پشتون ها
پشتون ها
نويسنده ''عبدالواجد نياﺯى''
پشتون، پختون یا افغان به پشتو: پښتانه به، اردو: پټهان گروهی از مردمان آريايى يا فارس تبار هستن هستند که به زبان پشتو سخن میگویند و بیشتر پشتونها سنی حنفی هستند. جمعیت پشتونها حدود ۶۰ الی ۷۰ میلیون تخمین زده میشود؛ پشتونها بومی سرزمینهای جنوب افغانستان و شمال باختری پاکستان (که به پشتونستان شناخته میشوند) هستند.همچنین جوامع مهم و تاریخی از پشتونهای دیاسپورا در ایالت های پنجاب و سند پاکستان بیشتر در شهرهای کراچی،لاهور، بلوچستان هستن و پشتونها در پاکستان اﺯ نظر جمعيت دومین قوم است. و در مناطق روهیله خند ایالات اوتار پرادش هند در شهر های بزرگ مانند بمبئی و دهلی وجود دارند. اخیرًا جمعیتی از پشتونها در کشورهای پیرامون خلیج فارس به خصوص در امارات ایجاد شده است.
پشتونها يکى بزرگ ترين قوم جهان و بزرگترین جامعه قبیله های جهان را تشکیل میدهند. حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ قبیله و گروه هم تبار پشتون وجود دارد.
و حبیب الله رفیع، نویسنده و پژوهشگر افغان می گوید پشتونها یکی از اقوام صیل آریایی هستند.
ﺯبان پشتون ها
پشتو زبان مادری پشتونها است. و زبان پشتون یکی از دو زبان ملی افغانستان است. در پاکستان با اینکه پشتودومین زبان پر گویش پاکستان را تشکیل میدهد. ولى به طور رسمی در سیستم آموزشی نادیده گرفته شده.
پشتونها به زبان پشتو که از شاخه زبانهای آریایی است صحبت می‌کنند. و
ﺯبان پشتو در طبقه زبانهای ایرانی شرقی گرفته شده است، بیشتر واژگان پشتو از ریشه ایرانی شرقی است ولی با این حال، شمار قابل توجهی از آنها منحصر به زبان پشتو است صرف افعال پشتو، در مقایسه با سایر زبانهای ایرانی پيچيده است. بر این مبنا مکنزی میگوید: اگر ساختار باستانی پشتو را با صرف بسیار ساده شده فارسی، زبان پیشرو و مدرن ایرانی مقایسه کنیم میبینیم که زبان پشتو در جایگاه پسر عموی دوم و همسایه فارسی ایستاده است، که چیزی شبیه همان رابطه انگلیسی با ایسلندی است.
و جیمز دارمستتر، شرق شناس فرانسوی در مورد زبان پشتو چنین نوشته است: پشتو یکی از بقایای زبان اویستایی است که کتاب مقدس زردتشتیان به این زبان (اویستایی) نوشته شده است.
در سال ۱۹۵۸ طی نشست محققان و نویسندگان به اين نتيجه رسيدن که اولین الفبای پشتو در قرن شانزدهم توسط پیر روشان ساخته شد.
چهره هاى برجسته و قهرمان پشتونها
ميرويس خان هوتک، احمد شاه درانی مؤسس افغانستان، عبدالغفار خان کنشگر جنبش استقلال طلبی هند درزمان راج بریتانیا و نابغه سيد جمال الدين افغان استقلال طلب همه مسلمانان در جهان سه چهره تاریخی برجسته پشتون هستند.
و شاعران برجسته عبدالرحمن بابا و خوشحال خان خټک هستن
نفوس پشتونها در افغانستان
قسمی که ذکر کردیم پشتونها بزرگترین قوم در افغانستان اند. در طول چند صد سال گذشته تخمین هایی در مورد نفوس اقوام این کشور توسط مراجع مختلف صورت گرفته که تمامی آنها قوم پشتون را بزرگترین قوم شمرده و درصدی نفوس این قوم را از 38 درصد تا 70 درصد تخمین کرده‌اند.
لباس‌ها
پشتونها بیشتر از لباسی که به آن در افغانستان پیراهن و تمبان می‌گويند.
که لباس همه آريايى ها هستن
نامه ی یک پشتون ایرانی. سلام!
با توجه به این که به نظرم شما پشتون هستید، گفتم به نظرم براتون جالب باشه که در شهرستان شهر «بابک» استان «کرمان» ایران، یک طایفه به نام «منگلی» زندگی می کنن که طبق اداره ی آمار استان، بزرگ ترین جامعه ی عشایری شهرستان در قرن قبل بودن. این مردم معمولاً قدبلند، لاغر اندام، بینی کشیده هستن و ریش بسیار پُر دارن. از لحاظ اخلاقی هم اهل خشونت و دعوا هستن و در منطقه به اصطلاح «گردن کلفت» محسوب می شن. جالب ترین نکته در مورد اون ها اینه که «پشتونوالی» رو بدون این که بدونن چی هست، اجرا می کنن. بین اون ها عقایدی مثل پناه دادن، ننگ، عاق و... که در پشتونوالی وجود داره، یک ضرورتیه.
منگلی ها به استان های دیگه هم مهاجرت کردن و در فارس و یزد هم با جمعیت بالا دیده می شن. امروزه اکثر منگلی های استان کرمان و فارس، نام خانودگی خودشونو تغییر دادن؛ چون در ایران، واژه ی منگل، صحیح خونده نمیشه (به علت عدم نشون دادن مصوت ها در خط فارسی). با این وجود هنوز هم منگلی ها از بزرگ ترین طوایف شهر بابک هستن. اگه کسانی رو که نام خانوادگی منگلی خود رو تغییر دادن رو هم حساب کنیم، بی شک منگلی ها بزرگ ترین قومیت غرب استان کرمان، محسوب می شن.
و بعضی هاشون نام خانوادگی خودشونو عوض کردن، اما همگی منگلی هستن:
آیا قوم منگل پشتون، اطلاعی از وجود منگلی ها در ایران داره؟ منگلی های افغانستان، چه گونه مردمی هستن و در بین پشتون ها، چه جایگاهی دارن؟ اگه ممکنه از تاریخشون بگین! با تشکر.
عبدالواجد نیازی