تاديوس سټيونس
تاديوس ټيونس (۱۸۶۸ز، د اګسټ ۱۱مه – ۱۷۹۲ز ، د اپریل ۴مه) له پنسلوانيا نه د متحده ايالتونو د استازو مجلس غړی و. نوموړی د ۱۸۶۰ز لسيزې پر مهال د جمهوري غوښتونکي ګوند د راډيکال جمهوري غوښتونکې ډلې له مشرانو نه و. د مرييتوب او د افريقايي الاصل امريکايانو پر ضد د توپيري چلند سخت سيال يا دښمن سټيونس د بيارغونې پر مهال غوښتل ،د متحده ايالتونو د ولسمشر Andrew Johnson پر وړاندې د مخالفت يا اپوزيسيون په رهبري کولو سره خپل حقونه خوندي کړي. نوموړي د امريکا د کورنۍ جګړې پر مهال د (House Ways and Means Committee) د رئيس په توګه د مشرتابه ونډه ولوبوله، چې د يووالي (Confederacy) ته پر ماتې ورکولو يې تمرکز کاوه، په نويو ماليو او پورونو سره يې د جنګ مالي ملاتړ کاوه، د مرييانو د څښتنانو ځواک يې له منځه ووړ، مرييتوب يې پای ته رساوه او د خپلواکو نارينه وو لپاره يې برابر حقونه خوندي کول.
| تاديوس سټيونس | |
|---|---|
.jpg) | |
| د شخص مالومات | |
| پيدايښت | ۴ اپرېل ۱۷۹۲[۱][۲][۳] |
| مړینه | 11 اگسټ 1868 (76 کاله)[۱][۲][۳] |
| تابعیت | .svg){kind=small} د امریکا متحده ایالات
|
| ګوند | جمهوري غوښتونکی ګوند (متحده ایالات) |
| عملي ژوند | |
| کار/مسلک | |
| کاروونکي ژبه | انګرېزي ژبه |
| لاسليک | |
 | |
سمول  |
|
سټيوينس په کليوالي سيمه Vermont کې په فقر او فلج پښې سره دنيا ته راغی، چې په تل پاتې ډول معلول (ګوډ) و. هغه د يو ځوان په توګه پنسلوانيا ته لاړ او ډېر ژر د پنسلوانيا په Gettysburg کې يو بريالی وکيل شو. هغه خپل ځان په ښاري چارو او وروسته په سياست کې لېوال کړ. نوموړی د پنسلوانيا د استازو مجلس ته غوره شو، چې هغه په کې د وړيا دولتي زده کړو يو پياوړی مدافع وکيل شو. په ۱۸۴۲ز کې د اقتصادي پاتې والي له امله د پنسلوانيا Lancaster ته کډه شو، چې هملته کار وکړي. هلته د ويګ ګوند سره يو ځای شو او په ۱۸۴۸ز کې کانګرس ته وټاکل شو. د مرئيتوب خلاف د يوه وکيل او سياستپوه په توګه د سټيوينس فعاليتونه د هغه رايې زيانمنې کړې او په ۱۸۵۲ ز کې يې د بيا ټاکنې غوښتنه ونه کړه. نوموړي د Know-Nothing ګوند سره د يو لنډ چاڼ (تصفيې) نه وروسته نوې رامنځته شوې ډلې (جمهوري غوښتونکي ګوند) سره يو ځای شو او په ۱۸۵۸ ز کې يې يو وار بيا پارلمان ته لاره پيداکړه. هلته يې د خپلو راډيکل ملګرو، لکه: د ماساچوست سناتور Charles Sumner په ملتيا د مرئيتوب له پراختيا سویل ته د جنګ راتللو له امله د امتيازاتو مخالفت وکړ.
سټيوينس بحث کوي چې، مرئيتوب بايد جن ژوندی پرې نه ږدي. د نوموړي له دريځ نه د متحده ايالتونو د ولسمشر Abraham Lincoln نه ملاتړ يا په اړه بطي عمل يې زړه مات کړی و. هغه د Ways and Means [لارو چارو] د رئيس په توګه د مجلس له لارې د حکومت مالي قانون جوړونې ته لارښوونه وکړه. دا چې جنګ د شمالي بريا پر لور پرمختګ وکړ، سټيوينس په دې باور شو چې، يوازې جنګ بايد له منځه لاړ نه شي؛ بلکې افريقايي الاصل امريکايانو ته بايد د سويل په راتلونکي کې له کروندګرو نه د ځمکې د ضبط يا مصادرې په واسطه د اوسېدلو ځای ورکړل شي او خپلواکو (له مرئيتوب نه آزادو شويو) خلکو ته يې ووېشي. د نوموړي پلانونه، ډېر وروسته منځلارو جمهوري غوښتونکو ته ورسېدل او عملي نه شول.
د ۱۸۶۵ ز په اپريل کې د ابراهام لينکلن له وژنې نه وروسته سټيوينس له نوي ولسمشر Johnson سره په شخړه کې ښکېل شو، چې خپلواکو شويو وګړو ته له ضمانت نه پرته يې د بېلو شویو دولتونو ژر بېرته راټولېدل غوښتل. د دواړو تر منځ د نظرياتو توپير د جانسن او کانګرس تر منځ د اوږدمهاله جګړې سبب شو، چې سټيوينس په کې د راډيکال جمهوري غوښتونکو ډلې مشري کوله. د ۱۸۶۶ ز په ټاکنو کې له ګټلو نه وروسته، د راډيکل ګوند له جونسن نه د بيارغونې واک واخيست. د سټيوينس شخړه په مجلس کې د جانسن په خلاف د تور (اتهام) بندونو خوندي ساتل وو، که څه هم د مشرانو جرګې (سنا) ولسمشر محکوم نه کړ. د تادييس سټيوينس تاريخي نظرياتو په څو کلونو کې په ناڅاپي ډول بدلون وکړ. نوموړي د شلمې پېړۍ په لومړيو کې د سویل سپين پوستو د کرکې له امله يو بې باکه او هڅاند شخص و، چې په ۱۹۵۰ ز کلونو کې یې د (neoabolitionists) [د مرئيتوب له منځه وړلو د نويو پلويانو] راتلونکې راواوښت او له دې وروسته، برابرۍ ته د ژمنتيا له امله وستايل شو.
د ژوند لومړي وختونه او زده کړې
سمولسټيوينس د ۱۷۹۲ ز، د اپریل په ۴ مه د Vermont په Danville کې وزېږېد. هغه د څلور نارينه بچيانو له ډلې دويم و او د پولنډ د جنرال په وياړ يې د هغه نوم (Thaddeus Kosciuszko) پرې کېښود، چې د امريکا اوښتون کې يې خدمت وکړ. د سټيوينس مور او پلار د مسيحانو د ډلې (Baptist) پيروان وو، نږدې په ۱۷۸۶ ز کې له ماساچوست نه راکډوال شوي وو. تادييس په Club foot [ناروغي ده] لرلو سره وزېږېد، چې په هغه وخت کې دې حالت ته د مور او پلار د پټې ګناه لپاره د خدای له اړخه د يوې پرېکړې [سزا] په سترګه کتل کېدل. د هغه مشر ورور همدا په دواړو پښو کې د ورته حالت سره زېږېدلی و. د دوی پلار Joshua Stevens يو بزګر او بوټ ګنډونکی و، چې په Vermont کې يې د ژوند جوړولو هڅه وکړه. د دوو نورو زامنو له پلار کېدلو نه وروسته (چې روغ يا سالم وزېږېدل)، Joshua خپل کوچنيان او مېرمن سارا (Sarah (née Morrill)) پرېښودل. د نوموړي د مړينې حالتونه او وروستی برخليک نامعلوم دی، چې کېدای شي، د ۱۸۱۲ز جنګ پر مهال د Oswego په جګړه کې مړ شوی وي. [۴]
سارا سټيوينس ان د خپلو زامنو په زياتېدونکې مرستې سره له کروندې نه د ژوند جوړولو هڅه وکړه. د هغې په اړه څرګندول کېږي، چې زامنو يې په خپله پرمختګ وکړ او په ۱۸۰۷ ز کې يې ګاونډ ښارګوټي (د ويرمونټ Peacham) ته کورنۍ ولېږدوله، چې خپل کوچنی زوی Thaddeus يې هملته د Caledonia Grammar ښوونځي کې شامل کړ (زياتره ورته Peacham Academy هم وايي). نوموړي د خپل معلوليت له امله د خپلو ټولګيوالو له پېغورونو نه خورا وکړېده. وروستي اټکلونه هغه«د زده کړې د خوندي کولو لپاره د فشار راوړونکې سوځوونکې هيلې په لرلو سره د ارادي بې پروا» په توګه تشرېح شو. [۵][۶]
له فراغت نه وروسته د Vermont په پوهنتون کې شامل شو، مګر د ۱۸۱۲ ز جنګ پر مهال د فدرال حکومت له خوا د پوهنتون ودانيو د نيولو (ځانته کولو) له امله يې خپلې زده کړې وځنډولې. وروسته د New Hampshire په Hanover کې د Darmouth College په سوفومور (sophomore) ټولګي کې شامل شو. په Dartmouth کې د ستوريزعلمي مسلک تر څنګ Phi Beta Kappa ته غوره نه شو، چې د معلوماتو له مخې دا د هغه لپاره يو ډاروونکی ازمېښت و. [۷][۸][۹]
سټيوينس په ۱۸۱۴ ز کې له Dartmouth نه فارغ شو او د بريليکونو د وېشلو په مراسمو کې د وياند په توګه غوره شو. له دې نه وروسته Peacham ته بېرته لاړ او هلته يې د لنډې مودې لپاره تدريس وکړ. نوموړي له John Mattocks سره د حقوقو زده کړه پيل کړه. د ۱۸۱۵ز په لومړيو کې د خپل ملګري Samuel Merrill سره ځوب وينې، چې د Vermonter پلوی و او د York Academy د محصل کېدلو په موخه د پنسلوانيا York ته راغلی و، سټيوينس ته د اکاډمي پوهنځي سره د يو ځای کېدو وړانديز ته لاره هواره کړه. هغه د تدريس په موخه York ته لاړ او د David Cossett په دفترونو کې يې د حقوقو زده کړې ته دوام ورکړ. [۱۰]
د پنسلوانيا وکيل او سياستپوه
سمولوکيل Gettysburg
سمولسټيوينس د پنسلوانيا په York Academy کې تدريس وکړ او د bar لپاره يې خپلو زده کړو ته ادامه ورکړه. سيمه یيزو وکيلانو يوه پرېکړه تصويب کړه، چې د هر هغه شخص د غړيتوب مخنيوی يې کاوه، چې د داخلې لپاره د چمتووالي پر مهال يې بل کوم مسلک تعقيب کړی وي. د اټکل له مخې يادې پرېکړې سټيوينس په نښه کاوه. ناډارېدلي سټيوينس د ادعا په توګه خپل ځان او د Madeira څلور بوتله شراب د Maryland په نږدې Harford Country کې د ازموينو مديره پلاوي ته راوړل. لږې پوښتنې وپوښتل شوې، مګر زيات شراب وڅښل شول. نوموړي راتلونکی سهار د مرستې له مخې د يو تاييد ليک په لرلو سره Bel Air پرېښود، چې هغه ته يې په بل هر ځای کې د حقوقو برخه کې د کار کولو اجازه ورکوله. سټيوينس له دې وروسته د Adams Country هستوګنځي Gettysburg ته لاړ، چې د ۱۸۱۶ په سپټمبر کې يې هملته يو دفتر پرانيست. [۱۱][۱۲][۱۳]
سرچینې
سمول- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w60z76pk — subject named as: Thaddeus Stevens — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Find a Grave memorial ID: https://www.findagrave.com/memorial/982 — subject named as: Thaddeus Stevens — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/stevens-thaddeus — subject named as: Thaddeus Stevens
- ↑ Trefousse, pp. 1–2
- ↑ Meltzer, pp. 3–4
- ↑ Brodie, pp. 26–27
- ↑ Franklin Ellis; Samuel Evans; Everts & Peck. (1993). History of Lancaster County, Pennsylvania, with Biographical Sketches of Many of its Pioneers and Prominent Men: Chapter XXI. Salem, Ma.: The Bench and Bar of Lancaster County, کينډۍ:OCLC
- ↑ Trefousse, pp. 4–5
- ↑ Brodie, pp. 27–29
- ↑ Trefousse, pp. 5–7
- ↑ Trefousse, p. 11
- ↑ Meltzer, p. 14
- ↑ Brodie, p. 32