کلا، ارغنداب
کلا د ارغنداب ولسوالۍ يو کلۍ دی چي يوې خوا ته يې بستانزو او بلې خواته يې د دېسوزي کلۍ پروت دی. ددې کلي د سر لورې ته ناګهان کلی او لاندې یې بيا د ارغنداب رود پروت دی.
جغرافيايي موقعيت
دا کلی د جغرافيې د لحاظه خورا مهم رول لري، ځکه چې ډېری تګ راتګ به په راتلونکې کې د ارغنداب څخه و ښار او پنجوايي ولسوالۍ ته د همدې لارې وي.
کلا او دېسوزی
همدغه کلۍ د کوهک او بستازو کلي د دېسوزي د لارې د شاه آغا د دورايي سره نښلوي. د ناګهان ډېرئ خلګ هم د کلا د لارې و بستانزو ته ورننوځي.
د کلا څخه کندهار ښار ته
د کلا، بستانزو او ناګهان خلګ کندهار ښار ته د تګ راتګ لپاره ډېری وخت سيده د همدې کلي د جبار کوڅې په کارولو سره تر ارغنداب رود ور پورې وځي؛ ځکه چې د رود پر دې برخه کوم پل شتون نلري. د رود د هاغاړې څخه بيا درې مشهوره لارې شتون لرې؛
- لومړی لاره يې د کلا پر مخامخ خو د رود پر هاغاړې د کوکران (د میرویس نیکه زيارت شاوخوا) کلي ته تللې ده؛ د هرات اډه هم په کوکران کې ده
- دوهمه لاره يې د حاجي نظر جان باغ ته تللې ده، دا کوشنۍ علاقه د کوکران او مېرويس مېنې تر منځ پرته ده، او د جغرافيې د لحاظه د ارغنداب برخه ده.
- دريمه لاره د باغونو او باغچو په منځ کې تېرېږي، او ډېره ساده لار هم نده، خو دا لاره بيا د رود د غاړې څخه سيده د میرویس مېنې د ترکو جامې ته وروځي.
د کلا څخه باغ پل ته
د کلا څخه باغ پل ته دوې لارې وتلې دي، يوه يې د عمومي سړک څخه د شاه آغا د دوراهي پر لور ده، او هغه بله لار يې د ملک آغایګل د کور د بغل د جبار کوڅې څخه پر سنځري واله واله وراوړي.
کسب او کار
د کلا ډېری خلګ، يا بيا شاوخوا ټول خلګ باغوانان دي، او ددې سيمې شاوخوا باغونه او باغچې د دوی ملکيت دی. د کلا کلې د خلګو د يو شمېر باغونو او باغچو د اوبه کولو لپاﺭه اوبه د کلا او بستازو بند څخه سرچينه اخلي.
مشران
د همدې کلي پخوانی ملک ملک اغايګل نومېده، د هغه د سيمې څخه د وتلو سره سمدلاسه د کلي ملک ښاغلی سيد محمد سو. نوموړی کلۍ يو شمېر قوي کوﺭنۍ لري؛ چي تر ټولو ښه نمونه يې د د مامد آکا دوئ کورنۍ ده، او ددې سيمي د کوﺭونو يوه لويه برخه چي د د مامد آکا دوئ د کورو په نامه مشهوره ده د همدوی ملکيت دی.
د کلا اړوند ځايونه
د کلا نامتو شخصیتونه
- نجیب الله یعقوب زی
- سيد محمد
- محمد اکا (قومندان مامد آکا)
- ملک اغايګل
- عبدالستار يعقوبزی (پخوانی ملک)