د ۲۱:۵۷, ۳۱ مارچ ۲۰۱۵ بڼه سمول عثمان منصور انصاري (خبرې اترې \| ونډې) له آی پي بنديزه بخښلی ۶٬۵۳۷ edits ←‏سياست → تېر توپير		د ۲۲:۰۷, ۳۱ مارچ ۲۰۱۵ بڼه سمول ناکړ عثمان منصور انصاري (خبرې اترې \| ونډې) له آی پي بنديزه بخښلی ۶٬۵۳۷ edits د سمون لنډیز نسته بل توپير ←
۲ کرښه: د بلجيم سلطنتي هېواد د [[لودیځې اروپا]] له هېوادونو څخه دى چې د اروپايي اتحاديې له بنسټګرانو هم شمېرل كيږي او همدغه راز د شمالي انټلانټيك يا ناټو له بنسټګرانو هم دى. په دې سیمه کې چې نن بلجیم بلل کېږي د مسيح ع له ميلاده ۵۰ كاله وړاندې په كې د سلت قوم ژوند كاوه . == بیرغ ==▼ [[دوتنه:Flag of Belgium.svg\|بټنوک]][[دوتنه:Government Ensign of Belgium.svg\|بټنوک]]▼ ==پلازمېنه== ددغه هېواد پلازمينه برسل یا [[بروكسل]] د اروپايي اتحاديې اصلي مقر دى . معتدل ، مرطوب باراني اقليم لري او د ټيټې ارتفاع لرونکی ټاټوبى دى چې څه له پاسه نيمايي برخه يې جلګو پوښلې ده . ▲== بیرغ == ▲[[دوتنه:Flag of Belgium.svg\|بټنوک]][[دوتنه:Government Ensign of Belgium.svg\|بټنوک]] ==خپلواکي== [[دوتنه:Wappers belgian revolution.jpg\|کیڼ\|بټنوک\|300px\|"په ۱۸۳۰ کال بلجیم کې پېښ شوی انقلاب، چارلز گوستاو واپرز (۱۸۳۴) لرغوني هنرونو موزیم – بروکسل]]▼ بلجيم د اوږدې مودې لپاره د فرانسې، هالنډ او هسپانيې د ښکېلاک برخه ګڼل كېده . بالاخره په ۱۸۳۰ ميلادي كال د لومړي ځل لپاره خپلواك شو . د نولسمې پېړۍ په دویمه نيمايي پيړۍ كې د بلجيم صنايعو زيات پرمختګ وكړ او د بليجم د هغه وخت پاچا دویم لیوپولډ له خوا د لومړي ځل لپاره د ښکېلاک په فکرکې شو او كانگو، روانډا او برونای يې په پرله پسې توګه د بلجيم تر ښکېلاکي توغ لاندې راوستی .▼ ▲د نولسمې پېړۍ په دویمه نيمايي پيړۍ كې د بلجيم صنايعو زيات پرمختګ وكړ او د بليجم د هغه وخت پاچا دویم لیوپولډ له خوا د لومړي ځل لپاره د ښکېلاک په فکرکې شو او كانگو، روانډا او برونای يې په پرله پسې توګه د بلجيم تر ښکېلاکي توغ لاندې راوستی . كانگو تر ۱۹۶۰ ميلادي كاله د بلجيم مستعمره وه، د روانډا او برونای هېوادونه هم تر ۱۹۶۲ ميلادي كاله د بلجيم مستعمرې وی . Line ۲۸ ⟶ ۲۷: == سياست == [[دوتنه:Guy_Verhofstadt_in_2005.jpg\|بټنوک\|200px\| د بلجیم پخوانی لومړی وزیر [[گای ورهوفستات]]]]▼ [[دوتنه:Map-1477 Low Countries.png\|250px\|بټنوک\|کیڼ\| اووه ګوني ایالتونه (نارنجي ناحیې، نصواري رنګ او ژیړ رنګه) او د اسقف تر واکمنۍ لاندې سیمې Liège (شنه سیمه)]]▼ د بلجيم پاچا دویم آلبرت دى خو محدود سياسي قدرت لري. د بلجيم په نظام كې لومړى وزير د حكومت مشر دى. دغه هېواد پارلمان له دوو جرګو یعنې مشرانو او ولسي جرګې جوړ دی . ▲[[دوتنه:Wappers belgian revolution.jpg\|کیڼ\|بټنوک\|300px\|"په ۱۸۳۰ کال بلجیم کې پېښ شوی انقلاب، چارلز گوستاو واپرز (۱۸۳۴) لرغوني هنرونو موزیم – بروکسل]] د بلجيم هره يوه برخه د خپل حقيقي او حقوقي وضعيت په بنسټ د قانون جوړونې او د قانون په اجرا كې خپلواك عمل كوي. له همدې كبله د سيمو او ټولنو له قانوني مشرانو څخه جوړه شورا شته چې د ټول هېواد لپاره يو ډول قوانين تصويبوي . ▲[[دوتنه:Guy_Verhofstadt_in_2005.jpg\|بټنوک\|200px\| د بلجیم پخوانی لومړی وزیر [[گای ورهوفستات]]]] د بلجيم له درې واړو برخو څخه هره يوه يې د خپلې سيمې د كلتوري، ښونيزو، ژبنيزو مسائلو او انساني چارو مسئوليت په خپله غاړه لري. درې واړه سيمې د اقتصاد، انرژۍ، ليږد راليږد او حكومتي خدماتو مسئوليتونه هم لري . ▲[[دوتنه:Map-1477 Low Countries.png\|250px\|بټنوک\|کیڼ\| اووه ګوني ایالتونه (نارنجي ناحیې، نصواري رنګ او ژیړ رنګه) او د اسقف تر واکمنۍ لاندې سیمې Liège (شنه سیمه)]] هغه كار چې فډرال حكومت يې ترسره كوي د بهرنيو اړيكو تنظيمول، حقوقي او دفاعي چارې سمبالول دي. فډرال حكومت همدغه راز مسئوليت لري چې كلي قوانين وضع كړي او د هېواد اقتصادي، کولتوري او ټولنیز تګلوري هم وټاكي . [[دوتنه:Be-map.png\|بټنوک\|300px\| بروکسل، آنت ورپن، گنت شارلروی، د لی یژ\|لی یژ ښار، بروخس (بروخ) او [[نامور]] ښار، د بلجیم له اوو سترو ښارونو ګنل کېږي، چې هر یې له سل زرو ډېر وګړي استوګن لري.]]▼ [[دوتنه:Hautes-Fagnes.jpg\|بټنوک\|کیڼ\|300px\| د آردنس یو لید [[Hautes Fagnes]]]] [[دوتنه:Ougree_16.jpg\|بټنوک\|300px\| د میوس په سیند جوړه فولاد جوړونې فابریکه، ]]▼ [[وېشنيزه:بلجیم\|]]▼ [[وېشنيزه:شمالي اروپا]]▼ [[وېشنيزه:لویدځه اروپا]]▼ [[وېشنيزه:بنلوکس]]▼ [[وېشنيزه:مشروطه بادشاهي]]▼ [[وېشنيزه:الماني ژبي هېوادونه]]▼ [[وېشنيزه:اروپایي هېوادونه]]▼ [[وېشنيزه:د اروپایي ټونې غړي هېوادونه]]▼ [[وېشنيزه:د ملګرو ملتونو غړي هېوادونه]]▼ [[وېشنيزه:فرانسوي ژبو غړي هېوادونه]]▼ [[وېشنيزه:ناټو غړي هېوادونه]]▼ [[وېشنيزه:فډرالي هېوادونه]]▼ [[وېشنيزه:فرانسوي ژبي هېوادونه]]▼ [[وېشنيزه:هالنډي ژبي هېوادونه]]▼ [[وېشنيزه:د اطلس سمندرګي همغاړي هېوادونه]]▼ [[وېشنيزه:لیبرال ډیموکراسي]]▼ ==ژبې== Line ۷۳ ⟶ ۴۸: ==اقتصاد :== ▲[[دوتنه:Be-map.png\|بټنوک\|300px\| بروکسل، آنت ورپن، گنت شارلروی، د لی یژ\|لی یژ ښار، بروخس (بروخ) او [[نامور]] ښار، د بلجیم له اوو سترو ښارونو ګنل کېږي، چې هر یې له سل زرو ډېر وګړي استوګن لري.]] بلجيم په يوه ډېره صنعتي سيمه كې پروت هېواد دى. ددغه هېواد اقتصاد په خصوصي برخه څرخيږي. په ۲۰۰۶ ميلادي كال ددغه هېواد كورنى ناخالص توليد ۳۴۲.۵ ميليارده ډالره وو. په دغه هېواد كې د بيو تورم هم ۱.۸ سلنه دى . Line ۷۹ ⟶ ۵۵: كابو ۴.۹ ميليونه كسان كاري ځواك لري چې يوه سلنه يې په كروندګرۍ ، ۲۴.۵ سلنه يې په صنعت او ۷۴ سلنه يې د خدماتو په برخه كې په كار بوخت دی. په دغه هېواد د بېكارۍ كچه ۸.۱ سلنه ده او څلور سلنه خلك يې د فقر له كرښې لاندې ژوند كوي . ▲[[دوتنه:Ougree_16.jpg\|بټنوک\|300px\| د میوس په سیند جوړه فولاد جوړونې فابریکه، ]] ماشين آلات، كيمياوي مواد، الماس، وسپنه او خوراكي توكي د دغه هېواد مهم صادرات جوړوي چې د آلمان (19.7 سلنه)، فرانسې (16.9 سلنه)، هالنډ (12 سلنه)، انگلستان (7.9 سلنه)، آمريكا (6.2 سلنه) او ايټاليا (5.2 سلنه) هېوادونو ته صادريږي . ددغه هېواد واردات ماشين‌آلات، كيمياوي مواد، الماس (ناتراش شوي)، خوراكي مواد تيلي محصولات او د ليږد راليږد وسايل دي چې له هالند (18.3 سلنه)، آلمان (17.3 سلنه)، فرانسې (11.2 سلنه)، انگلستان (6.6 سلنه)، ايرلند (5.7 سلنه) و آمريكا (5.4 سلنه) څخه وارديږي . ==خلك : == Line ۱۰۵ ⟶ ۷۸: كابو ۹۵ سلنه بلجيميان له كبلي ټلويزیونونو ګټه پورته كوي چې له دې پلوه په نړۍ كې لومړی هېواد ګڼل کېږي. ټاكل شوې ده چې د بلجيم ټلويزیوني سيسټم تر ۲۰۱۱ كاله پورې ډيجيټلي شي . په ۲۰۰۷ ميلادي كال كې يې ۳.۱۹۵ انټرنيټي كوربانه درلودل او ۴.۸ ميليونه كسان پكې له انټرنيټه اګټه پورته كوي . Line ۱۱۸ ⟶ ۸۸: ~~[[وېشنيزه:بلجيم]]~~ ~~[[وېشنيزه:د اروپایي اتحادیې غړي هېوادونه]]~~ ▲[[وېشنيزه:بلجیم\|]] ▲[[وېشنيزه:شمالي اروپا]] ▲[[وېشنيزه:لویدځه اروپا]] ▲ [[وېشنيزه:بنلوکس]] ▲ [[وېشنيزه:مشروطه بادشاهي]] ▲[[وېشنيزه:الماني ژبي هېوادونه]] ▲[[وېشنيزه:اروپایي هېوادونه]] ▲[[وېشنيزه:د اروپایي ټونې غړي هېوادونه]] ▲[[وېشنيزه:د ملګرو ملتونو غړي هېوادونه]] ▲[[وېشنيزه:فرانسوي ژبو غړي هېوادونه]] ▲[[وېشنيزه:ناټو غړي هېوادونه]] ▲[[وېشنيزه:فډرالي هېوادونه]] ▲[[وېشنيزه:فرانسوي ژبي هېوادونه]] ▲[[وېشنيزه:هالنډي ژبي هېوادونه]] ▲[[وېشنيزه:د اطلس سمندرګي همغاړي هېوادونه]] ▲[[وېشنيزه:لیبرال ډیموکراسي]]

د "بېلجیم" د بڼو تر مېنځ توپير