د "عنایت الله رشید" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
ود سمون لنډیز نسته
۲۴ کرښه:
 
 
[[دوتنه:مکتب هاي تخصصي در افغانستان در دوره امان الله ج خان مطابق با معلومیات بي بي سي فارسي.jpg|بټنوک|د «بي بی سي فارسي» د اینترنت د یوې ارزښتمندې پاڼې د معلومیات یا د پوهاوي په مطابق یا ســَـــره ســَــنم ئې ، توضیحاً یا جــَــوَتـکړلـيـځ فرمایل شوي وو چې د افغانستان د پخوائي یا د سابقه «امیر او د پادشاه اعلیٰ حضرت امان الله (ج) خان» د حکومت اَو د پادشاهۍ په وقت کښې ئې ، ءِ «دار العلوم» اَو ءِ «دارلحفاظ» (یا : دار لــِــحــِــفاظ ، يا شاید چې اصلاً یا آرليځ چې په مقصد یا په موخې ءِ «دار ُ الـــْـــحــِــفاظ») په عــَــربـيـوں شأنته نـوْمـوں هم تخصصيان حکومتیان مکتبان يا ښوونځي (یا ښوونځيان) تأسیس او بنسټ مندان شوي وو . ]]
 
[[دوتنه:مدرسة دار العلوم العربية بکابل و المعلومیات عنها باللغة العربية.jpg|بټنوک|د ارزښتمند اینترنت د يوې ارزښتمندې پاڼې یا صفحې څې ، په عربي قدرمندې ژبې کښې ، د افغانستان د ارزښتمند هېواد ، دِ «مدرسة دار العلوم العربية» د عربي ژبې يوې مدرسې یا د هاسې يوې دیني اِسلامي ښوونځي په بارې کښې توضیحاً یا جــَــوَتـکړلـيـځ فرمایل شوي وو چې د «ملک امان الله» (ج) خان یعني چې د افغانستان ءِ سابقه يا د پخوائي امیر او پادشاه د اعلیٰ حضرت امان الله (ج) خان د پادشاهۍ په وقت (يا مهال يا هـېـړ یا تـېـرهـېـړم یا ټايم) کښې ، تأسیس یا بنسټ منده شوې وه .]]
مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، د استقلال په فرانسوي افغاني مکتب يا ښوونځي کښې د اول صنف يا ټولګي څې تر اُووِم صنف يا ټولګي پورې متعلم يا زده کړندوي وو ، او فرانسوي ژِبه هم دوي ته ښه ژِبه اېسېدله او دوي ته ګرانهه ژِبه وه ، او دوي د استقلال د قدرمند فرانسوي افغاني مکتب يا ښوونځي څې ښه يادان ئې لرل ، او حتیٰ چې د مکتب يا د ښوونځي د فرانسوي ژِبې د لوَستان څې ځينې لوَستان ئې په ياد کښې ئې وو چې يو متن ئې مثلاً ياداوِه چې د écureuil يا ءِ ســِــنجاب يا د نولي دِ ژِوي ياد په کښې وو (يعني اَو مــَــنځآندَوي چې آں ژِوَی چې په اِنګلیسي قــَــدرمــَــندې ژِبې کښې هاسې ژِويوں ته squirrels ، یا اَصلاً اَو آرليځ چې دِ يـوْنـانـي يا دِ اِغريقي يا دِ اِېـلـېـنـيـکي دِ قــَــدرمــَــندې ژِبې څې σκίουρους چې تقریباً يا نږدېليځ چې ءِ «سکـيـــْــئــُــوْروْس» په ډَول لــِــکه چې لوَستــِــل کېدِل ، اَو σκίουρους تقریباً اَو نږدېليځ يعني اَو منځآندَوي چې «سـيـورَی لــَــکۍ اِيـزوْنـهه» يا «سـيـوريـلــَــکــِــيـوالان») ، چې هاسې د فرانسوي دِ قــَــدرمــَــندې ژِبې څې دِ écureuil يا ءِ ســِــنجاب يا د نولي دِ ژِوي ياد په اَرزِښتمــَــند فرانسوي لـوَست کښې وو ، اَو مګر همداراز مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، دِ کابل دِ اَرزښتمند ښار دِ استقلال په فرانسوي افغاني مکتب يا ښوونځي کښې ، ءِ دوي خپل يو فرانسوي عالیقدر معلم يا ښوواند صاحب نوْم ئې هم ياداوِه چې Monsieur (Mister) Momal نوْمېده ، او د استقلال فرانسوي افغاني مکتب چې د افغانستان د شاهي ارګ ترڅنګ وو ، نور ءِ دوي ځينې همصنفیان يا همټولګیان د افغانستان د حکومت د ځينېوں عالیقدروں لوَړ رُتبه کارمندوں قدرمندان زامن هم وو ، او لــِــکه چې د افغانستان يو والاحضرت شهزاده صاحب هم ءِ دوي همصنفی یا همټولګی صاحب وو ، او هالته د استقلال په فرانسوي افغاني مکتب يا ښوونځي کښې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د نسبتمندوﮞ ښه زده کړندویوﮞ څې هم وو ، مګر د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید دِ پلار صاحب ءِ دوي ، اقتصادي (يا سـپــَــمايـيـځ يا اِېـکــَــهـولـنـمـانـځـئـوډنـيـځ) یا economic موقف (يا ځايــِــښـتـشـوْن) یا situation یا حالتان (يا اُوسوْنتهیاهې) نسبتمند ډېر ښه نه وو ، او ارزښتمنده کورنۍ ئې نسبت مند يو څه لویه کورنۍ هم وه ، او همداراز په همآﮞ وقتوﮞ کښې په ځينېوں نوروﮞ ارزښتمندوں هېوادوﮞ کښې دوَيم جهاني جنګ وو ، ځکه نور د جهان اقتصادي او مالي او تجارتي او سوداګريځ وضع هم ښه نه وه ، مګر که څه هم چې افغانستان کښې يو څه صلح او سوله او آرامي وه ، مګر د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، پلار صاحب ئې د اقتصادي ستونزېوﮞ د کــَــويزې يا د cause یا د سبب څې مجبور يا اړ شوْ چې خپل دوَيم زوي مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، د افغانستان د کابل ولایت د پغمان حکومتي دیني اسلامي قدرمندې مدرسې کښې شامل کړي ، چې همآﮞ دیني اسلامي قدرمنده مدرسه ، د افغانستان د وړاندېتګ يا دِ پــِــروړاګــِــرځ یا دِ progress غوښتنواند اعلیٰ حضرت امیر او شاه امان الله (ج) خان د حکومت د خوا څې جوړه کړله شوې وه ، او د زده کړندویوﮞ لپاره لیلیه او د شپې د ويده کېدو لپاره ودانۍ ئې هم لرله ، او خوراک او څښاک او کالي او بسترې او ځينې نور مصرفان او لګښتان د افغانستان د شاهي حکومت د خوا څې د همآﮞ حکومتي قدرمندې دیني اسلامي مدرسې زده کړندویوﮞ ته وَرکــَــوِل کېدل ، او مګر په همآﮞ حکومتي دیني قدرمندې مدرسې کښې ، د اسلامي دیني قدرمندوﮞ علوم ترڅنګ ، د ریاضي ، فیزیک ، کېميا ، بيولوژي ، تأریخ ، او جغرافيې ، او ءِ دري پاړسي ژِبه ، او د پښتو ژِبه ، اَو د عربي ژِبه او د انګلیسي ژِبه هم لوَستل کېدل ، چې مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید فرمایل چې ، د استقلال په فرانسوي افغاني مکتب يا ښوونځي کښې چې لوَستان يو څه لوَړتره سویه وال يا يو څه ستونزمندتر وو مګر د پغمان په قدرمندې اسلامي ديني مدرسې کښې دَرسان او لوَستان مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ته نسبتمند آسانهه وو ، اَو همداراز چې په ریاضيات او په ساینسي يا ءِ طبیعي علوم په برخې کښې هالته زده کړندویان باندې تدریسي فشار کمتر وو .
[[دوتنه:د پغمان د ولسوالۍ په بارې کښې.jpg|بټنوک|222x222px|د افغانستان د ارزښتمند هېواد یا وطن ، د «کابل د ولایت» ، د «پــَــغمان» د ولسوالۍ ، په بارې کښې ، ځينې معلومیات يا ځينې پوهاوي ، د ارزښتمند اینترنت ، د «ويکيپېډيا پښتو» د يوې ارزښتمندې صفحې يا پاڼې څې ، دا انځور نیول شوَی وو .]]
مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، د استقلال په فرانسوي افغاني مکتب يا ښوونځي کښې د اول صنف يا ټولګي څې تر اُووِم صنف يا ټولګي پورې متعلم يا زده کړندوي وو ، او فرانسوي ژِبه هم دوي ته ښه ژِبه اېسېدله او دوي ته ګرانهه ژِبه وه ، او دوي د استقلال د قدرمند فرانسوي افغاني مکتب يا ښوونځي څې ښه يادان ئې لرل ، او حتیٰ چې د مکتب يا د ښوونځي د فرانسوي ژِبې د لوَستان څې ځينې لوَستان ئې په ياد کښې ئې وو چې يو متن ئې مثلاً ياداوِه چې د écureuil يا ءِ ســِــنجاب يا د نولي دِ ژِوي ياد په کښې وو (يعني اَو مــَــنځآندَوي چې آں ژِوَی چې په اِنګلیسي قــَــدرمــَــندې ژِبې کښې هاسې ژِويوں ته squirrels ، یا اَصلاً اَو آرليځ چې دِ يـوْنـانـي يا دِ اِغريقي يا دِ اِېـلـېـنـيـکي دِ قــَــدرمــَــندې ژِبې څې σκίουρους چې تقریباً يا نږدېليځ چې ءِ «سکـيـــْــئــُــوْروْس» په ډَول لــِــکه چې لوَستــِــل کېدِل ، اَو σκίουρους تقریباً اَو نږدېليځ يعني اَو منځآندَوي چې «سـيـورَی لــَــکۍ اِيـزوْنـهه» يا «سـيـوريـلــَــکــِــيـوالان») ، چې هاسې د فرانسوي دِ قــَــدرمــَــندې ژِبې څې دِ écureuil يا ءِ ســِــنجاب يا د نولي دِ ژِوي ياد په اَرزِښتمــَــند فرانسوي لـوَست کښې وو ، اَو مګر همداراز مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، دِ کابل دِ اَرزښتمند ښار دِ استقلال په فرانسوي افغاني مکتب يا ښوونځي کښې ، ءِ دوي خپل يو فرانسوي عالیقدر معلم يا ښوواند صاحب نوْم ئې هم ياداوِه چې Monsieur (Mister) Momal نوْمېده ، او د استقلال فرانسوي افغاني مکتب چې د افغانستان د شاهي ارګ ترڅنګ وو ، نور ءِ دوي ځينې همصنفیان يا همټولګیان د افغانستان د حکومت د ځينېوں عالیقدروں لوَړ رُتبه کارمندوں قدرمندان زامن هم وو ، او لــِــکه چې د افغانستان يو والاحضرت شهزاده صاحب هم ءِ دوي همصنفی یا همټولګی صاحب وو ، او هالته د استقلال په فرانسوي افغاني مکتب يا ښوونځي کښې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د نسبتمندوﮞ ښه زده کړندویوﮞ څې هم وو ، مګر د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید دِ پلار صاحب ءِ دوي ، اقتصادي (يا سـپــَــمايـيـځ يا اِېـکــَــهـولـنـمـانـځـئـوډنـيـځ) یا economic موقف (يا ځايــِــښـتـشـوْن) یا situation یا حالتان (يا اُوسوْنتهیاهې) نسبتمند ډېر ښه نه وو ، او ارزښتمنده کورنۍ ئې نسبت مند يو څه لویه کورنۍ هم وه ، او همداراز په همآﮞ وقتوﮞ کښې په ځينېوں نوروﮞ ارزښتمندوں هېوادوﮞ کښې دوَيم جهاني جنګ وو ، ځکه نور د جهان اقتصادي او مالي او تجارتي او سوداګريځ وضع هم ښه نه وه ، مګر که څه هم چې افغانستان کښې يو څه صلح او سوله او آرامي وه ، مګر د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، پلار صاحب ئې د اقتصادي ستونزېوﮞ د کــَــويزې يا د cause یا د سبب څې مجبور يا اړ شوْ چې خپل دوَيم زوي مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، د افغانستان د کابل ولایت د پغمان حکومتي دیني اسلامي قدرمندې مدرسې کښې شامل کړي ، چې همآﮞ دیني اسلامي قدرمنده مدرسه ، لــِــکه چې ، د افغانستان د وړاندېتګ يا دِ پــِــروړاګــِــرځ یا دِ progress غوښتنواند اعلیٰ حضرت امیر او شاه امان الله (ج) خان د حکومت د خوا څې جوړه کړله شوې وه ، او د زده کړندویوﮞ لپاره لیلیه او د شپې د ويده کېدو لپاره ودانۍ ئې هم لرله ، او خوراک او څښاک او کالي او بسترې او ځينې نور مصرفان او لګښتان د افغانستان د شاهي حکومت د خوا څې د همآﮞ حکومتي قدرمندې دیني اسلامي مدرسې زده کړندویوﮞ ته وَرکــَــوِل کېدل ، او مګر په همآﮞ حکومتي دیني قدرمندې مدرسې کښې ، د اسلامي دیني قدرمندوﮞ علوم ترڅنګ ، د ریاضي ، فیزیک ، کېميا ، بيولوژي ، تأریخ ، او جغرافيې ، او ءِ دري پاړسي ژِبه ، او د پښتو ژِبه ، اَو د عربي ژِبه او د انګلیسي ژِبه هم لوَستل کېدل ، چې مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید فرمایل چې ، د استقلال په فرانسوي افغاني مکتب يا ښوونځي کښې چې لوَستان يو څه لوَړتره سویه وال يا يو څه ستونزمندتر وو مګر د پغمان په قدرمندې اسلامي ديني مدرسې کښې دَرسان او لوَستان مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ته نسبتمند آسانهه وو ، اَو همداراز چې په ریاضيات او په ساینسي يا ءِ طبیعي علوم په برخې کښې هالته زده کړندویان باندې تدریسي فشار کمتر وو .
[[دوتنه:Inayatullah (J) Rashid Image 1.jpg|بټنوک|د مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید (صاحب) د نسبتمندې ځوانۍ د وقت ئې ، يو اَنځوْر ءِ دوي|alt=|ښي]]
وروْسته د پغمان د قدرمندې اسلامي دیني مدرسې څې د فارغ کېدو څې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د کابل د قدرمند پوهنتون د شــِــرعیات (اَو دِ اِسلامي حقوق) په قدرمند پوهنځي کښې شامل او محصل او لوَړ زده کړاند شوْ ، او د شــِــرعیات پوهنځی يا فاکولته ئې هم بدون د کوْمې خاصې يا ځانګړې ستونزې څې تکمیل کړله او د قضاء او قانون په برخې کښې فارغ التحصیل شو ، مګر ءِ دوي پلار صاحب ، مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ته مشوره ئې ورکړله چې د قاضي وظیفه و نه مني ، او مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید فرمایل چې په هاسې سبب او کويزې چې قاضي د اسلامي پیامبران (علیهم الصلوات و السلام) پر مسند ځاي ئې لرل ، او هاسې وظیفه مقدسه او سپېنڅلې وه ، او مګر په ځینېوں محکمېوﮞ او ځينېوں قاضیوں ته ځينې جنایتکاران ځينې رِشوَت ئې وړاندې کول ، په افسوس ، چې د رِشوَت منل حرام او منع او جنایت او جرم وو ، او د رِشوَت نامنل ئې جنایتکار ته د کينې رامنځته کول او قاضي ته خطر وو ، ځکه نور مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د قضاء کوْم رَسمي يا حکومتي کار ئې خپل ځان ته و نه منل ، مګر ځينې نور اِداري کاروْنهه يا وظيفې ئې ومنل او ځينې پلاهې د خپل تحصیل څې د رخصتي په وقت کښې د افغانستان د شاهي ارګ په اِدارې کښې د خپل پلار صاحب ســَــره ځينې مرَستې ئې کول ، لــِــکه د ځينې اِداري اسناد ټايپ کول ، او يو څو مدت وروْسته ، مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د غزني په قدرمند ولایت کښې د مطبوعات د مدیر په حیث مقرر شوَی وو او د ژوْرنالیزم او صحافت په برخې کښې يو څه ډېرتر آشنا شو .