وریدونه

وریدونه:

چی دوجود دانساجونه قلب ته دوینی دراوړلو وظیفه په غاړه لری نسبت شراینوته دوجود په انساجوکی سطحی موقعیت لری اوهم دجدارونوضخامت یی دشریانوپه نسبت کم دی وریدونه په دری عمده گروپو ویشل شوی چی عبارت دی له Pulmunary veins Systemic veins Portal veins

Pulmunary veins

نوموړی وریدونه چی oxygenatiedوینه ددواړو سږونه چپ دهلیزته رانقلوی تعداد یی په دواړو طرفوکی څلورعددو ته رسیږی valvesنلری دهرطرف وریدونه اول دalveolپه جدارکی دcapillarشبکی په شکل شروع اودcapillaryشبکو دمتعدوشعباتوله یو زای کیدونه بالاخره دسږوپه هرفص کی یوه وریدی جذع جوړیږی چی په دی اساس په ښی سږی کی بنا پردی چی دری فصه لری دری وریدی جذعی علوی سفلی اووسطی اوپه چپ سږی کی ددوه فصونودموجودیت په اثردوی وریدی جذعی علوی اوسفلی منځته رازی دښی سږی علوی اووسطی جذعی سره یوزای کیږی اوورنه یوه واحده علوی جذع منځته رازی بنا پردی دوه وریدونه دښی سږی دhillusنه اودوه وریدونه دچپ سږی د hillusنه راوزی pulmunary hillusکی pulmonary vein sup. دpulmunary artپه قدامی قسمت کی او Inf. pulmonary vein یی په خلفی سفلی قسمت کی کرار نسی دښی خواوریدونه دfibrous pericardiumدسوری کیدوبعدpericardial cavityته داخل اوپهpericerdial cavityکی دښی طرف دجملی pulmonary vein sup. دsup.venacava دخلف نه او Inf. pulmonary vein یی دright atriumدخلف نه تیراودچپ دهلیزپه خلفی جدارکی یی سوری خلاسیږی او چپ خواکی دواړه وریدونه دdescending aortaدمخی نه تیریږی اوبلاخره دfibrous pericardiumدسوری کیدوبعدیی دچپ دهلیزپه خلفی جدار کی سوری خلاصیږی

Systemic veins

داوریدونه دټول بدن نه ناپاکه وینه دزړه خواته راوړی دبدن په انساجوکی ددوی موقیعت یا سطحی superfcialوی پدی معنی چی دsuperficialfasciaلاندی اویاده deepfascia لپاسه موقیعت لری اویاهم ددوی موقیعت عمیق وی یعنی د Deep fasciaلاندی موقیعت لری سیستمک وریدونه په دری عمده گروپوویشل شوی دی. Cardiac veins Veins of the head\neck\upper limbs and thorax Veins of the lower limbs\abdomin and pelvis

Cardiac veins

Cardiac veinsموږدقلب په وریدی تخلیه کی په تفصیل تشریح کری اودوباره تشریح ته ضرورت نسته Veins of the head\neck\upper limbs and thorax دسراوغاړی وریدونه په دری گروپوویشل شویده

Aدمخ اوسردخارجی برخی وریدونه

Cranial and intracranial veins:B

Cervical veins:C

A:دمخ اوسردخارجی برخی وریدونه.دمخ دهرطرف وریدونه wدتوری په شان شکل جوروی چی دwښاخونه پورته دسردپوستکی په طرف اولاندی ترغاړی پوری امتدادلری دمخ دوریدودجملی نهfacial veinغټ وریددی چی داورید دسترگی دانسی زاویی به برخه کی د Angular veinپه نوم دsupratroclearاوsupaorbital وریدودیوزای کیدونه منځته رازی چیAngular vein دfacial veinپه شکل دfacial artشاته خلفی سفلی خواته امتدادمومی بلاخره دغاړی deep fasciaدسوری کیدوبعد دsubmandibular gland دمخی تیراودcommon faciaدقدامی شعبی سره یوزای کیدوپه نتیجه کیvein common facialجوړوی چی common facial vein بیاپهinternal jugular vein کی تخلیه کیږی دمخ یوبل ورید چی عبارت دsuperficial temporal veinڅخه دی دغوږدtragusپه قدام کی کښته تیراوparotied glandته داخل چی پدی ځای کی دمخ دبل وریدسره چی maxillary veinنومیږی یوزای کیږی اوپه نتیجه کی retromandibular veinجوړیږی د retromandibular vein خلفی شعبه دpost auricular veinسره دیوزای کیدوپه نتیجه کی ext jugular veinجوړوی چه دااخری وریدبیاپه subclavian veinکی تخلیه کیږی facial veinعمیقا" له یوی خوادsupraorbitalاوsup ophthalmic وریدوسره اودبلی خوادdeep facial veinپه واسطه pterygoid venous plxusسره ارتباط لری چی دهمدی ارتباتاتوپه وسیله coronori sinusدfacial veinسره ارتباط پیداکوی داارتباطات ددی باعث کیږی چی دمخ انتانات خصوصا دپورتنی شونډی اودپزی دلاندنی قسمت انتانات په اسانی سره نوموړی sinusته ورانتقال سی له دی کبله دادمخ دخطرناکی ناحی په نوم یادیږی اودامکان ترحده بایدکوشش وسی چی جراحی داخله دضرورت په وخت کی پکښی اجرانسی له دی نه علاوه دسرextracranealوریدونه دکوچنیووریدوپه واسطه چی emissary veinورته وایی دintracranealوریدی جیبوسره ارتباط لری چی ددی کوچنیووریدوله له لاری دسرextra cranial infectionداخل قحفی وریدی جیبوته په اسانی انتقال مومی

Cranial intracranial vein

مخکی له دی چی ددماغ اوددماغ دچاپیرقسمتووریدی تخلیه تشریح کروضروری ده چی ددماغ دپوښ یعنی سحایاmeningeپه باره کی یوڅه معلومات ولروددی موضوع پوره تشریح په عصبی سیستم کی کیږی سحایاددری ورقوڅخه جوړسوی دغه دری ورقی له بیرون نه داخل خواته ددورامتر.اراکنویید اودفیامترپه نومویادیږی

Duramaterدسحایابیرونی پرده ده چی ددماغ چارپیرداپرده له ددوصفحونه متشکله ده بیرونی صفحه یی چه دEnosteal layerپه نوم یادیږی دقحف هډوکوداخلی سطحی پوښوی اوداخلی صفحه یی چی دMeningeal layer په نوم یادیږی دسحایا نوردواړه پوښونه ددماغ دنسج سره یوزای احاطه کوی اوددورامترداطبقه دفورامین ماگنوم نه لاندی دspinal duramaterرسره ارتباط لری ددورامتردادواری طبقی ددماغ دسطحوپه تولوبرخوکی یوله بل سره نښتی دی بیله هغه زایوپه کوموکی چی Craneal venous sinusesددوی په واسطه پوښل سوی دی ددورامترداخلی صفحه ددماغ دسطحودپاسه په ځینوزایوکی دالتواتولرونکی ده چی داالتوات ددماغ سطحه په سوبرخوویشی چی داالتوات عبارت دی له Falx cerebri Tentorium cerebelli Falx cerebelli Diaphragma sellae

Falx cerebriداالتوا دلورشکل لری اوددماغ ددوه نیموکروترمنځ قرارلری

Tentorium cerebelli:داالتوادخیمی شکل لری دpost. Cranial fossaچت جوړوی اوcerebellumدcerebrum له قفوی لوبونه جداکوی Falx cerebelli:یوه کوچنی لورماننده التواده اوپه حقیقت کی داالتواهغه وخت منځته رازی ددورامتردمخ خواته پهPost. Cerebellar notchکی پورته سی

Diaphragma sellae:دایوه کوچنی دایروی افقی شکله چین خوردگی التوا ده چی د Hypophyseal fossa چت جوړوی Venous sinusis of duramater لکه چی دمخه مووویل دDuramaterدواړه طبقی ددماغ دسطحوپه ټولوبرخوکی یوله بل سره نښتی دی بیدون دهغه زایوپه کوموکی چی Duramater دCraneal sinusesدپوښوپواسطه پوښل کیږی ددورامتردواره پوښونه ددی جیوبونوsinusesجدارونه جوړوی چی داجدارونه دداخل لخوا دEndotheliumپه واسطه پوښل سوی دی ددی جیوبونوجدارونه عضلی طبقه اووالونه نلری په دی جیوبونوکی ددماغ دټولوبرخووریدی وینه همدارنگه دسحایا اودسردکوپړی دهډوکووریدی وینه تخلیه کیږی ددی نه علاوه دCerebrospinal fluidتخلیه هم په زینوجیوبونوکی صورت نیسی داوریدی جیوبونه دCraneal cavity نه بیرون یعنی دExtra cranealوریدوسره دEmmisary veinsپه واسطه ارتباط لری داارتباط ددی باعث کیږی چی دجیوبونووریدی وینه له خپل اصل مسیرنه علاوه د Craneal cavityنه بیرون جریان پیداکوی اوپه جیوبونوکی وریدی فشارکم شی په Craneal cavityکی ددماغ دسطحی په بیرونی برخه کی 23وریدی جیوبونه sinusesقرارلری چی 8یی جفت او7یی طاق دی Paired venous sinuses داجیوبونه په هر طرف کی یویوعدددی اوپه لاندی دول دی Cavarnous sinuses- 1 Sup. Petrosal sinuses-2 Inf. Petrosal sinuses-3 Transvers sinuses-4 Sigmoid sinuses-5 Sphinoparital sinuses-6 Petrosquamus sinuses-7 Middle meningeal sinuses-8

Unpaired sinuses Sup. Sagital sinuses-1 Inf. Sagital sinuses-2 Straight sinuses-3 Occipital sinuses-4 Ant. Intercavernous sinuses-5 Post. Intercavernous sinuses-6 Basilar plexus of vein-7

Paired veous sinuses

R\L the cavernous sinuses-1:هریوCavernous sinusدSphinoidalهډوکودجسم دعلوی وجهی په دواړوخواووکی په Middle cranial fossa کی قرارلری دهریواوږدوالی دوه سانتی متره اوعرض یی یوسانتی متردی دهرsinusسطحه دEndosteal layer of duramaterپه واسطه اووحشی چت اوانسی جداریی دMeningeal layer of duramaterپه واسطه جوړسوی دی په قدام کی هریو ددی SinusترSup. Orbital fissureپوری اوپه خلف کی دTemporalهډوکی دpetrousبرخی ترڅوکی پوری امتدادلری

ارتباطات

Aهغه ساختمانونه چی دsinusنه بیرون قرارلری A) (به علوی کی optic tract.internal carotied art ( b)په سفلی کی:foramen lacerumاودsphinoidalهډوکی دجسم اوغټ ښاخ اتصال محل ( c)په انسی کیhypophysis cerabri and sphinoidal air sinuses

(d)په وحشی کی:temporal bone
(e)په قدام کی:sup. Oubital fissure

(F)په خلف کی:apex of petrous part of temporal bone the mid brain (B)هغه ساختمانونه چی دsinusپه وحشی جدار کی قرارلری له پورته نه َکښته خواته په لاندی دول دی Oculomator nerve (a) Trochlear nerve( b) Ophthalmic nerve( c) Maxillary nerve (d) Trigeminal ganglion (e)

(c)هغه ساختمانونه چی دsinusله منځ نه تیریږی 

Internal carotied art (a) Abducent nerve (b) Tributaries of sinus (c)

(A)دorbit له جوف نه

Sup.opthalmic vein (a) Inf. .opthalmic vein (b)

(B)دbrain  ددماغ نه

Superficial middle cerebral veine (a) Inf.cerebral veins (b) From the meninge (c) Sphinoparital sinus (d)

R\L sup.petrosalsinuses-2:دا sinusesدمربوطهtemporalهډوکی دpetrous partد علوی کنارپه امتداد دtentorium cerebelliپه قدامی قسمت کی قرارلری ددی sinusله لاری مربوطه caverncus sinusپهtransvers sinusکی تخلیه کیږی اوپه دیsinusکی tymphanic and inf.cerebral.cerebellarوریدونه تخلیه کیږی R\L inf. Petrosal sinusis -3:داsinusesپه مربوطه petroocipital fissureکی موقیعت لری اوددی sinusesله لاری مربوطه cavernous sinusپه ant. Jugular veinکی تخلیه کیږی اوپه هریوددی sinusکی لاندی وریدونه تخلیه کیږی Laberinthin veins a

Bدpons .medullaاوcerebellumوریدونه .

R\L transvers sinuses-4:هریوددی سینسونودtentorium cerebelliپه خلفی قسمت کی دinternal occipitsl protuberanceله دواړوخوانه دښی اوکین parintalهډوکی ترpost inf.angle پوری امتدادلری ښی transvers sinusدکین په نسبت پراخه دی لاندی وریدونه پدی sinusesکی تخلیه کیږی

Inf . cerebral veins (a) Inf . cercbellar veins (b) Post . temporal diploic vein (c) Inf . anastomotic vein (d) اوهمدارنگه sup . petrosal sinusهم پدیsinusکی تخلیه کیږی R\L sigmoid sinuses-5 :هریودsigmoid sinusدمربوطه transvers sinus امتدادیافته قسمت دی چی هریوددی دsدتوری شکل لری هریودیsinusesدمربوطه parital bone له post. Inf angleنه دjugular foramenترخلفی قسمت پوری امتداد لری

R\L sphinoparital sinuses-6:هریوددی sinusدspheniodalهډوکی دمربوطه Ala minorدخلفی ازادکنارپه امتدادقرارلری هریوددی sinusپه مربوطه cavernous sinusکی تخلیه کیږی R\L middle meningial veins -7:داوریدونه دوه جذعی جوړوی چی عبارت دی له قدامی جذعی frontalاوخلفیparitalجذعی څخه قدامی جذعه ممکن په pterygiod venous plexus ,sphinoplatinخاتمه ومومی اوخلفی جذع معمولا" په pterygiod venous plexusخاتمه مومی

Unpalred sinuses

Sup sagital sinus -1داsinusدfalx cerebri په پورتنی التصاقی کنارکی موقیعت لری ی په دی sinusکی لاندی وریدونه شامل دی Sup.cerebral veins-a Parital emissary veins-b Venous lacunae-c په هرطرف کی دری عدده -dکله ناکله دپزی نه هم یووریدپه دی sinusکی تخلیه کیږی Inf. Sagital sinus -2 :داsinusدfalx cerebri دسفلی ازادکنارپه 2\3خلفی قسمت کی موقیعت لری داsinusدGreat cerebral veinسره دیوزای کیدوپه نتیجه کی ختمیږی اوددی دواړودیوزای کیدوپه نتیجه کی Stright sinusجوړیږی

Stright sinus-3:داsinusدMid line په استقامت دfalx cerebriاوTentorium cerebelliدیوزای کیدوپه محل کی موقیعت لری نوموړی sinusپه قدام کی دInf. Sagital sinusاودGreat cerebral vein دیوزای کیدوپه نتیجه کی جوړیږی اوترprotubrantia occipitalis interna پوری امتدادلری برعلاوه د Great cerebral veinاوinf. Sagital sinus نه چی ددی sinusپه جوړیدوکی رول لری څوعددهsup .cerebellarوریدونه هم پدی sinusکی تخلیه کیږی Occipital sinus-4:داsinusدfalx cerebelliپه التصاقی کنارکی موقیعت لری نوموړیsinusفورامین ماگنوم ته نژدی شروع اوپه Junction of sinusesباندی خاتمه پیداکوی Ant\post interca vernos sinuses-5 داsinusesدواړه Cavernous sinusesسره مرتبطوی پدی Sinusesکی غیرمنظم وریدی چینلونه چی دHypophysis cerebriنه لاندی قرارلری تخلیه کیږی Basilar plexus of veins-6:داوریدی ضفیره دقحف دclivusله پاسه قرارلری چی له یوی خوادواړه inf.petrosal sinuses سره مرتبطوی اوله بلی خواداوریدی ضفیره په دواړوخواووکی دintenal vertebralوریدوسره ارتباط لری Cervical veins دغاړی وریدونه یادغاړی دDeep fasciaدپاسه اویاهم دغاړی دِDeep fasciaلاندی قرارلری دغاړی دسطحی وریدوله جملی سخه Ext.jugular وریداودعمیقه وریدوله جملی Ant.jugular veinاهمیت وړدی The external jugular vein تعدادیی دوه دانی دی دغاړی په دواړوخواووکی په متناظر دول دغاړی دعمیقه صفاق لپاسه قرارلری.په دی وریدکی دمخ اوسردبیرونی برخی اوپه کمه اندازه دعمیقه انساجو وریدونه تخلیه کیږی داورید د mandibular angleشاته د retromandibularوریددخلفی شعبی اودpost auricular veinله یوزای کیدومنځته رازی اودsternocliedomastoid عضلی په امتدادپه مایل دول ښکته سیرلری دclavicula هډوکی دوسطی برخی نه لږپورته دغاړی پهpost triangle کی دغاړی عمیق صفاق سوری کوی اوپه subclavianورید کی تخلیه کیږی Tributaries:لاندی وریدونه په ext.jugularکی تخلیه کیږی 1post.auricuiar vein- Post.division of retromundibular vein-2 Post.external jugular vein-3 Transvers cervical veiv-4 Suprascapalar vein-5 Ant.jugular vein-6 The internal jugular vein تعدادیی دوه دانی دی چی دغاړی په دواړوخواووکی په متنا ظردول دغاړی دعمیق صفاق لاندی قرارلری اوهریوددی وریدوپه حقیقت کی دsigrnoid sinusمستقیم امتداددی هریو ددی وریدودjugular foramenنه شروع اودclavicula هډوکی دانسی نهایت خلفی برخی پوری امتدادلری هریوددی وریدودمربوطهsubclaveinوریدسره دیوزای کیدوپه نتیجه کیbrechiocephalic veinجوړوی داوریدونه په علوی او سفلی برخوکی لږتوسع لری چی علوی متوسع برخه یی sup.bulb of jugular veinاوسفلی متوسع برخه یی inf.bulb of jugular veinپه نوم یادیږی Veins of the upper limb دعلوی طرف وریدونه په دووگروپوویشل شوی دی

(A)سطحی وریدونه داوریدونه پهsubcutaneusنسج یاتحت الجلدی نسج کی قرارلری دلوی زرف سطحی وریدونه په لاندی ډول دی 

Dorsal vevous arch نوموړی وریدی قوس دلاس په ظهری وجه کی موقیعت لری اوپه دی وریدی قوس کی لاندی وریدونه تخلیه کیږی A))دری عدد دورسل میتا کارپل وریدونه (B) دکوچنی گوتی دانسی طرفdorsaldigital vein Index cگوتی دوحشی خواdorsaldigital vein (D)دغتی گوتی دوه ظهری وریدونه