پوهنغونډ پوهنه
پوهنغونډ پوهنه یا انسائیکلوپیډیزم یو نظر دی چي موخه یې په یوه علمي اثر کي پراخه پوهه ورګډول دي. [۱] دا اصطلاح دواړه پوهنغونډ او اړونده ژانرونه په ځان کي رانغاړي چي پکښي هر اړخېز معلومات د پام وړ ځانګړتیا ګڼل کیږي. د انسائیکلوپیډیا کلمه د یوناني ژبې enkýklios payeía څخه لاتیني ته راغلې ده چي مانا یې د زده کړي سره برابره ده. د برتانوي لیکوال HG ویلز په وینا پوهنغونډ باید "بېل بېل نه وي، خو یو تمرکز، یو وضاحت او یو جوړښت" باید ولري.
د هراړخیزتوب سربیره پوهنیزه لیکنه د ځانګړو لیدونکو یا عملي غوښتنلیک نشتوالي له امله توپیر لري. د انسائیکلوپیډیک لیکلو په لومړنیو بیلګو کي د کرني او هنر په اړه بحثونه د رومن لیکوالانو لکه پلیني دی ایلډر او واررو لخوا ورګډ سول.
په پنځلسمه پیړۍ کي د چاپ د پراختیا سره د لوستونکو لپاره د پوهي لړۍ خورا پراخه سوه، او انسائیکلوپیډیک لیکنه په یو عملي اړتیا او په روښانه ډول یو ژانر باندي بدله سوه. د رینیسانس علومو پوهان په دې پوهیدل چي څومره کلاسیکي زده کړي یې له لاسه ورکړي دي. دوی هیله درلوده چي پوهه بیرته ترلاسه او ثبت کړي او د نور زیان مخه نیولو لپاره هم اندیښمن وه.
په خپل عصري بڼه کي پوهنغونډونه د الفبا له مخي لیکل سوي مقالې لري چي د متخصصینو د ډلي لخوا لیکل سوي دي. دا بڼه په 18 پیړۍ کي د غیر تخنیکي موضوعاتو د شاملولو لپاره د تخنیکي لغت پراخولو سره رامنځته سوه.