صاع
صاع هغه پیمانه ده چې جمع يې اصواع دی، دا پيمانه په پېرودلو او پلورلو کې د اندازه کولو لپاره کارول کیږي.
بل نوم
سمولد صاع بل نوم مختوم دی، علت یې دا دی چې والیانو پرې یوه نرم مهر لګولی وي چې کم نشي. [۱]
د صاع استعمال شرعي
سمولصاع او مد د رسول الله (ص) په دوره کې د اندازه کولو بنسټیز واحدونه وو.
- صاع په مختلفو احکامو کې د حمام د اوبو د معيار په توګه تعريف شوې ده او په صدقه فطر کې د هغې مقدار پرې اتفاق دی. محمد (صلی الله علیه وسلم) به په یوه صاع غسل کاوه او د صدقه فطر اندازه به یې په ځینو شیانو نیم صاع او په ځینو باندې یو صاع ټاکله.
- د مدينې د دود له مخې په يوه صاع کې څلور مدونه وو، چې دا شرعي اندازه بلل کېده او له همدې امله د مدينې مدينه مدينه النبي بلل کېږي. اوسنی وزن 3.180 کیلوګرامه [۲] .
د فقهاوو اختلاف
سمولد امام ابوحنيفه رحمه الله په وينا يوه صاع اته رتله ده. او دا صاع بغدادي نومیږي.
د اختلاف لامل
سمولكه په صاع او مد كې فرق نه وي، نو د ټولو مهمو ارزښتونو توپير به هم له منځه ولاړ شي
- د فقهاوو له نظره صاع په دوه ډوله دي.
- دوهم صاع د عراق له خلکو څخه دى چې صاع حجاجي يا قفس حجاجى او صاع بغدادي نومېږي.
- صاع حجازي د صاع بغدادي څخه لنډ دی.
- یو صاع د بغدادي د 8 رتله ده [۴] او دوه سوه او اویا 270 د توله [۵] 80 توله زوړ دی یو صاع د 4 کیلو ګرامو څخه کم دی [۶]
زید بن ثابت په لومړۍ پیړۍ کې د مسلمانانو لپاره دا لومړنی معیار تعریف کړ، او وروسته د شرعي غوښتنو معیارونه تقریبا د دې سره مطابقت درلود. تر کومه ځایه چې د سوداګرۍ مسله مطرح ده، د صاع او خټو اندازه په هر ښار او سیمه کې توپیر درلود، د پخوانیو اندازو له مخې، یو صاع د چارماد یا پنځه پونډو سره برابر و او یو پونډ د دولسو اونس سره مساوي اعلان شو. تر ۲۳۴ تولو پورې [۷]
سرچينې
سمول- ↑ موسوعہ فقہیہ ،جلد38 صفحہ 326، وزارت اوقاف کویت، اسلامک فقہ اکیڈمی انڈیا
- ↑ قاموس الفقہ، جلدچہارم، صفحہ 216، خالد سیف اللہ رحمانی، زمزم پبلشر کراچی۔2007ء
- ↑ جواہر الفقہ، جلد سوم ،صفحہ391، مفتی محمد شفیع ،مکتبہ دار العلوم کراچی
- ↑ فتاوی امجدیہ، ج1، ص 384
- ↑ فتاوی رضویہ، ج10،ص296
- ↑ رفیق الحرمین،ص228، محمد الیاس قادری، مکتبہ المدینہ، کراچی
- ↑ اردو دائرہ معارف اسلامیہ جلد 12صفحہ 20 دانش گاہ پنجاب لاہور