د "اېلېکټرون" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added
۹ کرښه:
<big>
=== اېلېکټرون يا اِلــِــکترون (اَنګارلۍ يا اَنګارلیون يا برېښــَــک) Electron ===
<big>اُوس اِلکترون يوه ډېره وَړه ذره (بــَــرخــَــکلۍ يا بــَــڅــِــرکه) particle پېژندل شوې ده چې يو ډَول برقي چاړج (برېښي بار يا انګارليځ پېټــَــي) لري او کېدَی شي چې «الکترون» ته په پښتو ژبې کښې «اَنګارلۍ» يا «اَنګارليون» يا «برېښک» وویل شي اَو په فيزیک (پنځپوهن) اَو په کېميا کښې د الکترون (برېښک) برقي چاړج (برېښي بار يا انګارليځ پېټي) ته د منفي (نغوښتشويځ يا نغوښتدي) چاړج يا شارژ (يا بار يا پېټــَــی) يا negative charge نوم ورکړل شوی دئ .
<br>
وَیل شوي چې دِ اېلېکټرون (یا د اِلــِــکترون يا د اَنګارلیون يا د برېښک) دروندتهيا يا کــُــتله يا مــَــنځـســِــټ یا mass ئې
۲۸ کرښه:
<br>
<br>
برق ته په عربي ژبې کښې «کــَــهرَباء» فرمايل کيږي ، اَو «کــَــهرَباء» د ځينوں وِنوں د پوټکي څخه راوتونکې سريښناکې مادې (مونږتاوَړ يا مووَر) يا matter ته هم فرمايل کيږي چې په اول وقت يا ړومبین مهال يا پروړاندتر زمان کښې «کــَــهرَباء» لږ څه نرمه ډَوله وي مګر چې وچه شي کلــَــک تهوکی ورڅې جوړيږي چې رنګ ئې تيارِه سور يا تیاره مــِــسي ډَوله رنګ وي ، اَو چې د مصاله ډَوله ماده يا تهوکي په ډَول که په ويښتان وموښل شي اَو بيا ځينې سپک او ډېر واړه واښه يا د کاغذ وړې ټوټې که ورته د موښل څخه (يا څې) وروسته نږدې کړل شي ، آں واړه واښه يا د کاغذ وړې ټوټې د ځان خوا ته کښــِــل يا کــَــش کــَــوِل يا چور کول يا روبــِــل يا رېبــِــل کولي شي اَو ويل شوي دي چې د عربي ژبې کلمه (وَيــَــی يا وَیون يا وَیوکــَــی) چې «کــَــهرَباء» ده شاید چې د پاړسي ژبې څخه د «کاه رُبا» په ډَول عربي ژبې کښې کارَوِل شوي وي ، چې په پاړسي ژبې کښې «کاه» يعني (منځآند کوي) چې «واښــِــه» اَو «رُبا» د «روبيدن» يعني «د روي څې يا د مخ څخه بې يا بدون کـېـدِل» چې «رُباينده» په پاړسي ژبې کښې «تــِــښتــَــوِندوي يا تښتوونکي يا اِختــِــطافګــَــر» ته هم وَيل کيږي اَو په پاړسي ژِبې کښې «رَبودن» يعني (يا منځآندَوي) چې «تــِــښـتــَــوِل» يا «اِخـتــِــطاف کــَــوُل» ، اَو په پاړسي ژبې کښې «روباه» يعني (منځآند کوي) چې «ګيدړ» ته هم وَیل کيږي ، ځکه چې «ګيدړ» «دِ ګير کېدو څې ډار» به ئې شاید چې لــَــرِه اَو بیا چالاک اَو ظالم او غــَــل څاروَی وو چې چرګان ئې غلا اَو دزدي اَو ســِــرقــَــت کــَــوِل او «د روي څخه بې يا بدون کول» اَو چرګان ئې وَژل او چرګان ئې خوَړل ، په تأسف اَو په خواشيني . اَو په پاړسي ژبې کښې «روباندن» يعني اَو منځآند کوي چې «روبــِــل» يا «رېبز کول» يا «جارو کول» يا «جاروب کول» ته هم فرمایل کيږي چې د ځمکې څخه واړه خس او خاشاک او خــَــځــَــلې اَو خاوره د ځمکې د پوړ يا د فرش د روي يا د مخ څخه ايسته او بې او بدون کېدل ، چې په پښتو ژبې کښې «رېبل» يا «روبــِــل» يا «لــَــو کول» يا «دَرَو کول» هم د ځمکې د روي يا د مخ څخه بوټي بې يا بدون يا ايسته کول وو .</big>
<br>
<br>