Historica Canada last ed. June 11, 2015.
  20. ↑ "Politicians now more likely to be businessmen than lawyers". thestar.com (په انګلیسي ژبه کي). February 1, 2013. د لاسرسي‌نېټه May 31, 2021. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  21. ↑ "Stephen Harper".. Canadiancontent.net. 
  22. ↑ William Johnson, Stephen Harper and the Future of Canada, p. 19
  23. ↑ CBC News https://web.archive.org/web/20030214221241/http://www.cbc.ca/news/indepth/alliance_race/harper1.html. د اصلي آرشيف څخه پر February 14, 2003 باندې. د لاسرسي‌نېټه ۰۹ اکتوبر ۲۰۲۱. Harper had been involved with the Progressive Conservative party since 1981 and after graduating he took a job as executive assistant to Jim Hawkes, the Tories' MP for Calgary West. That lasted until 1986, when Harper experienced what Preston Manning called "profound disillusionment" with the Conservative government in Ottawa, especially their economic and fiscal policy. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  24. ↑ https://www.cbc.ca/news/canada/calgary/calgarian-longtime-tory-mp-jim-hawkes-has-died-at-84-1.5130506. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  25. ↑ CBC News https://web.archive.org/web/20030214221241/http://www.cbc.ca/news/indepth/alliance_race/harper1.html. د اصلي آرشيف څخه پر February 14, 2003 باندې. د لاسرسي‌نېټه ۰۹ اکتوبر ۲۰۲۱. Harper had been involved with the Progressive Conservative party since 1981 and after graduating he took a job as executive assistant to Jim Hawkes, the Tories' MP for Calgary West. That lasted until 1986, when Harper experienced what Preston Manning called "profound disillusionment" with the Conservative government in Ottawa, especially their economic and fiscal policy. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  26. ↑ (په April 4, 2002 باندې). Stephen Harper. CBC News.
  27. ↑ McDonald, Marci (October 12, 2004). "The Man behind Stephen Harper". The Walrus (په انګلیسي ژبه کي). د لاسرسي‌نېټه November 10, 2019. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  28. ↑ "Cover". contentdm.ucalgary.ca (په انګلیسي ژبه کي). د اصلي آرشيف څخه پر November 10, 2019 باندې. د لاسرسي‌نېټه November 10, 2019. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  29. ↑ Bratt, Duane (January 2, 2018). "Implementing the Reform Party agenda: the roots of Stephen Harper's foreign policy". Canadian Foreign Policy Journal. 24 (1): 1–17. doi:10.1080/11926422.2017.1359195. ISSN 1192-6422. S2CID 158332437. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  30. ↑ . Tory candidates' anti-immigrant rhetoric an act of self-destruction.
  31. ↑ (په March 22, 2007 باندې). Rex Murphy: Stephen Harper's new priority. cbc.ca
  32. ↑ (په April 4, 2002 باندې). Stephen Harper. CBC News.
  33. ↑ Geoff White, "Ottawa will be hearing from Reform MP", Calgary Herald, April 21, 1989, pg. A5.
  34. ↑ Paul Gessell, "The "other' parties are picking up big followings", Kitchener-Waterloo Record, October 26, 1990, A9.
  35. ↑ George Oake, "Reform Party tries to avoid appearance of extremism", Toronto Star, April 6, 1991, pg. A12
"https://ps.wikipedia.org/w/index.php?title=سټېفن_هارپر&oldid=276729" نه اخيستل شوی