د "ايکس وړانګ يا د رېْوْنتګېن وړانګشون" د بڼو تر مېنځ توپير

اِيکــْــس وړانګ يا اِيکــْــسرې X ray يا دِ رېْوْنتګېن وړانګشون (یا تــَــشــَــعـشــُــع يا اَشــِــعــَّــة) Röntgen radiation يا د اِيکــْــس وړانګشون يا X radiation د رَڼا يا د نــُــوْر يا د روښنايي په ډَول يو ډَول اِلــِــکترومــَــقناطيسي (يا برېښووُسپــَــنکــَــښيځ يا انګارليومادنيساتيږليځ) يا electromagnetic وړانګشون يا تــَــشــَــعـشــُــع دئ چې کــُــتله يا منځسټ يا mass يا دروندتهیا يا weight نــِــه لري او مګر دِ اِيکــْــس وړانګ يا اِيکــْــسرې X ray په سترګېوں هم په آساني نه شي ليدل کېدی مګر لرې واټنوں (اَو مسافېوں او فاصلېوں) ته خپرېدلي شي ، اَو فرېکوېنسيان يا frequencies (يا فرېمانکېدواندڅــِــهياګان یا تــَــواتــُــرتــَــواتــُــران يا پلاڅودِشېبیان د رَپېدوں يا دِ اِهـتــِــزازوں ئې ، په يوې ثانيې يا پسېکېدوَيمې یا second کښې) ئې د نوْر یا د رڼا يا د روښنايي د هر ډَول رنګېوں د فرېکوېنسيانفرېکوېنسيـوں (فرېمانکېدواندڅــِــهياګانفرېمانکېدواندڅــِــهياووں یا تــَــواتــُــرتــَــواتــُــروں یا پلاڅودِشېبیانپلاڅودِشېبیوں د رَپېدوں یا دِ اِهتــِــزازوں ئې ، په يوې ثانيې يا پسېکېدوَيمې یا second کښې) په نسبت يا برخئړيک کښې زیاد ډېرتــَــر يا ډېر لـوَړتر دي .

اَو په فيزیک (پنځپوهن) کښې فرمایل شوي دي چې اِلــِــکترومــَــقناطيسي (يا برېښووُسپــَــنکــَــښيځ يا انګارليومادنيساتيږليځ) يا electromagnetic وړانګشونان (يا تــَــشــَــعـشــُــع ګان) يا موجونه (يا څپې) ډېر ډَولونه لري ، چې د فرېکوېنسيوں (فرېمانکېدواندڅهياووں یا تــَــواتــُــرتــَــواتــُــروں یا پلاڅودِشېبیوں د رَپېدوں یا دِ اِهتــِــزازوں ئې ، په يوې ثانيې يا پسېکېدوَيمې یا second) د فــَــرقـمــَــند (يا ءِ ديپــَــرخواند يا ءِ ديـپــَــرخـمــَــنـد) تــَــمدیدوالــَــی یا اِمـتــَــدتوب يا رَسـېـدواندتــَــګ يا د different range لرندويان اِلــِــکترومــَــقناطيسي (يا برېښووُسپــَــنکــَــښيځ يا انګارليومادنيساتيږليځ) يا electromagnetic وړانګشونان (يا تــَــشــَــعـشــُــع ګان) يا موجونه (يا څپې) دسې نومونه لرلي شي :<br>

۳. اِينــِــناپــِــرلاندېدِسور (يا اِينـپــِــرلانـدِسور يا اِيلاندېدِسوراِيلاندېـدِسور يا مادون دِ سور يا تــَــحـت ُ الـحــَــمـراء) وړانګشون يا تــَــشــَــعـشــُــع infrared radiation (چې د لــِــرېواک يا د رېموټ کنټرول remote control په سامانوں کښې هم کارول کيږي اَو دا وړانګشون يا تــَــشــَــعـشــُــع هم مګر په سترګېوں په آسانۍ همېشه يا تــِــل نــِــه شي ليدل کېدی . <br>

۴. اَو بــِــل هم ليدووَړ (يا ددِ ليدوں وَړ يا بينــِــښـقابــِــل يا وينــِــمـڅـېـقابــِــل) نوْر يا رَڼا يا روښنايي visible light . <br>

۵. آلــِــرېــتـېـردِبــِــنــَــفش يا آلـوَړتــَــردِبــِــنــَــفـش يا آلــِــرېتــَــردِبــِــنــَــفش وړانګشون يا ultraviolet radiation (يا ماوَراء دِ بنفش تــَــشــَــعـشــُــع ، يا هــَــمآں څــِــه شا ته دِ بــِــنــَــفش اَشــِــعــَّــة ، يا هــَــمآڅــِــهشادِبــِــنــَــفشهمآڅـِـهشادِبــِــنــَــفش وړانګشون) يا ultraviolet radiation چې دِ اِنسان د پوستــِــکي رَنګ تـيـارِه کــَــوِلي شي ، اَو په طــِــب يا روغـتـهـيـاپوهــِــن کښې فــَــرمايــِــل شــِــوي چې که دِ اِنسان پوستــِــکي باندې که ډېـر دا وړانګ يا تشعشع که وُلــَــګيږي دِ پوستــِــکي دِ ســَـرَطان (يا دِ چــَـنګاښ يا دِ کــَــنـسـېـړ يا دِ کانـسـېـر يا دِ کــَــنـســِــر) يا دِ skin cancer مــَــريضي (يا ناروغي یا ناجوړي) رامــَــنـځـتـه کــَــوِلي شي ، په تأسف اَو په خواشيني . <br>