مڼه غونی
مڼه غونی یا کبست یا حنظل چې په فارسي ژبه کې ورته خيار تلخ او هندوانه ابوجهل هم وايي، یوه ترخه مېوه ده چې په فارسي ژبه کې د خربزه روبا، کدوی تلخ او سيب تلخ په نوم یادیږي او په عربي ژبه کې ورته حنظل، مرارة الصحاری، او علقم، او په سرباز کې د اچمي ژبې د خلکو په کلتور کې، چابهار او مومن په "ګونج" او د ایران په جنوب کې د خزر په نوم یادیږي. (تلفظ: خزاره) نومول شوی دی. د ناین او خوروبیابینک په ښارونو کې، دا د هنوانه مار یا هنوانه ماری په نوم پېژندل کیږي.
مڼه غونی يوه بومي ځېلۍ لرونکي واښه دي چې د مديترانې په سيمه کې په ځانګړې توګه د تورکيې د ازمير، د افريقا نوبه او د اېټاليا تريسته سيمو بوټی ګڼل کيږي.دا بوټی د هنداوڼو له کورنۍ څخه دی اما له هندواڼې سره لږ توپير او هغه دا چې جسماً تر هندواڼې کوچنی، سخت او تريخ وي.
| مڼه غونی | |
|---|---|
| علمي ډلبندي | |
| ډله: | واښه |
| کورنۍ: | ګلداره واښه |
| نوم | مڼه غونی |
| ډول: | C. colocynthis |
| دوه ګونی نوم | |
| Citrullus colocynthis .(L.) Schrad
| |
کیمیاوي مرکبات
سمولدا نبات په خپل ترکيب کې د کولسینټین [پانویس ۱] او colocentin [پانویس ۲] په نوم يوه ترخه ماده لري، چې له کبله يې د دې خوند ډېر تريخ وي. [۱]
د درملو ځانګړتياوې
سمولداسې انګېرل کیږي چې د کوکوربيتاسين محلول د درملنې ځانګړتیاوې لري.
د بلغم ضد ، ډېر قوي جلاب او جلاب کوونکي،ځيګر ، قوي انټي بيوټيک، د نقرس ضد، د تيتانوس ، د سر درد او د معدې درد ، د سياتيک، د صرع ناروغۍ ، د شکر ناروغۍ، د پوستکي د خارښت او د وېښتانو د سپينېدو ناروغيو په درملنه کې کارول کيږي.
د مغزي سکتې څخه مخنيوی کوي، د معدې او کدودانې چينجي له منځه وړي، د مار او لړم زهرجن خاصيت راکموي او له منځه يې وړي.
د مڼه غوني زيانونه
سمولد مڼه غوني د ځانګړتیاوو تر څنګ داسې پایلې هم ترلاسه شوي چې ښيي د دې مېوې زیات استعمال د هاضمې پر سیستم منفي اغېز کوي او د ستونزو لامل کيږي. حتا د دې بوټي خورا لږ مقدار مصرف کولی شي د معدې او کولمو د شدید خارښت ، وینې اسهال ، د پښتورګو زیانمن کېدو ، د وینې ادرار او د ادرار نشتوالي لامل شي. د استعمال په دوام کې د اختلاطاتو، فلج او مړینې په شمول اړخیزې اغیزې هم ذکر شوي. د مصرف اندازه باید د یو چای کاشوغې څخه ډېر نه وي. البته، داسې ویل کیږي چې میندواره او شیدې ورکوونکې مېرمنې باید د دې میوې له خوړلو څخه په بشپړه توګه ډډه وکړي. د دې مېوې خوړل د ماشوم د زيان او سقط لامل کیږي او د هغې زهرجن مرکبات ماشوم ته زیان رسوي.
مڼه غونی د دودیزو درملو له نظره
سمولڅرنګه چې د دې میوې مصرف اکثرا د دودیزو درملو ډاکټرانو له خوا وړاندیز کیږي ، نو د دې طبیعت پیژندل زیان نه لري. د دودیزو درملو له نظره ، دا مېوه ډېره ګرمه او وچه ده او ډېری وختونه د بلغم لرونکي خلکو لپاره وړاندیز کیږي ترڅو د دې د زهرجن اغېزو له امله د بلغم مخلوط لرې کړي. د دې نبات خوراک په مختلفو فکتورونو پورې اړه لري لکه عمر، روغتیا او نور شرایط. حتا طبیعي اجزا او بوټي درمل باید د مناسب مقدار په پام کې نیولو پرته وانخیستل شي. ټاکل شوی دوز خورا مهم دی. دا هم ویل کیږي چې هغه خلک چې یخ مزاج لري باید دا مېوه ونه خوري. میندواره مېرمنې باید دا مېوه په هيڅ صورت ونه کاروي. [۲]
په تېرو وختونو کې میندواره مېرمنو مڼه غوني د جين د سقط لپاره کارولې. ځینې عرب ښځې اوس هم دغه طریقه کاروي، چې ډېری وخت د مور او ماشوم دواړو د مرګ لامل شوی دی. [۳] [۴]
ويوکی
سمولپای ليکونه
سمولسرچینې
سمول- میرحیدر، حسین (۱۳۷۳). معارف گیاهی. ۳. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. ص. ۵۳۲.<span class="mw-reference-text" id="mw-reference-text-cite_note-4">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</span>