هندکو يا انکو ژبه
هیندکو ، یا د هندکو ژبه، د ځینو کارپوهانو له خوا د هندکو ژبې په نوم یادیږي. کوم چې د هند - آریایي ژبو کورنۍ لنده فرعي کټګورۍ پورې اړه لري. د دې ژبې ویونکو ته هندوکوان ویل کیږي. دا ژبه د پاکستان ، شمالي هند او افغانستان په هندي سیمو کې ویل کیږي د هندوکو کلمه په لفظي توګه د هند غرونو مانا لري، یو نوم چې په پارسي سیمو کې د همالیا د سلسلې لپاره کارول کیږي. په فارسي ژبه کې د هند کلمه د سېند سیند پورې اړوند سیمې او کوه مانا غرونه دي. هنديکو په همدې تناسب د هند ژبه ویل کیږي. د هندکو اصطلاح د لرغوني یونان په علمي حلقو کې هم موندل شوې چې د اوسني شمالي پاکستان او ختیځ افغانستان غرونو لړۍ ته اشاره کوي. دا ژبه په پاکستان کې په ایبټ اباد ، مانسهره ، هري پور ، بټګرام ، پېښور ، کوهاټ ، د خیبر پښتونخوا ، د پنجاب صوبې اټک او پوټوهر سیمو او د آزاد کشمیر په ډېرو سیمو لکه پونچ ، باغ ، مظفرآباد او نورو کې ویل کېږي. د اټکل له مخې څلور میلیونه خلک کولای شي په دې ژبه خبرې او پوه شي. د دې ژبې ویونکو ته کومه ځانګړې اشاره نشته. دوی په مختلفو قومونو او سیمو پورې اړه لري او معمولا په لویو قومونو ویشل شوي. خو د هزاره ډویژن ، هري پور ، ایبټ آباد او مانسهره په سیمو کې دوی د هزاره وال هزاره ډویژن په نوم یادیږي. د پېښور په ښار کې د دې ژبې ويونکي د پېښوري يا خرې په نامه يادېږي، چې د پېښور ښار اصلي هندوان دي، ويل کېږي چې د پاکستان تر خپلواکۍ مخکې د امب ايالت د تنولي قبيلې واکمن و. دلته 100% خبرې کیږي، تنولي اوس هم په خیبر پښتونخوا کې تر ټولو لویه هندي ژبه ده.
| ہندکو | |
|---|---|
| Hindko Panjistani | |
| Script error: The function "Lang" does not exist. | |
 ہندکو شاہ مکھی میں | |
| په مورنۍ ژبه | پاکستان |
| سيمه | ضلع پشاور، ضلع کوہاٹ، ہزارہ، خیبر پختونخوا، سطح مرتفع پوٹھوہار، پنجاب، پاکستان، آزاد کشمیر |
شمېر ويناوال | اصطلاحي تېروتنه: د ناپېژندلې ليکنښې لوښه "۲".[۱] |
| ژبې | پشاوری
ہزارہ ہندکو
Tanauli[سرچينه پکارده]
|
| شاہ مکھی | |
| ژبکوډونه | |
| آيسو ۶۳۹-۳ | Either: hnd – جنوبی ہندکو hno – شمالی ہندکو |
| ګلیټولوژیست | hind1271[۲] |
| انکو | |
|---|---|
| Hindko Panjistani | |
'هندکو شاہ مکھی | |
| په مورنۍ ژبه | پاکستان |
| سيمه | پېښور، کوهاټ، هزاره، خیبر پښتونخوا، پلوټه پوټوهر، پنجاب، پاکستان، آزاد کشمیر |
شمېر ويناوال | اصطلاحي تېروتنه: د ناپېژندلې ليکنښې لوښه "۲".[۳] |
| ژبې | پېښورۍ
هزاره انکو
Tanauli[سرچينه پکارده]
|
| شاہ مکھي | |
| ژبکوډونه | |
| آيسو ۶۳۹-۳ | Either: hnd – سوېلي انکو hno – شمالي انکو |
| ګلیټولوژیست | hind1271[۲] |
انکو ژبې لهجې
سمولهندي ديارلس ژبې لري
شمالي انکو
سمول1. ایبټ آباد هندکو
2. ګالیتیا هندکو
3. هریپور هندکو
4. مانسهره هندکو (ټیکس، میکس)
5. تنولي هندکو
6. اسلام آباد هندکو
جنوبي هند
سمول7. پېښور
۸. تڼۍ
۹. غیبلي
10. کوهاتی هندکو
11. د پېښور کليوالي هندوکو
12. بډایه
13. اونکاری
حوالې
سمول- ↑ کينډۍ:E20, citing the 2014 World Factbook.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Hindko". Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
{{cite book}}: Invalid|display-editors=4(help) - ↑ کينډۍ:E20, citing the 2014 World Factbook.