بېلاروسي ژبه

بېلاروسي ژبه (беларуская мова) د بېلاروس د دوو رسمي ژبو څخه یوه ده ( روسې او بېلاروسي). د بېلاروس ژبه د روسي ژبې په څېر د سیریلیک ليکدود سره لیکل شوې او لوستل کیږي. بیلاروس د روسي او اوکرایني ژبو ترڅنګ د ختیځ سلاویکي ژبو په ډله پورې اړه لري. په کلمو کې فشار ګرځنده دی لکه څنګه چې په روسي ژبه کې دی.

بېلاروسي ژبه
беларуская мова (بېلاروسي) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
ټوليز مالومات
عمومي مالومات
ځانګړې وېشنيزه
سیمييزتوب د
ليکدود
ويونکو شمېر
۷٬۶۰۰٬۰۰۰ (۲۰۰۷)
۵٬۰۵۸٬۴۰۰[۶] (۲۰۰۹)
۷٬۹۰۰٬۰۰۰ (۲۰۰۹)
۵٬۰۹۴٬۹۲۸[۷] (۲۰۱۹) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
د توکمپوهنې ژبې حالت
آيسو ۶۳۹-۱ کوډ
be ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
د ژبې کوډ
be ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
هېواد
ځایناستی د
نور اړين مالومات
پيل موده
۱۵۱۷ ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
بېلاروسي
Script error: The function "Lang" does not exist.
biełaruskaja mova
په مورنۍ ژبهبېلاروس
قومیتبېلاروسيان
شمېر ويناوال

۶٫۳ میلیون دوهمې ژبې په توګه (سرشمېرنه ۲۰۰۹)[۱۶]
اندو-اروپايي
لومړی ډول
سيرليک الفباء (بېلاروسي الفبا)
بېلاروسي برېل
لاتين بېلاروسي الفبا
رسمي حالت
رسمي ژبه په
بېلاروس
Polonia پولېنډ (در ګمينا اورلا، ګمينا ناروکا، ګميناچژه، ګمينا خاینووکا و خاینووکا)
د لږه کيو
د ژبې په ډول په
 Czech Republic|چک جمهوريت  Ukraineاوکراين
سمونوالد بېلاروس د علومو ملي اکاډمۍ
ژبکوډونه
آيسو ۶۳۹-۱be
آيسو ۶۳۹-۲bel
آيسو ۶۳۹-۳bel
ګلیټولوژیستbela1254[۱۷]
ژبپوهنه53-AAA-eb <ختيځې اسلاوي ژبې
(varieties:
53-AAA-eba to 53-AAA-ebg)
{{{mapalt}}}
{{{mapalt}}}
د بېلاروسي ژبې سيمې
خړ نیلي رنګ هغه سیمې ښیي چې د بېلاروس ویوونکو ترټولو لوی نفوس لري او کم رنګه نیلي رنګ هغه سیمې ښیې چې د پام وړ لږه کي بېلاروسي وینا کوونکي لري.[۱۸]
دا متن فونیټیک سمبولونه آی ‌پي‌ ای لري. پرته له مناسب ملاتړه تفسیر، شونې ده د پوښتنې نښان، بکسونه یا نور سمبولونه کرکټرونه بدل کړي لازياتو مالوماتو لپاره يونيکوډ وګورئ.

توري

سمول
بېلاروسي الفبا
غټ توري نوم IPA يوني کوډ
А а а /a/ /a/ U+0410 / U+۰۴۳۰
Б б бэ /bɛ/ /b/ U+0411 / U+۰۴۳۱
В в вэ /vɛ/ /v/ U+0412 / U+۰۴۳۲
Г г гэ /ɣɛ/ /ɣ/ U+0413 / U+0433
Д д дэ /dɛ/ /d/ U+0414 / U+۰۴۳۴
Е е е /je/ /je، /ʲe/ U+0415 / U+۰۴۳۵
Ё ё ё /jo/ /jo/، /ʲo/ U+0401 / U+۰۴۵۱
Ж ж жэ /ʐɛ/ /ʐ/ U+0416 / U+0436
З з зэ /zɛ/ /z/ U+0417 / U+۰۴۳۷
І і і /i/ /i/، /ʲi/، /ji/ U+0406 / U+۰۴۵۶
Й й і нескладовае /i nʲesklaˈdovaje/ /j/ U+0419 / U+۰۴۳۹
К к ка /ka/ /k/ U+041A / U+043A
Л л эл /ɛl/ /l/ U+041B / U+043B
М м эм /ɛm/ /m/ U+041C / U+043C
Н н эн /ɛn/ /n/ U+041D / U+043D
О о о /o/ /o/ U+041E / U+043E
П п пэ /pɛ/ /p/ U+041F / U+043F
Р р эр /ɛr/ /r/ U+0420 / U+۰۴۴۰
С с эс /ɛs/ /s/ U+0421 / U+۰۴۴۱
Т т тэ /tɛ/ /t/ U+0422 / U+۰۴۴۲
У у у /u/ /u/ U+0423 / U+۰۴۴۳
Ў ў у нескладовае /

у кароткае

/u nʲesklaˈdovaje/

/u kaˈrotkaje/
/w/ U+040E / U+045E
Ф ф эф /ɛf/ /f/ U+0424 / U+۰۴۴۴
Х х ха /xa/ /x/ U+0425 / U+۰۴۴۵
Ц ц цэ /tsɛ/ /ts/ U+0426 / U+۰۴۴۶
Ч ч чэ /tʂɛ/ /tʂ/ U+0427 / U+0447
Ш ш ша /ʂa/ /ʂ/ U+0428 / U+0448
Ы ы ы /ɨ/ /ɨ/ U+042B / U+044B
Ь ь мяккі знак

/ˈmʲakkʲi znak/
/ʲ/ U+042C / U+044C
Э э э /ɛ/ /ɛ/ U+042D / U+044D
Ю ю ю /ju/ /ju/، /ʲu/ U+042E / U+044E
Я я я /ja/ /ja/، /ʲa/ U+042F / U+044F
апостраф

/aˈpostraf/
U+۲۰۱۹

سرچینې

سمول
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ويل شوي په: اېتنولوګ. Ethnologue.com language code: bel. اثر ژبه: انګرېزي ژبه. بياځلي سمون: ۲۲ مې ۲۰۲۱. خپروونکی: SIL International. ISSN: 1946-9675.
  2. سرچينې تړی: https://iso639-3.sil.org/code/bel.
  3. بياځلي سمون: ۲۲ مې ۲۰۲۱.
  4. ويل شوي په: Archaeology & Language. Page(s): 69. خپروونکی: Pimlico. خپرېدو نېټه: ۱۹۹۸.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ويل شوي په: د دوتنې ادغام واک. دوتنې ټوليزه پېژندنه: 4124742-5. اثر ژبه: جرمني ژبه. بياځلي سمون: ۲۲ مې ۲۰۲۱. ليکوال: جرمن ملي کتابتون.
  6. سرچينې تړی: http://belstat.gov.by/en/perepis-naseleniya/perepis-naseleniya-2009-goda/main-demographic-and-social-characteristics-of-population-of-the-republic-of-belarus/population-classified-by-knowledge-of-the-belarusian-and-russian-languages-by-region-and-minsk-city.
  7. سرچينې تړی: https://www.sb.by/articles/strana-otrazhaetsya-v-tsifrakh.html.
  8. "ScriptSource - Belarus". بياځلي په ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳.{{cite web}}: سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
  9. "ScriptSource - Poland". بياځلي په ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳.{{cite web}}: سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
  10. "ScriptSource - Lithuania". بياځلي په ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳.{{cite web}}: سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
  11. "ScriptSource - Ukraine". بياځلي په ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳.{{cite web}}: سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
  12. "ScriptSource - Canada". بياځلي په ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳.{{cite web}}: سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
  13. "ScriptSource - United States". بياځلي په ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳.{{cite web}}: سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
  14. "ScriptSource - Russian Federation". بياځلي په ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳.{{cite web}}: سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
  15. "ScriptSource - Latvia". بياځلي په ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳.{{cite web}}: سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ "Population classified by knowledge of the Belarusian and Russian languages by region and Minsk City". Belstat.gov.by. بياځلي په 2 December 2018.{{cite web}}: CS1 errors: archive-url (link) CS1 errors: unsupported parameter (link)
  17. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Belarusian". Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: External link in |chapterurl= (help); Invalid |display-editors=4 (help); Unknown parameter |chapterurl= ignored (|chapter-url= suggested) (help)
  18. Yefim Karsky. "Belarusians. II. The language of Belarusian people». В. 1. — [S.l.], 1908.