خمندک
| Ixodida خمندکان | |
|---|---|
.jpg)
| |
| مملکه | ژوی |
| بې شمزۍ ژوي | |
| شاخه | بند پښه لرونکی ژوي |
| څېرمه شاخه | نوسی لرونکې ژوې |
| کلاس | غڼه ډوله ژوي |
| تیره | خمندک ډوله ژوي |
| طايفه | خمندکان |
خمندکان یا خمنډکان یا کنې یا کنکې یا منگوړان (علمي نوم: Ixodida) د خمندک ډوله ژويو څخه طفيلي ژوي دي چې د نړۍ په بېلا بېلو سیمو کې ژوند کوي. نوموړې ژوې د انسانانو او نورو ژويو وينه څښي او خطرناک ساري رنځونه لکه لايم ناروغی او کنکه لېږندويه انسېفلايټس سرايت کوي. ددې ژوو ۹۰۰ ډوله ژوې پېژندل شوي دي. خمنډکان په دوو مهمو کورنيو نرم خمندکان او کلک خمندکان تقسیمېږي.
توصيف
سمولخمندکان کوچنی طفيلي ژوي دي.اوږدوالي یې ۳ - ۶ ميليمتره دي. بدن یې د دوو برخو (capitulum او idiosoma)څخه جوړېږي. د سر برخه (capitulum) د سر او خولې څخه جوړېږي. د ټټر برخه (idiosoma) څلور جوړې پښې، (هره پښه شپږ برخې (coxa, trochanter, femur, patella, tibia, tarsus) لري. د پښې برخې د عضلو په مرسته تړل شوي دي.) د هضم اعضا او جنسي اعضا لري. د حس اعضا پر مخکيني پښو باندي وجود لري چې د هالېړ غړۍ په نومه پېژندل شوي دي. نوموړي غړۍ په رښتیاني کې کيميایي غوږۍ ده چې لوندوالی او کیمیايي توکې شنلای سي او دبيولو حس هم لري.