د فتح او حماس شخړه
د دې جګړو له کبله ډېری فلسطينيان مړه او ټپيان شوي په ځانګړې توګه د غزې په تړانګه کې، او د بشري حقونو د سرغړونو ډېری راپورونه شتون لري. د مصر د بهرنیو چارو د وزیر احمد ابوالغیط په ګډون ځینې چارواکي پر ایران تور لګوي چې حماس هڅوي او تجهیزات ورکوي، ترڅو دغه جګړه پیل کړي [۱] په دې نښتو کې د فتح يو شمېر مشران لکه سلیم المدون وژل شوي هم دي شاليدسمولپه ۲۰۰۴ کال کې د یاسر عرفات له مړينې وروسته حماس په فلسطيني ادارې پورې تړلو بنسټونو کې خپل حضور زيات کړ، د ۲۰۰۵ کال د ښار او ښارواليو په ټاکنو کې يې ګډون وکړ او نسبي بريا يې ترلاسه کړه، خو د ولسمشرۍ له ټاکنو سره يې پرېکون وکړ، چې دا ټاکنې بيا د فتح ګوند مشر محمود عباس په بریا سره پای ته ورسېدې، دې د 2006 د فلسطین د مقننه مجلس په ټاکنو کې برخه واخیسته. دا پارلمان د فلسطین د ادارې مقننه ارګان ګڼل کیږي او د فلسطین د آزادۍ سازمان او د اسرایلي حکومت ترمنځ د اوسلو تړون په نوم پیژندل شوی تړون پراساس جوړ شوی. سره له دې چې حماس دغه تړونونه په رسمیت نه پیژني، خو په دغه حکومت پورې تړلو بنسټونو ته داخل شوی او په دې باور دی چې په دغه حکومت کې پاتې کیدل د هغو تړونونو د منلو په معنا نه دي چې دا یې رامنځ ته کړي دي. په دې ټاکنو کې د حماس غیرمتوقع بریا، چې د دغه پارلمان له ټولټال ۱۳۲ استازو څخه یې ۷۴ استازو ته خپلې رایې ورکړې او د حماس د یوه مهم غړي او د دغه غورځنګ په ټاکنیز نوملړ کې لومړی کس اسماعیل هنیه وټاکل شو. د لومړي وزیر موقف د دې سازمان په سیاسي ژوند کې یو نوی حالت په نښه کړ. اسراییل ، د امریکا متحده ایالات ، اروپایی اتحادیه ، عرب لیګ او یو شمیر نور هیوادونه چې د دې دولت د بودیجې ډیری برخه چمتو کوي د حماس د منشور د مادو په بدلولو کې مرستې ته دوام ورکوي چې په هغه کې د اسراییل دولت د ویجاړولو غوښتنه کوي. د دې هیواد په رسمیت پیژندنه، سازمان وځنډول شو. حماس دا غوښتنې ونه منل او د خپلو عنعنوي متحدینو په مرسته یې د حکومت د چلولو لپاره اړینې مالي سرچینې برابرې کړې. له بلې خوا د امریکا متحدو ایالتونو د فتح جنګیالیو ته د مهماتو، وسلو او تخنیکي روزنې په استولو او له دغه بهیر سره د مرستې لپاره د عربي هېوادونو د هڅولو په ترڅ کې د حماس د ماتې او د قدرت په بیا رغولو کې د فتح د بریالیتوب هیله وکړه. په همدې لړ کې اردن او مصر په خپله خاوره کې د الفتح جنګیالیو لپاره دوه پوځي کمپونه جوړ کړل. حوالېسمولبهرنۍ لینکسمول
|