پانګونه
پانګونه په انګلیسي کې Investement په عمومي ډول سره خپلې پیسې په یو کار کې بندولو ته وايي ددې په تمه چې دا کار به د وخت په تېرېدو ګټه وکړي او زما پیسې به ډېرې شي. پانګونه نه یواځې په پیسو باندې کیدلی شي بلکې په مختلفو مختلفو سرچېنو باندې هم ترسره کیدای شي، مثال په ډول خپل وخت باندې پانګونه کول او په داسې څه ې مصرفول چې د وخت په تېرېدو به ګټه درته وکړي، خو په عمومي ډول خلک پانګونه د خپلې شتمنۍ په مصرفولو یا په یو کاروبار کې بندولو ته وایي. د پانګونې نظریه په مختلفو کاروبارونو کې د مختلفو خلکو له خوا کیږي، له یو عادې انسان نه چې په کمه اندازه شتمني لري تر لویو تجارانو پورې چې لویې شتمنۍ لري، پانګونه کوي. ددې پانګوالانو عمومي هدف په راتلونکي کې د یو محفوظ اقتصادي حالت وي، مثال په ډول که یو څوک یوه وظیفه تر سره کوي نو کیدای شي په راتلونکي کې دا وظیفه ختمه شي او د همدې له امله له اقتصادي مشکلاتو سره مخ شي خو پانګوالانو ته په هر وخت کې عین که وظیفه ې هم نه وي د خپلې پانګه له خوا ورته روپۍ راځي. د پانګونې اقسامسمولپانګونه په اوسني اقتصادي دنیا کې ډیر اقسام لري، خو په عمومي ډول سره یې مونږ کولی شو چې په دوه عمومي برخو یې وویشو:
د پانګې اچونې مهمي مفکورېسمول
د پانګې اجونې تاریخسمولپه منځنیو پیړیو کې په اسلامي نړۍ کې قراد د پانګې اچونې یو ماډل وه. دا د یو یا ډیرو پانګوالو تر مینځ یو سیسټم و چیرې چې پانګه اچوونکي یوه اجنټ ته پانګه اچوي یا پیسې ورکوي چې بیا یې د ګټې اخیستنې په امید سره هغه اجنټ تجارت پرې کوي او د هغې تجارت ګټه له بیرته له پانګه اچوونګو سره شریکوي چا چې ورته په اول وخت روپۍ ورکړې وي چې ددې کار د شروع کیدو سبب وې. دواړه خواوې بیا د ګټې دمخه ټاکل شوې برخه ترلاسه کوي، که څه هم اجنټ د کوم زیان لپاره مسؤل نه و. ډیری به په دې پوه شي چې قراد د کمانډا ادارې Institution of The Commenda سره ورته دی چې وروسته په لویدیځ اروپا کې کارول کیده. پوښتنه دا ده چې آیا قراد په کمانډا بدل شوی او یا دا دوه بنسټونه په خپلواکه توګه رامینځته شوي په یقین سره نشي ویل کیدی. د 1900 لسیزې په لومړیو کې، هغه خلک چې سټاک، بانډونه، او نورې مالي شتمنۍ یې اخیستې اکثرا په رسنیو، ښوونځیو او سوداګرۍ کې د قیاس کونکي په نوم یادیدل. د 1929 د وال سټریټ له حادثې وروسته، په ځانګړې توګه د 1950 په لسیزه کې، د "پانګې اچونې" کلمه د مالي شتمنیو خوندي ډولونو ته اشاره کول پیل کړل، پداسې حال کې چې "قیاس" د مالي دلالانو او د دوی د اعلان کونکو لخوا د خطرناکو شتمنیو لپاره کارول کیده چې په هغه وخت کې مشهور وو. د شلمې پیړۍ له دویمې نیمایي راهیسې، "قیاس" او "قیاس کوونکي" په ځانګړې توګه د لوړ خطر پانګوونې لپاره کارول شوي. په اقتصاد کې د پانګونې رولسمولپانګه اچونه د اقتصاد په وده کې مهم رول لوبوي. کله چې پانګه په په تولیدي پروژو کې کارول کیږي، دا پانګه اچونه د سوداګرۍ په وده کې مرسته کوي، خلکو ته ددې زمینه برابروي چې نوي ټیکنالوژي جوړې کړي، او همداسې دا پانګې، نوي کاروبارونو ته لاره برابروي چې په پایله کې دندې رامینځته کیږي. حکومتونه او سازمانونه د مالیاتو ګټو او مالتړي قوانینو په څیر د شیانو په وړاندې کولو سره پانګونې ته وده ورکوي، ځکه چې دا پانګه اچونه د یو باثباته او مخ پر ودې اقتصاد په جوړولو کې مرسته کوي. |