اوازپوهنه
آواز پوهنه چې په انګرېزي کې ورته(Phonetics) وايي، آواز پوهنه دا مطالعه کوي چې څنګه انسانان آوازونه توليدوي يا جوړوي او څنګه يې ترلاسه کوي يا يې اوري. فونیتیک یا ږغ پوهنه د ژبپوهنې یوه څانګه ده چي د انساني غږونو تولید تر څېړني لاندي نیسي. [۱] هغه ژبپوهان چې د وینا د فزیکي ځانګړتیاوو په مطالعه کي تخصص ولري ږغ پوهان ( فونیټیسټان ) بلل کیږي. د فونیټیک ساحه په دودیز ډول د څیړنې پوښتنو پراساس په دریو فرعي څانګو ویشل شوې چي لمړئ : انسانان د وینا تولید لپاره حرکتونه څنګه پلان او اجرا کوي. دویم : ( آرټیکلیټري فونیټیکس ) چي څنګه بېلابېل حرکتونه د ترسره سوي ږغ ( صوتي فونیټیکس ) پر ملکیت اغیزه کوي. دریم : ( د اوریدونکي فونیتیک ) چي څنګه انسانان د غږ څپې په ژبني معلوماتو بدلوي. په عمومي ډول د فونیمیک ساده ژبني واحد ږغ بلل کیږي - یعني په یوه ژبه کي د وینا غږ چي د فونیم د فونولوژیکي واحد څخه توپیر لري؛ فونیم د ږغونو یو عام ترتیب دي او دا د کوچني واحد په توګه هم تعریف سوی دی چي په هره ژبه کي د غږونو ترمینځ معنی راپیژني. [۲]
تولید - هغه لارې چې انسان غږ کوي. احساس - هغه طریقه چې وینا درک کیږي یا لاسته راځي. |