|
}}
ديا خان يو پاکستانيپاکستانۍ نارويجنناروېژي سندرغاړے،سندرغاړې، ريکارډ پروډيوسر، فلمي هدايتکاره اور هنر منده ده۔ ديا د بشري حقونو او د راۓ د اظهار او د آمن و سولےسولې دپاره جذبه لرونکئ کار کونکي ده۔ او د دےدې کارونو د اظهار لپاره د ډيرو نورو اِدارو او پليټ فارمونو نه علاوه خپله کمپني يا شرکت "فيوز" هم پکار راولي۔ ديا اوس د فعاله موزيک او ساز نه ډډه کړےکړې ده۔ او ورسره په سټيج ئ هم کار کول پريخودي دي۔ بلکه د سټيج په شا ۍ بيلا بيل نور کارونه پيل کړي دي۔ اوس هغه د هغو هنرمندانو مرسته کوې د چا غږ چي دباو شوي وي۔ هغه دغه شان خلقو غږ او ژبه جوړه شوي ده۔ کومو خلقو ته چه داسےداسې موقعه په لاس نه ورځي۔ په کال 2007 کښ ديا د يو تنظيم "سسټر هوډ" خور والي تيګهتيگه کيخوده، کومےکومې چي په بريطانيه کښ استوګڼاستوگڼ مسلمانانےمسلمانانې جينکو او ميرمنو ته د خپل يو کيسټ د لارےلارې تخليقي اظهار موقع لاس ته ورکړه۔ په اکتوبر کال 2010 کښ ديا د "فري ميوز" په مرسته يود بين المللي موزيکي يو داسےداسې ګلدستهگلدسته ترتيب کړه چې په کومه کښ هغےهغې د منزني ختيز، افريقه، او اسيا هغه هنر مندان راوړاندےراوړاندې کړل چي کوم په خپلو هيوادونو کښ د بنديزونه ښکار شوي دي۔ اويا د ايالتي يا غير ايالتي سختو او ستونزو لکبله بيروني هيوادونو ته سرپناه يا مهاجرت مجبوره شوې او يا بنديوان شوي دي۔ <ref>
{{Cite web
| author = Tracy McVeigh
|date= 2010-12-05
|accessdate=2014-01-10
}}</ref> ديا ته د ښځو په حقونو، آمن و سوله، د رائ ا ظهار پر لړ کښ د مبارزےمبارزې او جهاد، د موزيک او فلم په ميدانون کښ د خدماتوپه لړ کښ ډير لوړ رتبه جاېزےجاېزې او اعزازات وکړي شوي دي۔
=== پيدائش او د کورني زمينه/پس منظر===
ديا د اګستاگست په7 نيټه په کال 1977 کښ د ناروےناروې په سر ښار اوسلو کښ وزيږده۔ دا ديا پلارد راجپوتانو د قبيلےقبيلې تهتهال سره دے۔دې۔ او مور ئ د پښتنو د درانئ قبيلےقبيلې سره تعلق لري۔ ديا د پاکستان د نوميالي هنرمند عادل خان مشره خور ده۔ د ديا پيدائشي نوم ديپيکا تهتهال دے۔دې۔ کوم چي دئ ته دا اُردو نامتو افسانه نګارنگار "هر چرن چاوله" کور وداني پورنيما چاوله ورکړےورکړې وو۔ هغوي د ديا د پيدائش په وخت د دوي ګاونډيانگاونډيان وو۔
=== موزيک===
د ديا تعلق د يو کلتوري کورني سره دے۔دې۔ د ديا پلار په ناروےناروې کښ د بيلابيلو کلتوري فعاليتونو يو مهم وګړےوگړې دے۔دې۔ هغه د پاکستان کلاسيکي موزيک او نورو پاکستاني تخليقي روايات په ناروےناروې کښ متعارفي کولو کښ يو ډير مهم کردار ترسره کړےکړې دے۔دې۔ د خپل کلتور سره د مينےمينې په نتيجه کښ هغه د ديا د تربيت په لړ کښ د اُردو ژبےژبې او نور رواياتي پوهو او ذدکړو باندےباندې خاص او ځانګړيځانگړي توجه ورکړه۔ هم دغه شان هغه د ديا لپاره د موزيک د ذدکړه هم انتظام وکړو۔ د کومےکومې دپاره چي هغه د پاکستان او هند لوړ رتبه سازندوو او هنرمندانو خدمات ترلاسه کړل۔ د ډير محنت لکبله ديا ډير زر د ناروےناروې په موزيکي حلقو کښ ځائےځائې پيدا کړو۔ ديا د اوه نيمو کالو په عمر کښ په نارويجن ټيليويژن راښکاره شوه۔
===موزيک کسب/پيشه ===
په کال 1990 کښ ديا د پاکستان لوړ رتبه هنرمند استاد مشر فتح علي خان او د ناروےناروې هنرمند "جان ګاربارکگاربارک" په شريک البم کښ د يو ميلمنےميلمنې سندرغاړےسندرغاړې په طور کار وکړو۔ 12 کالو په عمر کښ هغےداهغېدا ناروےناروې سندرغاړےسندرغاړې "اندرس ويلر"په البم کښ په يوه سندره کښ ملګرستياملگرستيا وکړه۔ د 15 کالو په عمر کښ د مشهور ريکارډنګريکارډنگ کمپني "چرچ کلتوري کارګاهکارگاه" ديا ته کار ورکړو۔ او “I Alt Slags Lys” په نوم خپل البم جاري کړو۔ دا البم د ختيز او لويديز د موزيک يو ښائسته ملاپ وو۔ او د دےدې په تياري کښ د ناروےناروې نامتو هنرمندانو نه علاوه د پاکستان لوړ رتبه طبله نواز استاد شوکت حسين او د هندوستان نامتو سارنګيسارنگي نواز استاد سلطان خان برخه واخسته۔ د ديا دويم البم په ستمبر 1995 کښ "بي ايم جي ايريسټا" د ديا په زيګونزيگون په نوم ديپکا باندےباندې خپور کړو۔ د دےدې البم په جوړولو کښ نارويجن پروډيوسر تهور ايک هيرمانس، ټامي ټي او انګريزانگريز پروډيوسر نک سيليټو برخه واخسته۔ ديا خان ورستي البم "آټا راکسس" په نوم سره په کال 2007 کښ مخےمخې ته راغلو چه په کوم کښ دوه ځلےځلې ګريميگريمي ايوارډ ګټونکےگټونکې نوميالےنوميالې پيانو نواز "باب جيمز"، نامتو ډلےډلې/ټولي "دي پوليس" کښ ګريميگريمي ايوارډ ګټونکےگټونکې ګټارگټار نواز "ايندي سمرز" اود ناروےناروې ټرميټ نواز "نيل پهيترمولوير" برخه واخسته۔ د البم د پاکستاني کلاسيکي موزيک، پاکستان او افغانستان کي اولسي موزيک او بريخناۍ/ اليکټرونيکا يو ښائسته جوړخ وو۔ دا قسمه البم ازموئنه په موزيکي حلقو کښ ډيره وستائل شوه۔ کومو نورو هنرمندانو، سازندګانوسازندگانو او موزيک پروډيوسرانو چي د ديا د موزيک نه استفاده وکړه او د ديا د موزيک ځنےځنې برخےبرخې ئ په خپلو موزيکونو کښ پکار راوستلے۔راوستلې۔ په دوي کښ نيلس پهيتر مولوير، سيب ټيلر، نووال بون کرشر، جينټ جيکسن (ريمکس) ليقوډ سټرينجر، مساله ډوسا، مارک سمتۀ،فيټيليټي ارکسټرا، ګائے،گائې، چيمبرز، پال اوکن فولډ او کايا پروجيکټ نومونه د ذکر وړ دي۔
===سسټر هډ (Sisterhood)/خوروالي ===
|date=
|accessdate=2014-01-12
}}</ref> د کومےکومې مقصد چه په لويديزو هيوانوکي استوګڼاستوگڼ مسلمانانےمسلمانانې جونےجونې او ښځو هنرمندانو او سازګرانوسازگرانو ته يو داسےداسې پليټ فارم ورکول دي چه د دےدې په ذريعه د دوي تخليقي او هنرمندانه طوانونو او صلاحيتونو ته وده ورکول دي۔ او د دےدې د اظهار لپاره موقعےموقعې بر سيره کول دي۔ خوروالي د دےدې نه علاوه مسلما نانو ښځو ته په لويديزو معاشرو/ټولنو کښ پيداشوي ستونزو لکه د ښځو حقونه، نسل پرستي، مينه او جنس او د 11 ستمبر نه ورستي نړي په شان موضوعاتو بندےبندې د بحث کولو موقع ورکول دي۔ سسټر هډ په کال 2008 کښ " سسټر هد آن لائن مکس ټيپ" کښ په بريطانيه کښ استوګڼاستوگڼ د بيلا بيلو مسلمانانو هيوادونو نه تعلق لرونکو ښځينه سندرغاړو او شاعرانو ګډونگډون وکړو۔
=== ريکارډ پروډيوسر===
*لسن ټو دا بينډ(Listen to the Banned) ديا د فري ميوز په مرسته "لسن ټو دا بينډ) نومي البم په ذريعه هغه سندرغاړي وړاندےوړاندې کړل چي د چا اوازونه خاموشه کړےکړې شوي وو۔ په دي مجموعي کښ د منزني ختيز، افريقه او اسيا هغه هنرمندان را وړاندےوړاندې کړےکړې شو کوم چي خپلو هيوادونو کښ د بنديزونه ښکار وو او د ايالتي او غير ايالتي زور او ظلم لکبله بيروني هيوادونو ته مهاجرت يا سرپناهي لپاره په تللو مجبوره شوي وو او يا بنديوان شوي وو۔ دي البم چي يو آړخ ته ديا د استحصال ښکار هنرمندانو د همدرد په توګهتوگه پيش کړه نو بل آړخ ته د البم په "ورلډ ميوزيک چارټ" باندےباندې په مياشتو مياشتو په شپږمه شميره موجوديت ولرلو۔
* نارډيک وومن (Nordic Woman)
*ايرانين وومن (Iranian Woman)
===فلم سازي ===
ديا د غيرت په نوم د ښځو د وژنےوژنې په موضوع د پوهے،پوهې، اګاهياگاهي او واقفيت پيداکولو دپاره "بناز اےاې لو سټوري" نومي يو دستاويزي فلم جوړ کړےکړې دے۔دې۔ کوم چي په 2012 کښ د بريطانيه په يو فلمي ميلےميلې کښ نمائش/ نندارتون ته وړاندےوړاندې شو۔ دا فلم د خپلےخپلې موضوع له کبله په لويديزو هيوادونو کښ ډير وستائل شو او صفتونه ئ اشول۔ دي فلم په لومړي ځل د ناروےناروې لپاره په جاري امورو په شان معتبر او مشکل درجه کښ "ايمي" ايوارډ وګټو۔وگټو۔ د دےدې نه علاوه په امريکا کښ"پي باډي ايوارډ" او "برګنبرگن" نړيوال فلمي ميله کښ لومړےلومړې ايوارډ/جائزه ترلاسه کړو۔ دا دےدې ايوارډونو نه علاوه دا فلم د بريطانيه د پوليسو د تربيےتربيې په نصاب کښ هم شامل کړےکړې شو۔
===ايوارډز/جائزےجائزې===
*1993 کښ پاکستان ورکر ويلفئر يونين ناروےناروې ديا ته د هغےهغې د فني خدماتو او د ناروےناروې د ځوانانو لپاره د ښےښې نمونےنمونې
*او مثال جوړولو باندےباندې انعامي شيلډ ورکړو۔
* په کال 1996 کښ د ناروےناروې شائبلرز ليګاتليگات ديا ته د پاکستان او ناروےناروې د تمدني آړيکوپُل جوړولو باندےباندې انعام ورکړو۔
* 2006 کښ د نيدرلينډز سر ښارايمسټرډيم کښ د ايمسټرډيم ميونسپل موزيم کښ جوړ شوي نندارتون/نمائش ته د ديا يوه ويډيو وړاندےوړاندې کړےکړې شوه۔ په دي نندارتون کښ مقامي او د نورو هيوادونو نظريه سازانو، نقاد او هنر مندانو په عصري، بصري او کلتوري ستونزو او موضوعاتو بحث وکړو۔
* په کال 2008 کښ ديا ته فريډم ټو کرييټ (Freedom to Create Prize) انعام ورکړےورکړې شو۔ د ديا نه علاوه د انعام د زمبابوےزمبابوې تمثيل نګارنگار "کونټ مهلنګامهلنگا" اودا بيلارس "بيلارس فره تهيټر ته هم ورکړےورکړې شو۔
*ديا د مريم نمازي د "ټولو فنونو لپاره يو قانون" (One Law For All Art) د يو مقابلےمقابلې ليکواله هم وه۔ د دےدې په نورو ملګروملگرو ليکوالانو کښ نامتو فلاسفره "اےاې سي ګرےگرې لِنګلِنگ" او خبرياله او کالم ليکونکےليکونکې "پولي ټائن بي" هم وے۔وې۔
*2012 کښ ديا ته د آذادي د اظهار د خدماتو په لړ کښ "نړيوال پين ايوارډ" د ناروےناروې څانګےڅانگې ايوارډ ورکړو۔
*په کال 2013 کښ ديا خان ته د دےدې د فلم لپاره د "امريکي پي باډي" ايوارډ ورکړےورکړې شو۔
*2013 کښ "بناز اےاې لو سټوري" باندےباندې ديا ته "ايمي ايوارډ" اور د "برګنبرگن فلمي ميلےميلې" ممتاز او اعلي ايوارډ ورکړےورکړې شو۔ • 2013 کښ ديا " د بشري حقونو د حريت/آذادي ارټس" ايوارډ لپاره وټاکل شو۔
== سرچینې ==
| 