د دندې او هنر خوځښت

 

د "سکافولډینګ" وال پیپر لپاره د ویلیم موریس ډیزاین، 1862

د هنر او صنایعو غورځنګ یو هنري حرکت و چې د 19 پیړۍ په مینځ کې د پلي شوي هنر د بدلون له امله رامینځته شو. د هغه وخت د ګړندي او بې توپیره صنعتي کیدو په وړاندې د هنرمندانو او پوهانو یو ډول شعوري عکس العمل. د هنري او صنایعو غورځنګ د سینګار او ښکلو هنرونو په برخه کې یو نړیوال رجحان و چې لومړی او خورا مهم د برتانیا په ټاپوګانو کې رامینځته شو او بیا وروسته په ټوله برتانوي امپراتورۍ او پاتې اروپا او امریکا کې خپور شو.

دا غورځنګ او خوځښت چې د سينګاري هنر د بې وزلۍ او د هغوی د تولید د شرايطو په وړاندې د غبرګون په توګه پيل شو، هغه غورځنګ و چې په اروپا او شمالي امریکا کې د 1880 او 1920 میلادي کلونو ترمنځ وده وکړه. دا حرکت د عصري سټایل بنسټ و، د برتانوي بیان هغه څه چې وروسته د هنر نوو غورځنګ په نامه یاد شو، او په کلکه یې اغیزه وکړه. دا په جاپان کې په 1920s کې د مینګي (لوک هنر) غورځنګ په توګه هم راڅرګند شو. دا حرکت د دودیزو هنرونو د اهميت او حيثيت په اړه و او ډېری وختونه د منځنۍ پېړۍ ، رومانتيک یا لوک آرائشی سټایلونه کارول کیږي. هغه د اقتصادي او ټولنيزو اصلاحاتو پلوي و او په خپل لوري کې د صنعت ضد و. دې حرکت په اروپایی هنر خورا پیاوړی نفوذ درلود تر هغه چې په 1930s کې د ماډرنیزم لخوا ځای په ځای شوی و، او د صنعت جوړونکو، ډیزاینرانو او ښاري پلان جوړونکو ترمنځ یې نفوذ ډیر وخت وروسته دوام درلود.

دا اصطلاح د لومړي ځل لپاره د T. ج. کوبډن سنډرسن دا په 1887 کې د هنرونو او صنایعو د ټولنې په غونډه کې کارول شوی و، که څه هم هغه اصول او طرز چې پر بنسټ یې جوړ شوی و لږ تر لږه 20 کاله په انګلستان کې وده کړې وه. او دا د معمار له نظرونو څخه الهام اخیستی: اګسټس پوګین ، لیکوال: جان رسکین او ډیزاینر: ویلیم موریس . په سکاټلینډ کې، هغه د مهمو شخصیتونو سره تړاو درلود لکه: چارلس ریني مکینتوش .

دا خوځښت نه يوازې لاسي صنايع او لاسي کارونه د بيان مناسبه وسيله ګڼي، بلکې دې ته یې تلپاتې ارزښت هم ورکړ. د دې غورځنګ فکري ریښې د اګستس پوګين له مطالعاتو سرچينه اخلي.

په ګوتیک سټايل تکيه کوله، يو زوړ سټايل د عیسویت اصول او وروسته پاکوالي، حقیقت او درستیت پکې شامل دي؛ مګر د جوړښت توان نلري.

د پوګین له لارويانو يو جان رسکین و. د هغه ټینګار د دې نوي سټایل په رامینځته کولو باندې و چې د مینځنۍ پیړۍ په کارونو کې د عملي سادګۍ له مخې موندل شوي ښکلا پراساس و او له همدې امله د صنعت له ساړه او بې روحۍ سره توپیر درلود. او هغه، په خپل هنري انتقادي فعالیتونو کې، د پری رافیلیت اخوان المسلمین د څانګې بنسټ کېښود.

د پیشارافلي ورورولۍ له مشرانو څخه د ویلیم موریس یادونه کیدی شي چې د هنر او هنري غورځنګ لوړ غږ و. د موریس کار په زړو منځنیو پېړيو کې په موندل شوې ښکلا ولاړ و. د هغه له نظره، منځنۍ پیړۍ د خوښۍ دورې په توګه تشریح کیږي. له یو بل سره تړلې ټولنې او په دې توګه د صنعت ضد ماډل سره؛ د صنعتي ضد محصولاتو سره طبیعي؛ په هرصورت، دا (هنر او صنایع) حرکت د عصري ډیزاین بنسټ ایښودل، ځکه چې دا یو داسې محصول وړاندې کوي چې د وخت د صنعت په اړه خورا عصري، خوښ او په بشپړه توګه عصري وي.

د سينګاري هنر نندراتون

• 
  ګوستا استيکلي، د لیکلو میز چې د تړل شوي پرانیستې تختې سره، شاوخوا 1903 بروکلين موزه
• 
  ويليام موريس، د کامپتون دېوالي کاغذ يوه بېلګه ۳۲۳، د ۱۹۱۷ مېلادي حدودو کې،بروکلين موزه
• 
  نيو کمب کولالي، ګلدان، ۱۹۰۴–۱۹۰۲ میلادی، بروکلين موزه
• 
  ميولر موازيک شرکت، کاشي، د ۱۹۱۰ مېلادی، شاوخوا د بروکلين موزه