کيچوا ژبه
کيچوا ژبه (Qhichwa, Qiĉwa, Quechua) د سوېلي امریکا د سورپوستو د مورنیو ژبو د کورنۍ نوم دی چې د انډیز په غرونو کې ويل کيږي. کیچوا په امریکا کې تر ټولو پراخه سورپوستې ژبه ده چې د ويوونکو شمېر يې نږدې له ۶-۱۳ مېليونو تنو اټکل شوی.
| عمومي مالومات | |
|---|---|
| ځانګړې وېشنيزه | |
| ليکدود | |
| ويونکو شمېر |
۸٬۹۰۰٬۰۰۰ (۲۰۰۷) ۵۹۱٬۴۴۸ (۲۰۱۰) ۳٬۷۹۹٬۷۸۰ (۲۰۱۷) |
| آيسو ۶۳۹-۱ کوډ |
qu[۲] |
| د ژبې کوډ |
qu |
د کیچووا ځینې ویونکي دې ژبډلې ته د "رونا سامي" (د خلکو ژبه) وايي. د کیچوا ژبې له سویلي کولمبیا څخه ارجنټاین ته خپریږي، مګر د هغې ډېری ویونکي په پیرو (۷.۷ مېلیون)، بولیویا (۲.۹ مېلیون) او اکوادور (۱.۵ مېلیون) کې دي، او کیچوا په دې درېوو هېوادونو کې رسمي حیثیت لري. نږدې ۲۵٪ پیرویان په کیچوا ژبه خبرې کوي. [۳] [۴]
کیچوا په ۱۵ او ۱۶ پېړیو کې د اينکا امپراتورۍ اصلي ژبه وه، او حتی اوس هم د مرکزي انډیز منځنۍ ژبه ګڼل کیږي. کیچوا په لاتیني ليکدود لیکل کیږي. د اسپانيايي او پورتګالي ژبو د مخ په زیاتېدونکي اغېز له امله، د کیچوا خپرېدل او کارول راکم شوي.
ژببېلګه
سمول| پښتو | آیاکوچو وينګ | کوزکو ژبه | د کيچوا سوېلي وينګ |
|---|---|---|---|
| څښاک | upyay | uhyay | upyay |
| چټک | utqa | usqha | utqha |
| کار کول | llamkay | llank'ay | llamk'ay |
| موږ | ñuqanchik | nuqanchis | ñuqanchik |
| (زياتوالي وروستاړی) | -chka- | -sha- | -chka- |
| ورځ | punchaw | p'unchay | p'unchaw |
سرچینې
سمول- ↑ سرچينې تړی: https://iso639-3.sil.org/code/que.
- ↑ "Language".
- ↑ "Peru | Languages". Ethnologue. Dallas, Texas: SIL International. 2017. نه اخيستل شوی 30 November 2017.
Population total all languages: 7,734,620.
- ↑ "Peru | Country". Ethnologue. Dallas, Texas: SIL International. 2017. نه اخيستل شوی 30 November 2017.
Population 30,814,000 (2014 UNSD)
- د ويکيپېډيا مرسته کوونکي، "کوچوا ژبې،" ويکيپېډيا، وړيا انسايکلوپيډيا، http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Quechua_languages&oldid=401427886 (د دسمبر 23، 2010 ته لاسرسی).