د پارسه امپراتوري
(له پارسه نه مخ گرځېدلی)
پارس امپراتوري (د پارس امپراطوري) [۱] د دوو لرغونو واکمنیو لپاره یوناني نوم دی چې مرکز یې په ننني ایران کې وو. د هغو واکنمیو په منځ کې یوه دوره (تقريبا ۵۰۰ کاله) چې په کې د پارسې امپراتوري د سلوکیانو او وروسته اشکانیانو په لاس کې وه. خو د هخامنشیانو په وخت کې خلکو خپل هېواد د حکمران د نوم په مطابق یادوه (د کوروش واکمنی، د داریوش واکمنی ...) کله چې د پارسې امپراتوري د ساسانیانو په لاس کې وو نو د پارسې امپراتوري لپاره نوي نوم اېران شهر منځ ته راغلی چې په پښتو کې د آريايي واکمني معني لري. ساسانيانو دغه نوم اېران شهر مثلا په خپلو سکو کې وهل او په ډبرو کې حک کول. پارسه په رېښتیا کې د هخامنشیانو د پلازمېنې نوم وو چې یونانيانو او وروسته نورو ولسونو د ټول هېواد لپاره د نوم په توکه کارول.
د پارسې امپراتوري سمول
د هخامنشیانو ټولواکمني د ۵۵۹ ق.م. څخه تر ۳۳۱ ق.م.- د اشکانیانو واکمني د ۲۷۴ ق.م. څخه تر ۲۲۴ ق.م. (د پرنیانو واکمنان)
د ساسانیانو واکمني د ۲۲۴ کال مخکې له میلادی څخه تر ۶۵۱ کال میلادی وروسته
ننني ايران سمول
د صفویانو واکمني (۱۵۰۱–۱۷۳۶)
د اشرفانو واکمني (۱۷۳۶–۱۷۹۶)
د زنديې کورنی (۱۷۵۰–۱۷۹۴) (د کوردیانو واکمنان)
د قاجارانو واکني (۱۷۸۵–۱۹۲۵)
پهلويان (۱۹۲۵–۱۹۷۹)
.svg){kind=small}
انځورتون سمول
-
د ساسانیانو سکه (اردشير پاپاکان)
