عبراني ابېڅې
عبراني الفبا یا عبراني ابېڅې يا عبراني ليکدود (په عبراني کې: אלפ בט ולֶף־בֵּיט) د عبراني رسم الخط په لیکلو او همدارنګه ځینې ساینسي او ریاضيکي نښو کې کارول کیږي. په دې کې دوه ليکدودونه،شامل دي چې يو يې پیلیو او بل يې معیاري (ستندرد)، دي، دوهم ډول يې چې اوسمهال کارول کیږي د آرامي ليکدود څخه اخیستل شوی. [۲] [۳]
| عبراني ابېڅې | |
|---|---|
 | |
| ډول | ابجد |
| ژبې | عبراني، ییدیش، لادینو |
| وخت | ۲ پېړۍ تر ۱ مخزېږديز – تراوسه[۱] |
| کورنۍ |
هېروگليف
|
| ماشوم سيستم | بېديش ابېڅې |
| خورلڼی سيستم | |
| آی سو ۱۵۹۲۴ | Hebr, کينډۍ:ISO 15924 number |
| لارښوونې | Right-to-left |
| يونيکوډ | Hebrew |
| د یونیکوډ حد |
|
عبراني ابېڅې 22 توري لري. لاندې غږونه د عبراني تورو تلفظ دي:
آلِف א -- بِت ב – وِت ב -- گیمِل ג – دالِت ד – هِ ה – واو ו – زایین ז – خِت ח – تِت ט – یُد י – کاف כ – خاف כ -- خافْ سُفیت ך -- لامِد ל – مِم מ – مِمْ سُفیت ם -- نون נ – نون سُفیت ן -- سامِخ ס – عایین ע – پِ פ -- فِ פ -- فِ سُفیت ף -- تْسادی צ – تْسادی سُفیت ץ -- کُف ק – رِش ר – شین ש – سین ש -- تاو ת
| توری | غږ | توري نوم | |||
|---|---|---|---|---|---|
| نوم | عبراني | عبراني وينګ | بېديش وينګ/اشکنازي | ||
| א | [ʔ]، ∅ | الف | אָלֶף | /’alɛf/ | /’aləf/ |
| בּ | [b] | بت | בֵּית | /bet/ | /bɛɪs/، /bɛɪz/ |
| ב | [v] | בֵית | /vet/ | /vɛɪs/، /vɛɪz/ | |
| ג | [ɡ] | گیمل | גִּימֵל | /ˈɡimel/ | /ˈɡiməl/ |
| ד | [d] | دالت | דָּלֶת | /ˈdalɛt/، /ˈdalɛd/ | /ˈdaləd/، /ˈdaləs/ |
| ה | [h]~[ʔ]، ∅ | هه | הֵא | /he/، /hej/ | /hɛɪ/ |
| ו | [v]، [w] | واو | וָו | /vav/ | /vɔv/ |
| ז | [z] | زین | זַיִן | /ˈzajin/، /ˈza.in/ | /ˈzajin/ |
| ח | [x]~[χ] | خت | חֵית | /χet/ | /χɛs/ |
| ט | [t] | طت | טֵית | /tet/ | /tɛs/ |
| י | [j] | یود | יוֹד | /jod/، /jud/ | /jud/ |
| כּ | [k] | کاف | כַּף | /kaf/ | /kɔf/ |
| כ | [x]~[χ] | כַף | /χaf/ | /χɔf/ | |
| ךּ | [k] | כַּף סוֹפִית | /kaf sofit/ | /ˈlaŋɡə kɔf/ | |
| ך | [x]~[χ] | כַף סוֹפִית | /χaf sofit/ | /ˈlaŋɡə χɔf/ | |
| ל | [l] | لمد | לָמֶד | /ˈlamɛd/ | /ˈlaməd/ |
| מ | [m] | مم | מֵם | /mem/ | /mɛm/ |
| ם | מֵם סוֹפִית | /mem sofit/ | /ˈʃlɔs mɛm/ | ||
| נ | [n] | نون | נוּן | /nun/ | /nun/ |
| ן | נוּן סוֹפִית | /nun sofit/ | /ˈlaŋɡə nun/ | ||
| ס | [s] | سمخ | ְסָמֶך | /ˈsamɛχ/ | /ˈsaməχ/ |
| ע | [ʕ]، ∅ | عین | עַיִן | /‘ajin/، /‘a.in/ | /‘ajin/ |
| פּ | [p] | په | פֵּא, פה | /pe/، /pej/ | /pɛɪ/ |
| פ | [f] | פֵא, פה | /fe/، /fej/ | /fɛɪ/ | |
| ף | פֵּא סוֹפִית, פה סופית |
/pe sofit/، /pej sofit/ | /ˈlaŋɡə fɛɪ/ | ||
| צ | [t͡s] | تسادی | צַדִי, צדיק | /ˈtsadi/ | /ˈtsadi/، /ˈtsadək/ |
| ץ | צַדִי סוֹפִית, צדיק סופית |
/ˈtsadi sofit/ | /ˈlaŋɡə ˈtsadik/، /ˈlaŋɡə ˈtsadək/ | ||
| ק | [k] | قاف | קוֹף | /kuf/، /kof/ | /kuf/ |
| ר | [ɣ]~[ʁ] | رش | רֵישׁ | /ʁeʃ/ | /ʁɛɪʃ/ |
| שׁ | [ʃ] | شین | שִׁין | /ʃin/ | /ʃin/ |
| שׂ | [s] | שִׂין | /sin/ | /sin/ | |
| תּ | [t] | تاو | תּו | /tav/، /taf/ | /tɔv/، /tɔf/ |
| ת | תו | /θav/، /θaf/ | /sɔv/، /sɔf/ | ||
تلفظونه (خوځندې يا غږونه)
سمول| نوې سامي | IPA | عبراني | نمونه | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ليکډول | توراتي | تيبري | نوی | ويوکی | مانا | |||
| *b | [b] | ב3 | ḇ/b | /b/ | /v/, /b/ | /v/, /b/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | خانه |
| *d | [d] | ד3 | ḏ/d | /d/ | /ð/, /d/ | /d/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | يېږه |
| *g | [ɡ] | ג3 | ḡ/g | /ɡ/ | /ɣ/, /g/ | /ɡ/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | اوښ |
| *p | [p] | פ3 | p̄/p | /p/ | /f/, /p/ | /f/, /p/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | سکاره |
| *t | [t] | ת3 | ṯ/t | /t/ | /θ/, /t/ | /t/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | زیر |
| *k | [k] | כ3 | ḵ/k | /k/ | /x/, /k/ | /χ/, /k/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | ستوری |
| *ṭ | [tʼ] | ט | ṭ | ṭ | /tˤ/ | /t/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | پخول |
| *q | [kʼ] | ק | q | q | /q/ | /k/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | مقبره |
| *ḏ | [ð] / [d͡ð] | ז2 | z | /ð/ | /z/ | /z/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | سړی |
| *z | [z] / [d͡z] | /z/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | ګوزارول | ||||
| *s | [s] / [t͡s] | ס | s | /s/ | /s/ | /s/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | خوږه |
| *š | [ʃ] / [t͡ʃ] | שׁ2 | š | /ʃ/ | /ʃ/ | /ʃ/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | آسمان |
| *ṯ | [θ] / [t͡θ] | /θ/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | اته | ||||
| *ś | [ɬ] / [t͡ɬ] | שׂ1 | ś | /ɬ/ | /s/ | /s/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | کيڼ |
| *ṱ | [θʼ] / [t͡θʼ] | צ | ṣ | ṱ | /sˤ/ | /ts/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | سيوری |
| *ṣ | [sʼ] / [t͡sʼ] | Script error: The function "Lang" does not exist. | ژړل | |||||
| *ṣ́ | [ɬʼ] / [t͡ɬʼ] | Script error: The function "Lang" does not exist. | خندل | |||||
| *ġ | [ɣ]~[ʁ] | ע | ʻ | /ʁ/ | /ʕ/ | /ʔ/, - | Script error: The function "Lang" does not exist. | بانګ |
| *ʻ | [ʕ] | /ʕ/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | لس (عدد) | ||||
| *ʼ | [ʔ] | א | ʼ | /ʔ/ | /ʔ/ | /ʔ/, - | Script error: The function "Lang" does not exist. | پلار |
| *ḫ | [x]~[χ] | ח2 | ḥ | /χ/ | /ħ/ | /χ/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | پنځه |
| *ḥ | [ħ] | /ħ/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | تناب | ||||
| *h | [h] | ה | h | /h/ | /h/ | /h/, - | Script error: The function "Lang" does not exist. | کډوال کېدل |
| *m | [m] | מ | m | /m/ | /m/ | /m/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | آب |
| *n | [n] | נ | n | /n/ | /n/ | /n/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | پېغمبر |
| *r | [ɾ] | ר | r | /ɾ/ | /ɾ/ | /ʁ/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | پښه |
| *l | [l] | ל | l | /l/ | /l/ | /l/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | ژبه |
| *y | [j] | י | y | /j/ | /j/ | /j/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | لاس |
| *w | [w] | ו | w | /w/ | /w/ | /v/ | Script error: The function "Lang" does not exist. | ګلاب |
| نوې سامي | IPA | عبراني | نمونه | |||||
| ليکډول | توراتي | تيبري | نوی | ويوکی | مانا | |||
سرچينې
سمول- ↑ "Hebrew alphabet." Encyclopedia Britannica. "Square Hebrew became established in the 2nd and 1st centuries bce and developed into the modern Hebrew alphabet over the next 1,500 years."
- ↑ A History of the Hebrew Language (انتشارات دانشگاه کمبریج، بریتانیا)
- ↑ "آکادمی آموزش زبان عبری". Archived from the original on 7 اکتبر 2011. نه اخيستل شوی 25 سپتامبر 2011.
{{cite web}}: Check date values in:|accessdate=و|archivedate=(help) - ↑ انجمن کلیمیان تهران
بهرنۍ لینک
سمولد انلاین عبراني الفبا ټیوټوریل Archived 2014-10-19 at the Wayback Machine. بایگانیشده کې</link>