د "ايکس وړانګ يا د رېْوْنتګېن وړانګشون" د بڼو تر مېنځ توپير

<big>اِيکــْــس وړانګ يا اِيکــْــسرې X ray يا دِ رېْوْنتګېن وړانګشون (یا تشعشع يا اَشــِــعــَّــة) Röntgen radiation يا د اِيکــْــس وړانګشون يا X radiation ، چې وُرســَــره دِ هــَــډوکـيـوں اَنځوران دِ اِنسان د تن په منځ کښې اَخيستــِــل کېدَی شي ، ځکه چې دا دِ ايکــْــس وړانګ يا دِ رېـْـوْنـتـګـېـن وړانګشون د پلاستيک شــَــفــَّــافه يا تـرَڅښودوانده پاڼه سوَځــَــوِلې اَو بــِــریان کړلې يا وریت کړلې اَو تـيـارِه رنګ وال کړلې شي اَو د اِنسان د پوستکي اَو د غوَښې څخه هم په يو څه آسانۍ دا دِ ايکــْــس وړانګ يا دِ رېـْـوْنـتـګـېـن وړانګشون تـېـرېـدِلــَـی شي ، مګر د اِنسان هډوکي څخه او د ځينوں نوروں کلــَـکـېـوں شــَــيوں يا څــِــهيزوں د تـرَڅ څخه دا دِ ايکــْــس وړانګ يا دِ رېـْـوْنـتـګـېـن وړانګشون ډېر نــِــه شي تـېـرېـدِلی ، اَو مګر په طــِــب یا روغتهیاپوهن کښې ډاکټران يا طبیبان که وغواړي چې پوه شي چې د کوم چا هډوکی يا اُستــُــخوان ، آیا مات یا کــَــسروال شــِــوَی وو يا نه ، بیا همدا د ايکــْــس وړانګ يا د رېـْـوْنـتـګـېـن وړانګشون هډوکي باندې او شاوخوا د همآں ځايوں دِ تـرَڅ څخه تـېـرَوي اَو د وړانګ د سرچينې او د تګلار په وړاندې او د هډوکي څخه آخوا ته دا دِ ايکــْــس وړانګ يا دِ رېـْـوْنـتـګـېـن وړانګشون د هډوکي څخه او د هډوکي د شاوخوا او د څنګي برخـېـوں دِ تـرَڅ څخه د تـېـر شــِــوي ايکــْــس وړانګ يا دِ رېـْـوْنـتـګـېـن وړانګشون د پاتې تګلار په وړاندې يوه پلاستیک ډَوله شــَــفــَّـافه يا تـرَڅښودوانده پاڼه ږدي ، او چېرې چې هډوکی وو د هډوکي د ترَڅ څخه کمتر د اِيکــْــس وړانګ يا د رېـْـوْنـتـګـېـن وړانګشون تـېـر شــِــوَی به وو او د هډوکي څخه وروسته د اِيکــْــس د وړانګ يا د رېـْـوْنـتـګـېـن د وړانګشون د پاتې تګلار څخه ، پلاستیک شفافې يا ترَڅښودواندې پاڼې ته همالته په وړاندې د هډوکي د آں ځي څخه کمتر يا لــِــږتر د اِيکــْــس وړانګ يا د رېـْـوْنـتـګـېـن وړانګشون رَسېدلی وي ، او همآں د پلاستیک شفافې يا ترَڅښودواندې پاڼې باندې د هډوکي د اَنځور په ځي کښې يو څه روښانه يا شفافه يا ترڅښودوانده برخه پاتې کيږي چې هېڅ يا ډېره کمه سوَځېدلې يا تيارِه شــِــوې وه ، چې هماسې اَنځور د هډوکي جوړښت ښودلی شي چې آیا هډوکی يا استخوان مات شوَی به وو يا نه ، مګر د پلاستیک د شفافې يا ترَڅښودواندې پاڼې نورې برخې ئې په اِيکــْــس وړانګ يا په رېـْـوْنـتـګـېـن وړانګشون ، سوځېدلي اَو تیارِه رنګ وال شوي وي ، اَو د همدې شــَــدید يا اينــِــناترينګليځ سوَځــَــوِل د ځانګړتهیا او خاصیت لپاره ئې د اِيکــْــس وړانګ يا دِ رېـْـوْنـتـګـېـن وړانګشون هم د آلــِــرېـتــَــر دِ بــِــنــَــفش يا د ماوَراء دِ بنفش يا د ultraviolet د وړانګ يا د وړانګشون په نسبت او برخئړیک کښې خطرناکتر دئ ، او باید چې يو مریض يا ناروغ يا مات هډوکی وال اِنسان باندې باید چې څو پلاوې په نږدې وقتوں او مهالوں کښې د اِيکــْــس وړانګ يا د رېـْـوْنـتـګـېـن وړانګشون وُ نــِــه لــَــګــَــوِل شي ، چې د وجود يا د تن یا د جسم حــُــجرې يا سوْړخونــَــکلۍ ګانې يا cellules یا cells ئې وُ نــِــه سوَځــَــوِل شي ، اَو مړې نــِــه شي .

اَو په فيزیک (پنځپوهن) کښې فرمایل شوي دي چې اِلــِــکترومــَــقناطيسي (يا برېښووُسپــَــنکــَــښيځ يا انګارليومادنيساتيږليځ) يا electromagnetic وړانګشونان يا تشعشع ګان يا موجونه يا څپې ډېر ډَولونه لري ، چې ټيټ ترد فرېکوېنسيانفرېکوېنسيوں (فرېمانکېدواندتهياګانفرېمانکېدواندتهياووں یا پلاڅودِشېبیانپلاڅودِشېبیوں د رَپېدوں ئې ، په يوې ثانيې يا پسېکېدوَيمې یا second) د فــَــرقوالې (يا ءِ ديپــَــرخواندې) رسېداپراخي يا د different range لرندويان اِلــِــکترومــَــقناطيسي يا (يا برېښووُسپــَــنکــَــښيځ يا انګارليومادنيساتيږليځ) يا electromagnetic وړانګشونان يا تشعشع ګان يا موجونه يا څپې دسې نومونه لرلي شي :<br>