|
| الېکسا = ۹<ref>[http://www.alexa.com/data/details/traffic_details/wikipedia.org?range=5y&size=large&y=t wikipedia.org - Traffic Details from Alexa<!-- سرليک د باټ لخوا سم شوی -->]</ref>
}}
'''ويکيپېډيا''' ([[انگريزي|انګليسي]]: ''Wikipedia'') د انټرنټاېنټرنټ پر مټ د وړيا مېنځپانگې يو گڼ ژبنيز [[پوهنغونډ]] دی چې د داوطلبو کارونکو لخوا او د هر هغه چا له لوري چې د انټرنټ اسانتياوې لري، ليکل کېږي. ددې پوهنغونډ د پرانيستې مېنځپانگې پروژه د ويکيمېډيا د بنسټ د بې گټې موسسې له لورې پرمخ بېول کېږي. د ويکيپېډيا نوم د دوه نومونو نه راوتلی دی چې يو يې ويکي (د ويبځايونو د جوړولو يو گډ تخنيک) او وروستۍ برخه يې د انگرېزيانګليسي د وييکې اېنسايکلوپېډيا د وروستاړي پېډيا څخه اخيستل شوی او په همدې توگه د ويکيپېډيا نوم ترېنه جوړ شوی دی. ددې پوهنغونډ بنسټ د لومړي ځل لپاره د ۲۰۰۱ کال د جنوري په مياشت کې د جېمي وېلز او لېري سانگر لخوا ايښودل شوی<ref name="Miliard">{{cite news|url=http://www.slweekly.com/index.cfm?do=article.details&id=37BD3969-14D1-13A2-9F5EEAF5A79E0898|title=Wikipediots: Who are these devoted, even obsessive contributors to Wikipedia?|accessdate=2008-02-21|date=2008-03-01 |publisher=[[Salt Lake City Weekly]]|first=Mike|last=Miliard}}</ref> او په ډېر لنډ وخت کې د انټرنټ تر ټولو لوی، چټک پرمختلونکی او د ټولگړو مالوماتو تر ټولو نوموتې انټرنيټياېنټرنټي سرچينې بڼه يې غوره کړې.<ref>{{cite news|url=http://www.time.com/time/business/article/0,8599,1595184,00.html|title=Look Who's Using Wikipedia|first=Bill|last=Tancer|date=2007-05-01|publisher=''[[Time (magazine)|Time]]''|accessdate=2007-12-01|quote=The sheer volume of content [...] is partly responsible for the site's dominance as an online reference. When compared to the top 3,200 educational reference sites in the U.S., Wikipedia is #1, capturing 24.3% of all visits to the category}} ([http://weblogs.hitwise.com/bill-tancer/2007/03/wikipedia_search_and_school_ho.html the author's blog post on the article])</ref><ref name="go-to site">{{cite news |url=http://www.reuters.com/article/internetNews/idUSN0819429120070708 |title=Wikipedia remains go-to site for online news |date=2007-07-08 |accessdate=2007-12-16 |first=Alex |last=Woodson |publisher=''[[Reuters]]'' |quote=Online encyclopedia Wikipedia has added about 20 million unique monthly visitors in the past year, making it the top online news and information destination, according to Nielsen//NetRatings.}}</ref>
د ۲۰۰۷ کال تر [[ډيسمبر|ډسامبر]] مياشت پورې شته شمار ښودلې چې ويکيپډيا په ۲۵۳ ژبو کې نژدې ۹،۲۵ ميليونه ليکنې لري، چې که د ويکيپډيا ټولې ليکنې سره يوځای کړو نو دا ټول به له ۱،۷۴ بيليون وييونو نه هم ډېر لغتونه وي. په ۹ د [[سپټمبر|سپټامبر]]، ۲۰۰۷ کال کې د انګليسي ژبې د ويکيپډيا د ليکنو شمېر له ۲،۰۰۰،۰۰۰ څخه واوښته او تر ۱۲ د مارچ، ۲۰۰۸ کال پورې د [[انگريزي|انگليسي]] ويکيپډيا د ليکنو زېرمه له ۲،۲۷۶،۰۰۰ ليکنو څخه واوښتله چې دغه ټولې ليکنې له ۹۹۰،۰۰۰،۰۰۰ وييونو<ref name="ListOfWikipedias">{{cite web | url = http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias | title = List of Wikipedias | publisher = [[ويکيپېډيا:Meta|Meta-Wiki]] | '''accessdate = 2007-07-12 | date = [[2007-07-12]]}}</ref> او لغتونو نه جوړ شوي. د ويکيپېډيا ليکنې په ټوله نړۍ کې د ويکيپېډيا د داوطلبو کارونکو لخوا په گډه توگه ليکل شوي او هرڅوک چې د انټرنټاېنټرنټ آسانتياوې لري کولای شي چې د دغه پوهنغونډ په نژدې ټولو ليکنو کې سمون راولي. ويکيپېډيا په ډېر يو لنډ وخت کې خپل ځان نړېوالو ته ور پېژاندلی او ښه نوم يې ايستلی<ref name="AlexaStats">{{cite web | url = http://www.alexa.com/data/details/traffic_details/wikipedia.org?range=5y&size=large&y=t | title = Five-year traffic statistics for wikipedia.org | publisher = [[Alexa Internet]] | accessdate = 2007-01-29 }}</ref> چې اوسمهال په نړېواله کچه د نړۍ په ۱۰ ډېرو کتونکو ويبځاييونو کې شمېرل کېږي.
<ref name=AlexaTop500 />
د يوې معتبرې او منلې سرچينې په توگه تل د ويکيپېډياويکيپډيا دريځ د پوښتنې لاندې راغلی<ref name="SangerElitism" /> ځينې نور بيا د ويکيپېډيا د وړيا مېنځپانگې، د ټولو د خپراوي وړتيا، د بې پلوۍ او بې پرې سياست او د سرليکونو د پراختيا د اسانتياؤ ستاينه کوي.<ref name="AcademiaAndWikipedia">{{cite web|author=Danah Boyd|url=http://many.corante.com/archives/2005/01/04/academia_and_wikipedia.php|title=Academia and Wikipedia|work=[[Many 2 Many]]: A Group [[Blog|Weblog]] on Social Software|format=[[World Wide Web|Web]]|publisher=[[Corante (company)|Corante]]|date=2005-01-04|accessdate=2008-12-18|quote=[The author, Danah Boyd, describes herself as] an expert on social media[,] ... a doctoral student in the School of Information at the [[University of California - Berkeley]][,] and a fellow at the [[Harvard University]] [[Berkman Center for Internet and Society]] [at [[Harvard Law School]].]}}</ref> اوس د ويکيپېډيا ډاډه توب او کره توب يوه مسٔله ده.<ref name="Who">{{cite web | url = http://www.guardian.co.uk/technology/2004/oct/26/g2.onlinesupplement | title = Who knows?|author=Simon Waldman|work=[[Guardian.co.uk]]|date=2004-10-26 | accessdate = 2007-02-11}}</ref> او بل انتقاد چې اکثراً په ويکيپېډيا کېږي هغه د ورانکارۍ او ناسمو او ناتصديق شويو مالوماتو پر وړاندې د دغه پوهنغونډ اغېزمنتوب دی.<ref name="DeathByWikipedia" /> خو اکثراً داسې هم انگېرل کېږي چې په علمي کارونو او ليکنو کې ورانکاري او د ناسمو مالوماتو خپراوی لنډمهاله وي.<ref name="MIT_IBM_study">{{cite journal|author=Fernanda B. Viégas, Martin Wattenberg, and Kushal Dave|url=http://alumni.media.mit.edu/~fviegas/papers/history_flow.pdf|title=Studying Cooperation and Conflict between Authors with History Flow Visualizations|journal=Proceedings of the [[CHI (conference)|ACM Conference on Human Factors in Computing Systems (CHI)]]|publisher=[[ACM]] [[SIGCHI]]|id=ISBN 1-58113-702-8|pages=575–582|location=[[Vienna, Austria]]|year=2004|format=PDF|accessdate=2007-01-24}}</ref><ref name="CreatingDestroyingAndRestoringValue">{{cite journal|author=Reid Priedhorsky, Jilin Chen, Shyong (Tony) K. Lam, Katherine Panciera, Loren Terveen, and John Riedl (GroupLens Research, Department of Computer Science and Engineering, [[University of Minnesota]])|title =Creating, Destroying, and Restoring Value in Wikipedia|journal =[[Association for Computing Machinery]] GROUP '07 conference proceedings|location =[[Sanibel Island]], [[Florida]]|date=2007-11-04|url =http://www-users.cs.umn.edu/~reid/papers/group282-priedhorsky.pdf|format=PDF|accessdate=2007-10-13}}</ref>
د نيويارکنيويورک ټايمز، جانتان ډي،<ref name=Dee>{{cite news
| url = http://www.nytimes.com/2007/07/01/magazine/01WIKIPEDIA-t.html
| title = All the News That's Fit to Print Out|author=Jonathan Dee|publisher = The New York Times Magazine|date=2007-07-01|accessdate=2007-12-01}}</ref> او انډريو ليح، ''د پرليکه ژورناليزم په اړه د پينځم نړېوال سمپوزيوم''،<ref name=Lih>{{cite journal|author=Andrew Lih|title=Wikipedia as Participatory Journalism: Reliable Sources? Metrics for Evaluating Collaborative Media as a News Resource|journal=5th International Symposium on Online Journalism|location=[[University of Texas - Austin]]|date=2004-04-16|url=http://jmsc.hku.hk/faculty/alih/publications/utaustin-2004-wikipedia-rc2.pdf|format=PDF|accessdate=2007-10-13}}</ref> پر مهال، د ويکيپېډياويکيپډيا ارزښت نه يواځې د يوې پوهنغونډيزې سرچينې په توگه په ډاگه کړی بلکه دا يې يوه ژر تازه کېدونکې خبري منبع هم گڼلې.
کله چې د ''[[ټايم (مجله)|ټايم مجلې]]'' د ۲۰۰۶ د کال شخصيت نورو ته ورپېژانده نو په انټرنټاېنټرنټ کې په گډه توگه د پرليکو جټکو پرمختلونکو گرافيکي پاڼو په اړه چې د نړۍ د ډېرو وگړو له لورې کارېږي، داسې انگېرنې هم خپرې کړې چې ويکيپېډيا يو د هغو درې چټک پرمختلونکو وېبځايونو په کتار کې راځي چې د وېبِېب 0.2 د خدماتو په کارولو سره د نړۍ د ډېرو کارېدونکو وېبپاڼوې بپاڼو په درېم ځای کې د يوټيوب او مای سپېس سره يوځای شمېرل کېږي.<ref name=Time2006>{{cite news| date=2006-12-13| url= http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1569514,00.html |title= Time's Person of the Year: You |work=TIME |publisher=Time, Inc |accessdate=2008-12-26}}</ref>
== تاريخ ==
| 