د "خواړه" د بڼو تر مېنځ توپير

[[Image:Salad platter.jpg|thumb|250px|د سابو او پنېرو سلاته.]]

[[Image:Couscous-1.jpg|thumb|250px|[[Couscous]].]]

<ref name=McGee792>{{cite book |last= McGee |first= Harold |authorlink=Harold McGee |title=On Food and Cooking: The Science and Lore of the Kitchen |url=http://books.google.com/books?vid=ISBN0684800012&id=iX05JaZXRz0C&pg=PA792&lpg=PA792&sig=TqeByUdGZxK0s99JFNZ-s0xHNK4 |date= [[November 16]] [[2004]] |publisher= [[Simon and Schuster]]|id= ISBN 0-684-80001-2|pages=pp. 792-793}}</ref>

 

 

 

 

[[Image:Foods.jpg|thumbnail|right|د بوټو نه لاس ته راغلي خواړه]]

[[ځڼي]]، , the ripened [[ovule]]s of some plants, carry a plant [[embryo]] inside them along with the nutrients necessary for the plant's initial growth. Because of this, seeds are often packed with energy, and are good sources of food for animals, including humans. In fact, the majority of all foods consumed by human beings are seeds. These include [[cereal]]s (such as [[maize]], [[wheat]], and [[rice]]), [[legume]]s (such as [[bean]]s, [[pea]]s, and [[lentil]]s), and [[Nut (fruit)|nut]]s. [[Oilseed]]s are often pressed to produce rich oils, including [[sunflower]], [[rapeseed|rape]] (including [[canola oil]]), and [[sesame]].<ref>''[http://books.google.com/books?id=iX05JaZXRz0C&vid=ISBN0684800012&pg=PA451&lpg=PA451&sig=lcasRT_dAcTctAePtBu5j_ybSIY ibid]'', Chapter 9: Seeds: Grains, Legumes, and Nuts.</ref>

 

سابه د بوټو نه لاس ته راغلي توکي دي چې د خواړو په توګه کارېږي. په سابو کې د بوټو ريښې لکه کچالو او ګازرې، د بوټو پاڼې لکه پالک او کاهو، د بوټو ډډونه لکه اسپراګس او پښۍ او په آخر کې د بوټو ګلان، لکه ګلپي او شين ګلپي يا براکولي، دا ټول سابه يادېږي. ډېرۍ مسالۍ، داروګان او خوند بسيا کوونکي توکي چې د خوند، درملنې او وږم لپاره د خواړو په ډول کارېږي، دا ټول د بوټو نه لاس ته راځي.<ref>''[http://books.google.com/books?id=iX05JaZXRz0C&vid=ISBN0684800012&pg=PA300&lpg=300&sig=lcasRT_dAcTctAePtBu5j_ybSIY ibid]'', Chapter 6: A Survey of Common Vegetables.</ref>

 

[[Image:Meatfoodgroup.jpg|thumb|right|بېلابېلې خامې غوښې]]

 

مارغان او چرګان هګۍ اچوي، او دا بيا بل داسې خواړه دي چې د ژويو نه لاس ته راځي.<ref>''[http://books.google.com/books?id=iX05JaZXRz0C&vid=ISBN0684800012&pg=PA68&lpg=68&sig=lcasRT_dAcTctAePtBu5j_ybSIY ibid]'', Chapter 2: Eggs.</ref>

 

 

ځينې خواړه داسې دي چې نه يې ژوي او نه هم بوټي د لاسته راوړنې سرچينه ګڼل کېږي. دغه ډول خواړه د خوړنده فنجای نه لاس ته راځي چې په هغو کې مرخېړي شامل دي. په همدې توګه د فنجای او روغتيا ته ځيان نه رسونکي باکټېريا هم د خواړو د تخمير کولو په لارو چارو کې کارول کېږي، لکه د اچارو جوړول، ډوډۍ پخول، د الکولي څښاکونو په جوړولو کې، د مستو، شړومبو، او پنېر په جوړولو کې له دغو نومېدلو سرچينو نه کار اخيستل کېږي.<ref>''[http://books.google.com/books?id=iX05JaZXRz0C&vid=ISBN0684800012&pg=PA713&lpg=713&sig=lcasRT_dAcTctAePtBu5j_ybSIY ibid]'', Chapter 13: Wine, Beer, and Distilled Spirits.</ref> Many cultures eat [[seaweed]], which is a [[protist]], or [[Blue-green algae|blue-green algae (cyanobacteria)]] such as [[Spirulina (dietary supplement)|Spirulina]].<ref>''[http://books.google.com/books?id=iX05JaZXRz0C&vid=ISBN0684800012&pg=PA333&lpg=333&sig=lcasRT_dAcTctAePtBu5j_ybSIY ibid]'', pp. 333-334.</ref> Additionally, [[edible salt|salt]] is often eaten as a flavoring or preservative, and [[Sodium bicarbonate|baking soda]] is used in food preparation. Both of these are [[inorganic]] substances, as is [[water]], an important part of human diet.

 

په انګرېزي ژبو هېوادونو کې د خواړو تعريف په دغه څلور کټه ګوريانو کې شوی دی، او د همدغه څلور کټه ګوريانو هر يو شی خواړه بلل کېږي.

<ref>{{cite web