پولنشيايان
پولینیشیايي وګړي یا پولینیشیان ( انګليسي ژبه: Polynesians ) د توکمیزو ژبو یوه ډله ده چې د توکمیزو ډلو څخه جوړه شوې ده چې سیمه يیز دي ( پولینیشین (جزیرې چې په پولینیزیا مثلث کې موقعیت لري)، په آرام سمندر کې د اوقیانوس یوه لویه سیمه ده. د دې خلکو لومړنۍ تاریخي ریښې بېرته د سویل ختیځې آسیا ټاپوګانو ته ځي ، او دوی د لوی آسټرونیسیا توکم - ژبني ګروپ برخه ده ، او د دوی ژبنۍ ریښې د تایوان له اصلي اوسیدونکو سره شریکې شريکيږي. دا خلک په پولینیشیايي ژبو خبرې کوي، کوم چې د استرونزیایي ژبې د کورنۍ د سمندري ژبې فرعي کورنۍ یوه څانګه ده. ماوريان د پولینیشیايانو د نفوس لویه برخه جوړوي، له دوی وروسته، سامونان ، د هاوایي اصلي اوسیدونکي ، تاهیتیان ، تونګان او د کوک ټاپوانو ماوريان د پولینیشیايي وګړو ترټولو ډېر نفوس جوړوي.
| ټول نفوس | |
|---|---|
| شاوخوا ۳،۲۰۰،۰۰۰ | |
| ګڼ مېشتې سيمې | |
 نيوزيلينډ | ۱٬۱۵۷٬۴۷۸[۱] |
 د امريکا متحده ايالات | ۹۸۸٬۵۱۹[۲] |
 اسټراليا | ۴۰۹٬۸۰۵ |
 فرانسوي پولينزيا | شاوخوا ۲۱۵٬۰۰۰[۳] |
 ساموا | ۱۹۲٬۳۴۲ |
 تونګا | ۱۰۳٬۰۳۶ |
 کوک ټاپوګان | ۱۷٬۶۸۳ |
 کاناډا | ۱۰٬۷۶۰[۴] |
 تووالو | ۱۰٬۶۴۵[۵] |
 چيلي | ۹٬۳۹۹[۶] |
| ژبې | |
| پولينشيايي ژبې (هاوايي ژبې، ماوري ژبه، رپا نويي ژبه، ساموايي ژبه، تاهيتي ژبه، تونګايي ژبه، تووالويي ژبه او نورې ژبې), انگلیسي، فرانسوي او اسپانیایي | |
| دين | |
| مسيحيت (۹۶٫۱٪)[۷] و پولنشيايي عقايد[۸] | |
| اړوند توکمډله | |
| نور وګړي استرونزيايان او يورونزيان | |
پولینشیايان [۹]د سمندري کښتیو په مرسته د خپلو کډو سره د آرام سمندر ترټولو لرې پرتو سیمو ته تللي او د هاوایي ، راپانوي (ایسټر ټاپو) او آوټاروا (نیوزیلینډ) په څېر ټاپوګانو کې مېشته شوي دي، دوی ځانګړي فوق العاده سمندري وړتياوې او مهارتونه لرل چې له کبله يې دوی د نړۍ لرې پرتو سيمو ته مهاجرتونه کړي دي او هلته اباد شوي دي. [۱۰]
پولینشیایي وګړو سرچينه
سمول
پولینیشیان ، له هغې ډلې سامونيان ، تونګان ، نیویان ، کوک ټاپوګانو موریس ، تاهیتان ماویس ، هاوایی مولیس ، مارکیساس ټاپوان ، او د نیوزیلینډ موریس ، د آسترونیسیا د خلکو فرعي ټولګه ده. د جینیاتي، [۱۱] ژبپوهنې [۱۲] [۱۳] لرغون پېژندنې شواهدو پر بنسټ، پولینیشیان د تایوان اصلي اوسیدونکو ، د سویېل ختیځې آسیا د سمندري سیمې خلکو، مایکرونیزیا او ماداګاسکر سيمو وګړو ته ورته والی لري [۱۴]
[۱۵]
سرچینې
سمول- ↑ Population Movement in the Pacific: A Perspective on Future Prospects. Wellington: New Zealand Department of Labour Archived 7 February 2013 at the Wayback Machine.
- ↑ "Chuukese and Papua New Guinean Populations Fastest Growing Pacific Islander Groups in 2020".
- ↑ Landfalls of Paradise: Cruising Guide to the Pacific Islands, Earl R. Hinz & Jim Howard, University of Hawaii Press, 2006, page 80.
- ↑ "Census Profile, 2016 Census". 8 February 2017.
- ↑ "Population of communities in Tuvalu". world-statistics.org. 11 April 2012. بياځلي په 20 March 2016.
- ↑ "Síntesis de Resultados Censo 2017" (PDF). Instituto Nacional de Estadísticas, Santiago de Chile. p. 16.
- ↑ Christianity in its Global Context, 1970–2020 Society, Religion, and Mission, Center for the Study of Global Christianity
- ↑ Wellington, Victoria University of (1 December 2017). "Arts, humanities and social sciences". victoria.ac.nz. خوندي شوی له the original on 13 April 2016. بياځلي په 14 April 2018.
- ↑ Wilmshurst, Janet M.; Hunt, Terry L.; Lipo, Carl P.; Anderson, Atholl (1 February 2011). "High-precision radiocarbon dating shows recent and rapid initial human colonization of East Polynesia". Proceedings of the National Academy of Sciences (in انګليسي). 108 (5): 1815–1820. doi:10.1073/pnas.1015876108. ISSN 0027-8424. PMC 3033267. PMID 21187404.
- ↑ DOUCLEFF, MICHAELEEN (23 January 2013). "How The Sweet Potato Crossed The Pacific Way Before The Europeans Did". NPR. بياځلي په 25 January 2020.
- ↑ "Mitochondrial DNA Provides a Link between Polynesians and Indigenous Taiwanese". PLOS Biology. 3 (8): e281. 2005. doi:10.1371/journal.pbio.0030281. PMC 1166355.
- ↑ Pietrusewsky, Michael (2006). "Initial Settlement of remote Oceania: the evidence from physical anthropology". In Simanjuntak, T.; Pojoh, I.H.E.; Hisyam, M. (eds.). Austronesian Disapora and the Ethnogenesis of People in Indonesian Archipelago. Proceedings of the International Symposium. Jakarta: LIPI Press. pp. 320–347.
- ↑ Pietrusewsky, Michael (2006). "Initial Settlement of remote Oceania: the evidence from physical anthropology". In Simanjuntak, T.; Pojoh, I.H.E.; Hisyam, M. (eds.). Austronesian Disapora and the Ethnogenesis of People in Indonesian Archipelago. Proceedings of the International Symposium. Jakarta: LIPI Press. pp. 320–347.
- ↑ Bellwood, Peter; Fox, James J.; Tryon, Darrell (2005). The Austronesians: historical and comparative perspectives. ANU E Press. ISBN 978-1-920942-85-4.
- ↑ Chambers, Geoffrey K. (2013). "Genetics and the Origins of the Polynesians". eLS. doi:10.1002/9780470015902.a0020808.pub2. ISBN 978-0-470-01617-6.