د ۱۶:۲۸, ۲۳ مې ۲۰۱۵ بڼه سرچينې کتل Darios (خبرې اترې \| ونډې) ۶٬۴۶۹ edits ود سمون لنډیز نسته → تېر توپير		د ۱۸:۳۵, ۲۳ مې ۲۰۱۵ بڼه سرچينې کتل عثمان منصور انصاري (خبرې اترې \| ونډې) له آی پي بنديزه بخښلی ۶٬۵۳۷ edits د سمون لنډیز نسته بل توپير ←
۱ کرښه: {\| style="margin: 0 0 1em 1em; border-collapse:collapse; font-size: 90%;" border="1" cellpadding="2" align="left" cellspacing="0" \|- style="background-color:lightblue;" ! colspan="2" \|~~چیکي~~چېکي ژبه<br />Český jazyk<br />Čeština \|- ۱۴ کرښه: \|- ! align="left" valign="top" \|د ژبې کورنی \|د هند-اروپایی ژبې<br />[[سلاوي ژبې]]<br />[[د لويديځ سلاوي ژبې]]<br />~~چیکي~~چېکي ژبه \|- ! align="left" valign="top" \|د لیکلو بڼه ۲۷ کرښه: '''~~چېکی~~چېکي ژبه'''( په چيکی: Český jazyk ) د لوېديځی سلاوی ژبو څخه يوه ژبه ده چی د اروپا په مرکزکی ويل کېږی. دغه ژبه [[ چېک جمهوريت\|د چيک د جهوريت]] رسمی ژبه ده. چيکی ژبه هم په [[سلواکيا]]، [[پولنډ]]، اوکراين [[رومانيا]] ، [[کاناډا]] او [[د امريکا متحده ايالات\|امريکا]] کی ويل کېږی. چيکي ژبه ادبي او محاروي فورم ( شکلونه ) لري. ادبی ژبه په ورځپانه، تيلويزيون او راديو کی استعمالېږی. چيکی ژبه د ۲۰۰۴ کال څڅه د اروپا د مشترکو هېوادو رسمی ژبه ده. == تاريخ == د چيک په هيواد کی د ۹ پيړی څخه تر ۱۱ پېړی پورې په ادبيات کی پخوانی سلاوی ژبه کارېده. هغو ژبو د خاض ليکنی څخه کار واخيست. هغه ليک په اوس وخت کی د هلاهوليڅې ( Hlaholice) په نوم يادېږی. د کونستانتين ژوند تر ټولو پخوانی کتاب دی چی په پخوانی سلاوی ژبه کی ليکل شوی دی. د ۱۱ پېړی څخه د چيک په هېواد کی مذهبی کتابونه ليکل کېده. په ۱۳ پېړی کی لمړی ~~چېکی~~چېکي کتابونه وليکل شول. د داليميل د پېښو کتاب لمړی کتاب دی چی په چيکی ژبه کی په ۱۳۱۴ کال کی وليکل شو. په ۱۵ پېړی کی د چيکی ژبی د سم ليک د يان هوس لخوا اصلاح شو. [[یان هوس]] د پوهنتون استا‌ذ او کشيش وو چې د چيکی ژبې ليکنه يې آسانه کړه . د [[یان هوس\|هوس]] مذهبی کتابونه په چيکی او لاتيني ژبې کی وليکل شول. په ۱۶ پېړی کی د چيک ادابيات اوج ته ورسېدل. په ۱۶۲۰ کال کی د چيک اشرافو د اطريش د حکمران په خلاف قيام وکړل. د چيک اشرافیان د اطريش د پوځ لخوا ماته وخوړله او د چيک علما مجبور شول چی بهر ته ولاړ شی. په دی وخت کی د اطريش حکمرانانو د چيک پر خلکو ظلمونه کول او د چيک کتابونه يې په اور کی سوخول. مهم کتابونه يوازې په آلمانی او لاتين ليکل کېده. په ۱۹ پېړۍ کی د ~~چیک~~چېک د ژبی ترقی بیا پېل شوه. د ~~چیک~~چېک ژبه بوهانو د سلاوی ژبو د الفاظو په مرسته غنی کړه. مثلا : د ~~چیک~~چېک کلمه (vzduch ) په پښتو ''هوا'' د روسی ژبه څخه ~~چیکی~~چېکي ژبه ته راغلی ده. د هغه وخت تر ټولو مشهور ژبه پوه یوسیف یونګمان ( ۱۷۷۳ـ۱۸۴۷ ) وو. یوسیف یونګمان نوی ~~چیکی~~چېکي کلمې جوړې کړې او د سلاوی ژبو د کلمو په مرسته یی ~~چیکی~~چېکي ژبه غنی کړه. د دی په سبب هر ~~چیک~~چېک په سلواکی، پولندی، سربی او روسی کلمو پوهېدلای سی. ~~چیکی~~چېکي- آلمانی قاموس او د ~~چیک~~چېک د ادبیات تاریخ د یوسیف یونګمان تر ټولو مشهور کتابونه دی. په ۱۹۱۸ کال کی د چکوسلواکیا تر تاسیسولو وروسته ~~چیکی~~چېکي ژبه د عمومی ژوند ټول سیمو ته وغزېده. په اوس وخت کی ~~چیکی~~چېکي ژبه د ګلوبالیساتیون (Globalization ) په سبب د انګلیسی کلمو څخه غنی کېږی. == ~~چیکی~~چېکي ژبه == ~~چیک~~چېک ژبه تل په لمړنی څپه (هجا ) کی اکڅنت لری.د دغه ژبه پنځه د علت توری او ۲۴ بی رغه توری لری. د ګرامر په مطابق ~~چیکی~~چېکي ژبه د حال زمانه، راتلونکی زمانه ، تیره زمانه، دری ګرامری نسلونه ( مذکر، مونث او منځنی جنس )، ۷ ګرامری حالتونه، مفرد او جمع لری. د ~~چیکی~~چېکي ژبه د کلمو ردیف ( مبتدا - فعل ـ خبر ) دی. == د ګرامر نسلونه == ~~چیکی~~چېکي ژبه دری ګرامر نسلونه لری. * د مذکر نسل * د مونث نسل ۴۳ کرښه: == د جمله جوړول == د ~~چیکی~~چېکي ژبه د کلمو ردیف '''مبتدا''' - '''فعل''' - '''خبر''' دی. * ''Já'' jsem '''student''' یا '''Jsem''' ''student'' * ''زه'' یم '''شاګرد''' ( مبتدا - فعل - خبر ) یا '''یم''' ''شاګرد'' ( فعل - خبر ) د ~~چیکی~~چېکي ژبه د کلمو ردیف * زه شاګرد یم ( مبتدا - خبر - فعل ) د [[پښتو]] د کلمو ردیف * '''Já''' jsem ''studentka'' یا '''Jsem''' ''studentka'' * '''زه''' یم ''شاګرده'' یا '''یم''' ''شاګرده'' (د ~~چیکی~~چېکي ژبه د کلمو ردیف) * زه شاګرده یم ( زه = مبتدا، یم = فعل، شاګرد / شاګرده = خبر ) (د [[پښتو]] د کلمو ردیف) == د ~~چیک~~چېک د لاتین الفبا == [[دوتنه:Psací písmo.gif\|500px\|بټنوک\|کيڼ\|د ~~چیکی~~چېکي الفبا لاسى نسخې ]]

د "چکي ژبه" د بڼو تر مېنځ توپير