د "عنایت الله رشید" د بڼو تر مېنځ توپير

[[دوتنه:Inayatullah (J) Rashid Dear & Honorable Former Professor At Kabul University.jpg|بټنوک|مرحوْم ښاغلی اَو پخوا يو څه وروْسته پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، سابقاً یا پخوا د کابل په قدرمند پوهنتون کښې د اُستاد په حیث وظیفې ئې لرل .]]

او مګر په افغانستان کښې د خلقي فراکسیون د حکومت په وقت کښې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د ماسټري درجې ســَــره د پوهنیار په استادي کدري درجې کښې د ژوْرنالیزم د اُستاد په ډَول د کابل پوهنتون د اجتماعي علوم په پوهنځي کښې د اُستاد په ډَول وظیفه ئې ترلاسه کړله ، مګر که څه هم چې د خلقي فراکسیون د حکومت په وقت کښې د کابل پوهنتون د ژِبې او د ادبیات د پوهنځي د عربي ژِبې ډېپارټمنټ ته شاید چې ځينې ستونزې رامنځته شوي وو ، او عربي ارزښتمنده ژِبه شاید چې ناضروري ژِبه انګېرله شوې وه ، مګر د خلقي فراکسیون د حکومت په وقت کښې چې ځينې ډېر استادان زِنداني شوي يا په تأسف چې شاید چې وَژِل شوي وو ، او مګر چې ډېرتر د خلقي فراکسیون حزبیان شاید چې زیادتر پښتانهه وو ، ځکه نور مګر مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، د خلقي فراکسیون د حکومت د خوا څې و نه ځــَــورَوِل شوْ ، شاید ځکه چې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، په سیاست کښې ډېر فعال نه وو ، او پښتو ژِبــَــی هم وو ، او مګر سیاسي جلسې او ډَله بازۍ يا حزب بازۍ او فراکسیوني لوبـېـوﮞ ته او د سیاسي قدرت نیول ته هېڅ لېوال يا هېڅ شوقي نه وو ، او د ځواني وقت څې ئې ، د افغانستان شاهي ارګ ته په تګ او خپل عالیقدر پلار صاحب ســَــره په ځينې اِداري چارېوﮞ او کاروﮞ کښې په مرَستې ، د حکومتي کار شېوې ئې لیدلي وو ، او د ارګ د ژوَند هېڅ شوقي هم نه وو ، او مګر وروْسته چې د خلقي فراکسیون حکومت چې ځينې اعتراضي خلک ئې شاید چې وَژِلي وو ، او مګر همداراز د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ، ځينې عالیقدران او قدرمندان خپلوان او ځينې قدرمندان خېښان ئې هم بندیان يا په تأسف چې ورِک شوي او شاید چې وَژِل شوي وو ، مګر يو کال او څو میاستې وروْسته ، د پخوائي يا د سابقه شوروي اتحاد عسکري مداخله افغانستان کښې شوې وه ، د ۱۹۷۹ ميلادي يا زېږدین کال په وروْستــِــيوں ورَځېوں کښې ، او د شوروي اتحاد حکومت مرَسته ئې آقاي ِ ببرک (سلطان حسین) کارمل ته ئې وکړل ، او آقاي ِ ببرک (سلطان حسین) کارمل د افغانستان د انقلابي شوریٰ رئيس (يا تقریباً چې د افغانستان د جمهوریت رئيس شوْ) او د افغانستان د خلک ءِ ډېموکراټیک حزب يا ګوند عــُــمومي مــُــنـشي يا مشر هم شوْ ، او د پرچم د فراکسیون قدرت او واک ډېرتر شوْ ، چې بیا يو څو مدت وروْسته ، هاسې چې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ژِبيځ تعصب مند نه وو ، او چا ســَــره کوْمه سیاسي دُښمني ئې نه کوله ، نور د ۱۹۸۲ میلادي یا مسیحي زېږدین کال په شاوخوا وقت کښې ، مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د کابل پوهنتون د اجتماعي علوم د پوهنځي د رئيس په حیث وټاکل شوْ ، او همداراز د کابل پوهنتون د ژِبېوﮞ او د ادبیات په ارزښتمند پوهنځي کښې د عربي ژِبې ءِ ډېپارټمنټ آمر او د عربي ژِبې د اُستاد په حیث هم وظیفه ئې لرله .

او که څه هم چې په ۱۳۱۱ هجری شمسي (يا کډين نمريځ) کال کښې د اعلیٰ حضرت محمد نادر شاه د شاهي حکومت په وقت کښې ، د کابل د ارزښتمند پوهنتون بنسټ یا بنیاد ئې کېښودل شوَی وو او اول ځينې هموں وقتوﮞ کښې او بیا وروْسته د اعلیٰ حضرت محمد ظاهر شاه د شاهي قدرت او واک په وقت کښې ، د يوونتهیادي (یا متحده) ایالات (ستاندِرِښتان) دِ اَمېریکې د عالیقدر حکومت ، او د فرانسې د عالیقدر جمهوریت ، اَو د غربي آلمان (يا جېړمني يا دویچلند) د فدرالي عالیقدر جمهوریت د عالیقدروﮞ هېوادوﮞ د خوا څې د کابل ارزښتمند پوهنتون ځينې پوهنځيوﮞ ته مرَستې کېدلې او ځينې تحصیلي بوْرسان (يا ، in Dear French: Bourses, or in Dear English: Scholarships) هم د افغانستان قدرمندوں ځينېوں محصلوں يا لوَړ زده کړندویوں ته هم وَرکــَــوِل کېدل ، مګر افغانستان ته د سابقه شوروي اتحاد د عسکري ډَلېوﮞ په راتلوﮞ ، د افغانستان د حکومت په ډېروﮞ اِدارېـوﮞ کښې او د کابل په قدرمند پوهنتون کښې هم ځینې روسي او ځينې شوروي مشاوران او سلاکاران مقرر شوي وو ، چې بیا ځينې شوروي مشاوران فرمایلي وو چې د يوِه پوهنتون د يوِه پوهنځي رئيس باید چې ءِ دکتورا درجه ئې لرلې وَی ، او بیا ءِ دکتورا ءِ تحصیل لپاره ، مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، د شوروي اتحاد د مسکو ارزښتمند ښار په حکومتي پوهنتون کښې ، ءِ دکتورا محصل يا زده کړاند شوْ ، او اول کښې باید چې روسي ژِبه ئې ډېره زده کړلې وَی ، او يو څه روسي ژِبه ئې زده کړله ، مګر د مسکو ښار شدید ساړه ، د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، صحت يا روغتهیا ته ئې لــِــکه چې يو څه زیان ئې وُرَســَــوِل ، او د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب ، په ســِــږېوﮞ يا شــُــشوﮞ کښې رطوبت يا نم لــِــکه چې ځاي ونیو ، چې تر ۲۰۱۶ کاله پورې تر څو چې په تأسف وفات شوْ ، مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د خپلوﮞ سږېوﮞ يا د شــُــشوﮞ د علاج او تداوي لپاره دواء يا درمل (يا دردمال) ئې کارَوِل ، او په سابقه يا پخوائي شوروي اتحاد کښې چې مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب چې يو څه ناروغ يا ناجوړ شوْ ، خپل ځينې د شوروي پروفېسوروں ته پېشنهاد يا وړاندکېږد يا پروړاپــُــځيوال یا proposal ئې وویل چې که ءِ دکتورا رِساله یا تهېزِس يا تهېسیس يا تــَــهېږد يا تېږد يا Doctorate's Thesis په خپله يو څه ژِرتر په انګلیسي قدرمندې ژِبې کښې يا په عربي قدرمندې ژِبې کښې که ولیکي او ءِ دکتورا درجه که ژِرتر ترلاسه کړي ، تر څو چې د روسي ژِبه ئې که په ډېرتر وقت د عالي ادبیات تر سطح پورې که زده کړله ئې ، مګر په شوروي اتحاد کښې ، روسي ژِبه رسمي او پوهنتوني ژِبه وه ، او په انګلیسي ارزښتمندې ژبې کښې يا په عربي قدرمندې ژِبې کښې ءِ دکتورا رساله يا تهېسیس يا تــَــهېږد ، شاید چې نه منل کېدل ، مګر که کوْم چا هاسې د ناروسي کوْمې بــِــلې ژِبې څې خپل لیکن ئې که روسي قدرمندې ژِبې ته ئې که ترجمه يا ژباړلي که وَی ، بیا رَسماً د منل کېدو وَړ کېدل ، مګر يوِه عالیقدر روسي ترجمان يا ژباړن ته چې مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د خپلې دکتورا د احتمالي رسالې ترجمه يا ژباړه ئې چې ياده کړلې وه ، د روسي قدرمندې ژِبې يو ترجمان ډېرې پيسې ئې د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید څې ئې پېشنهادي يا وړاندکېږد ډَوله غوښتي وو ، که روسي قدرمندې ژِبې ته که ءِ ترجمې يا د ژباړې کار که دوي ته سپارِل کېدل ، چې په همآں وقت اَو مهال اَو هـېـړ کښې هوْنمره د پېشنهاد يا وړاندکېږد يا پروړاپــُــځيوال شوېوں نسبتمند ډېرېوں پيسېوں وَرکــَـوِل ، مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید ته ستونزمند وو ، او مګر هم د مرحوْم ښاغلي پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید د خپلې ناروغي یا ناجوړي د سبب او کويزې څې ، بیا مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید مجبور او اړ شوْ چې د خپلې دوَيمې پیلې يا پهلې يا شروع شــِــوې دکتورا کار ئې ، په شوروي اتحاد کښې ناتکمیله یا ناپوْره خوشې يا اېله کړي ، او همداراز مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید په سن کښې هم نسبت ځينېوں نوروں محصلوں ته سن ئې نسبت مند ډېرتر وو ، او د کورنۍ څښتن هم وو ، چې خپله کورنۍ ئې هم نه غوښتله چې يوازې او بې پلاره په افغانستان کښې که پرېږدي ، او بیا نور مګر مرحوْم ښاغلی پوهنمل اُستاد عنایت الله (ج) رشید صاحب بېرته افغانستان ته راتـلــِــلــَــی وو .