ويکيپېډيا

هومو

هومو (لاتیني کلیمه ده چې د "انسان" په معنا ده) ، یا په (بل ډول له منځه تللي) هغه Australopithecus جنس کې راڅرګند شوی ډول دی، چې د هومو سیپي ینس (ننني ځیرک انسانان) شته ډولونه په کې شامل دي او یو شمېر ورک شوي ډولونه یې یا د دوی په اجدادو ډلبندي شوي یا له عصري انسانانو سره نږدې تړاو لري (د ډولونو پر بنسټ)، په ځانګړې توګه د هومو ایرکتوس او هومو نیندرتالینسیس ډولونه. دا جنس یوازې دوه میلیونه کلونه وړاندې، د هومو هابیلیس په بڼه راڅرګند شو. هومو، د پارانتروپوس ډول سره یوځای، ښایي د آسټرالیوپیتیکوس افریقیانوس خور وي چې په خپله د پان، چیمپینزیانو (بیزوګانو) له نسب څخه جلا شوی و.[۱][۲][۳]

هومو ایریکتوس نږدې دوه میلیونه کلونه پخوا راڅرګند شو او په څو لومړیو کډوالیو کې، په ټوله افریقا او یوریشیا کې خپور شو (چېرته چې ورته Homo ergaster ویل کېږي). دا ښایي چې لومړی انساني ډول و چې، د ښکار ټولوونکو په ټولنه کې ژوند کوي او اور کنټرولوي. یو تطابق کوونکی او بریالی ډول، هومو ایریکتوس د یو میلیون کلونو څخه ډېر دوام وکړ او په تدریجي توګه نږدې ۵۰۰،۰۰۰ کلونه پخوا، په نويو ډولونو بدل شو.[۴]

هومو ساپینز (له اناتومي پلوه عصري عاقل انسانان) نږدې له  ۳۰۰،۰۰۰ نه تر ۲۰۰،۰۰۰ کلونه پخوا، په ډېر احتمال سره په افریقا کې راڅرګند شول او Homo neanderthalensis په ورته وخت کې، په اروپا او لویدیځه آسیا کې راڅرګند شول. هومو سیي ینس ښایي ۲۵۰،۰۰۰ کلونه پخوا او په دقیق ډول ۱۳۰،۰۰۰ کلونه پخوا، له افریقا څخه په څو څپو کې خپاره شول. سویلي خپرېدل نږدې له ۷۰ نه تر ۵۰،۰۰۰ کلونه پخوا پیل شول، چې ۵۰،۰۰۰ کلونه وړاندې د یوریشیا او اوشینیا د پرله پسې ښکېلاک لامل شو. په افریقا او یوریشیا دواړو کې هومو سیپي ینس، له لرغونو انسانانو سره ولیدل او ورسره یوځای شول. داسې انګېرل کېږي چې ،د انسان جلا لرغوني (غیر سیپي ینس) ډولونه، نږدې ۴۰،۰۰۰ کلونه پخوا، (د نیندرتال له منځه تللو) پورې، ژوندي پاتې شوي دي چې د هایبرایډ(پیوندي ډولونو) احتمالي پایښت، تر ۱۲،۰۰۰ کلونو وروستیو پورې احتمال درلود.[۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱]

نومونه او ډلبندي

سمول

د لاتیني نوم هومو (مضاف الیه حالت کې هومینیس) د "انسان" یا "بشر" په عمومي معنا کې د "انسان" معنا لري. د هومو سپي ینس دوه اصطلاح درلودونکی نوم، د کارل لینیوس (۱۷۵۸ ز کال) له خوا رامنځته شوی دی. د نسل د نورو ډولونو د نومونې اېښودنه، د ۱۹ مې پېړۍ په دویمه نیمایي کې پیل شول (H.neanderthalensis ، په ۱۸۶۴ ز کال کې او H.erectus په ۱۸۹۲ ز کال کي).[۱۲]

ان نن هم د هومو نسل، په سمه توګه نه دی پېژندل شوی. له هغه وخته چې د انسان د فوسیل لومړنی ریکارډ، په کراره توګه له ځمکې څخه په را څرګندېدلو پیل وکړ، د هومو نسل حدود او تعریفونه، په کمزورې توګه تعریف شول او په پرله پسې توګه بدلېدل. دا چې په دې اړه فکر کولو لپاره هېڅ دلیل موجود نه و، چې دا به اضافي غړي ولري. کارل لینیوس ان د هومو تعریفولو زحمت ونه کړ، کله چې هغه په لومړي ځل په ۱۸مه پېړۍ کې، د انسانانو لپاره جوړ کړ. د Neanderthal کشف لومړی جلد راووړ.[۱۳][۱۴][۱۵]

د هومو نسل ته په خپله د ډلبندۍ نوم ورکړل شوی، څو وړاندیز وکړي چې، د دې غړي ډولونه د انسان په توګه ډلبندي کېدلای شي. د ۲۰مې پېړۍ په لسیزو کې د مایوسین وروستیو او د پیلوسین لومړنيو وختونو څخه، له انسان وړاندې او د انسان لومړنيو ډولونو د فوسیلونو موندنو د ډلبندۍ په اړه، د  بحث کولو لپاره یوه بډای(شتمن) ترکیب تولید کړ. اسټرالیوپیتیکوس څخه د هومو د تعریف - یا په حقیقت کې له Pan څخه د هومو دپېژند په اړه پرله پسې بحث شته دی، ځکه چې یوه ډله ساینس پوهان استدلال کوي چې، د چمپینزي دوه ډولونه، باید د Pan پر ځای د هومو له نسل سره ډلبندي شي. ان داسې چې، د هومو د فوسیلونو ډلبندي، له دغو شواهدو سره سمون خوري: (۱) په هوموهابیلیس کې دوه پښې لرونکی انسان، له څلورو میلیونو څخه ډېر کلونه پخواني آسټرالیوپیتیکوس څخه په میراث اخېستل شوی دی، لکه څنګه چې د لیتولي د پښو په نښو سره ښودل شوي او (۲) د انساني سامان الاتو کلتور ، ۲.۵ میلیونه کلونه پخوا پیل شوی دی.

د ۱۹ مې پېړۍ له وروستیو څخه د ۲۰ مې پېړۍ تر نیمایي پورې، د نولسمې  له پای څخه تر ۲۰ مې پیړۍ پورې، د نويو عمومي نومونو په ګډون، د ډلبندۍ یو شمېر نوي نومونه، د انسانانو د لومړیو فوسیلونو لپاره وړاندیز شوي وو. ډېری هغه یې بیا  د دې په پېژندلو کې  له هومو سره یوځای شول چې، هومو ایریکټوس یو داسې واحد ډول و چې د کډوالی په لومړیو کې په پراخه جغرافیایي توګه خپاره شول. ډېری دا ډول نومونه، اوس د Pithecanthropus، Protanthropus، Sinanthropus، Cyphanthropus، Africanthropus، Telanthropus، Atlanthropus او Tchadanthropus په ګډون، د هومو د "مترادف" نومونو په توګه ګڼل کېږي. [۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲][۲۳][۲۴]

د هومو نسل، په ډولونو او فرعي ډولونو ډلبندي د نابشپړو معلوماتو تابع ده او په کمزورې توګه ترسره کېږي. دا ان په علمي څېړنو کې د دې لامل شول چې، عام نومونه ("نیندرتال" او "ډینیسووان") کې وکارول شي، څو د incertea sedis (نا څرګند ځای پر ځای کولو) په توګه، د درې ګونو نومونو یا د ډلبندي کېدونکو ډلو له پېچلتیا څخه مخنیوی وشي. د بېلګې په توګه: د هومو ایریکټس ګورګیوکس پروړاندې نیندرتالینسیز یا هومو ګورګیوکس. د هومو په نسل کې ځینې په نږدې وختونو کې له منځه تللي ډولونه، یوازې په دې وروستیو کې کشف شوي او تر اوسه پورې له دوه ګونو نومونو سره سمون نه خوري. (د ډینیسووا هومینین او سرې هوسۍ د غار خلکو په اړه معلومات وګورئ. د هولوسین له پیل راهیسې، د دې احتمال شته چې، هومو ساپینز (اناتومي پلوه ننني عاقل انسانان) ،د هومو یوازینی موجود ډول دی.[۲۵][۲۶]

جان اډوارډ ګری (۱۸۲۵ ز کال) د قبیلو او کورنیو په ټاکلو سره د ډلو د طبقه بندي کولو لومړنی مدافع و. ووډ او ریچمنډ په (۲۰۰۰ کال) وړاندیز وکړ، چې هومیني ("hominins") د یوې داسې قبیلې په توګه وپېژندل شي چې، د لومړنیو انسانانو او له انسان وړاندې د انسانانو اجداد تر د چمپینزي پورې– انسان تر وروستي ګډو اجدادو پورې ټول ډولونه په کې شامل وي او دا چې هومینینا، د هومیني د فرعي قبیلې په توګه وپېژندل شي، چې یوازې د هومو نسل په کې شامل شي او د آسټرالیوپیتیکوس، اورورین توګینسیس، آرډیپیتیکوس، یا سهیلانتروپس په څېر په کې د پلیوسین لومړني په دوه پښو تلونکي هومینین شامل نه شي. د هومینینا لپاره بدیل نومونه موجود وو، یا وړاندیز شوي وو: آسټرالیوپیتیسینی (ګریګوری او هیلمن ۱۹۳۹زکال) او پریانتروپینی (سیلا کونډ او التابا ۲۰۰۲ ز کال). وروسته سیلا-کونډي او ایالا (۲۰۰۳ ز کال) وړاندیز وکړ چې، څلور نسلونه Australopithecus، Ardipithecus، Praeanthropus، او Sahelanthropus ، باید له هومو سره په هومینیني (Pan وګورئ) کې ډلبندي شي.[۲۷][۲۸][۲۹][۳۰][۳۱][۳۲]

تکامل

سمول

آسټرالوپیتیکس او د هومو (انسان) راڅرګندېدنه

سمول

د اسټرالیوپیتیکوس ګیري، اسټرالیوپیتیکوس سیډیبا، اسټرالیوپیتیکوس افریقینس، او آسټرالیوپیتیکوس افرینسیس  په څېر ډېری ډولونه، د هومو نسب د اجداد یا خور په توګه وړاندیز شوي دي. دا ډولونه مورفولوژیکي ځانګړتیاوې لري چې دوی د هومو سره برابروي، خو په دې اړه هېڅ توافق نشته چې کوم یو هومو ته وده ورکړې ده.[۳۳][۳۴]

په ځانګړې توګه، د ۲۰۱۰ مې لسیزې راهیسې، په اسټرالیوپیتیکوس کې د هومو څرګندونې ډېرې جنجالي شوې. په دودیز ډول، د هومو را څرګندېدنه د ډبرینو وسایلو (د اولډوان صنعت) له لومړنۍ کارونې  او له همدې امله، د ټیټ پیلیولویتیک د پیل له تعریف سره سمون خوري، خو په ۲۰۱۰ ز کال کې داسې شواهد وړاندې شول چې د ډبرینو وسایلو کارول، د نږدې ۳.۳ کلونو پخواني او د هومو په لومړي ځل راڅرګندېدلو څخه نږدې یو میلیون کلونه مخکې، اسټرالیوپیتیکوس افرینسیس ته منسوبوي. LD ۳۵۰-۱، د ۲.۸ میلیونه کلونو پخوانۍ د ژامې فوسیل ټوټه چې، په ۲۰۱۳ زکال کې د ایتوپیا په افارښار کې کشف شوه، په وروستي هومو کې له لیدل شوي مشتق مورفولوژۍ درلودونکي لومړني اسټرالیوپیتیکوس کې د لیدل شويو لومړنيو ځانګړنو ترکیبي عنوان په توګه بیان شوی دی." ځینې لیکوالان د هومو پراختیا نږدې یا آن درې میلونه کلونه پخوا ګڼي. نورو په دې اړه شک څرګند کړی دی، چې ایا هومو هابیلیس، باید په هومو کې شامل شي، چې پر ځای یې نږدې ۱.۹ میلیونه کلونه پخواني هوموایریکتوس سره د هومو سرچینې اصلیت وړاندیزوي.[۳۵][۳۶][۳۷][۳۸]

سرچينې او ياداښتونه

سمول
  1. ↑ The conventional estimate on the age of H. habilis is at roughly 2.1 to 2.3 million years. Stringer CB (1994). "Evolution of early humans". In Jones S, Martin R, Pilbeam D (eds.). The Cambridge Encyclopedia of Human Evolution. Cambridge: Cambridge University Press. p. 242. Schrenk F, Kullmer O, Bromage T (2007). "Chapter 9: The Earliest Putative Homo Fossils". In Henke W, Tattersall I (eds.). Handbook of Paleoanthropology. pp. 1611–1631. doi:10.1007/978-3-540-33761-4_52.. Suggestions for pushing back the age to 2.8 Mya were made in 2015 based on the discovery of a jawbone: Spoor F, Gunz P, Neubauer S, Stelzer S, Scott N, Kwekason A, Dean MC (March 2015). "Reconstructed Homo habilis type OH 7 suggests deep-rooted species diversity in early Homo". Nature. 519 (7541): 83–6. Bibcode:2015Natur.519...83S. doi:10.1038/nature14224. PMID 25739632. S2CID 4470282..
  2. ↑ Schuster AM (1997). "Earliest Remains of Genus Homo". Archaeology. 50 (1). نه اخيستل شوی 5 March 2015. The line to the earliest members of Homo were derived from Australopithecus, a genus which had separated from the Chimpanzee–human last common ancestor by late Miocene or early Pliocene times.
  3. ↑ Haile-Selassie Y, Gibert L, Melillo SM, Ryan TM, Alene M, Deino A, et al. (May 2015). "New species from Ethiopia further expands Middle Pliocene hominin diversity". Nature. 521 (7553): 483–8. Bibcode:2015Natur.521..483H. doi:10.1038/nature14448. PMID 26017448. S2CID 4455029.
  4. ↑ H. erectus in the narrow sense (the Asian species) was extinct by 140,000 years ago, Homo erectus soloensis, found in Java, is considered the latest known survival of H. erectus. Formerly dated to as late as 50,000 to 40,000 years ago, a 2011 study pushed back the date of its extinction of H. e. soloensis to 143,000 years ago at the latest, more likely before 550,000 years ago. Indriati E, Swisher CC, Lepre C, Quinn RL, Suriyanto RA, Hascaryo AT, et al. (2011). "The age of the 20 meter Solo River terrace, Java, Indonesia and the survival of Homo erectus in Asia". PLOS ONE. 6 (6): e21562. Bibcode:2011PLoSO...621562I. doi:10.1371/journal.pone.0021562. PMC 3126814. PMID 21738710..
  5. ↑ Callaway E (7 June 2017). "Oldest Homo sapiens fossil claim rewrites our species' history". Nature. doi:10.1038/nature.2017.22114. نه اخيستل شوی 11 June 2017.
  6. ↑ Posth C, Renaud G, Mittnik A, Drucker DG, Rougier H, Cupillard C, et al. (March 2016). "Pleistocene Mitochondrial Genomes Suggest a Single Major Dispersal of Non-Africans and a Late Glacial Population Turnover in Europe". Current Biology. 26 (6): 827–33. doi:10.1016/j.cub.2016.01.037. hdl:2440/114930. PMID 26853362. S2CID 140098861.
  7. ↑ Karmin M, Saag L, Vicente M, Wilson Sayres MA, Järve M, Talas UG, et al. (April 2015). "A recent bottleneck of Y chromosome diversity coincides with a global change in culture". Genome Research. 25 (4): 459–66. doi:10.1101/gr.186684.114. PMC 4381518. PMID 25770088.
  8. ↑ Pagani L, Lawson DJ, Jagoda E, Mörseburg A, Eriksson A, Mitt M, et al. (October 2016). "Genomic analyses inform on migration events during the peopling of Eurasia". Nature. 538 (7624): 238–242. Bibcode:2016Natur.538..238P. doi:10.1038/nature19792. PMC 5164938. PMID 27654910.
  9. ↑ Haber M, Jones AL, Connell BA, Arciero E, Yang H, Thomas MG, et al. (August 2019). "A Rare Deep-Rooting D0 African Y-Chromosomal Haplogroup and Its Implications for the Expansion of Modern Humans Out of Africa". Genetics. 212 (4): 1421–1428. doi:10.1534/genetics.119.302368. PMC 6707464. PMID 31196864.
  10. ↑ Green RE, Krause J, Briggs AW, Maricic T, Stenzel U, Kircher M, et al. (May 2010). "A draft sequence of the Neandertal genome". Science. 328 (5979): 710–722. Bibcode:2010Sci...328..710G. doi:10.1126/science.1188021. PMC 5100745. PMID 20448178.
  11. ↑ Lowery RK, Uribe G, Jimenez EB, Weiss MA, Herrera KJ, Regueiro M, Herrera RJ (November 2013). "Neanderthal and Denisova genetic affinities with contemporary humans: introgression versus common ancestral polymorphisms". Gene. 530 (1): 83–94. doi:10.1016/j.gene.2013.06.005. PMID 23872234. This study raises the possibility of observed genetic affinities between archaic and modern human populations being mostly due to common ancestral polymorphisms.
  12. ↑ von Linné C (1758). Systema naturæ. Regnum animale (10 ed.). Sumptibus Guilielmi Engelmann. pp. 18, 20. نه اخيستل شوی 19 November 2012..
  13. ↑ Schwartz JH, Tattersall I (August 2015). "ANTHROPOLOGY. Defining the genus Homo". Science. 349 (6251): 931–2. Bibcode:2015Sci...349..931S. doi:10.1126/science.aac6182. PMID 26315422. S2CID 206639783.
  14. ↑ Lents N (4 اکتوبر 2014). "Homo naledi and the problems with the Homo genus". The Wildernist. Archived from the original on 18 November 2015. نه اخيستل شوی 2 November 2015.
  15. ↑ Wood B, Collard M (April 1999). "The human genus". Science. 284 (5411): 65–71. Bibcode:1999Sci...284...65.. doi:10.1126/science.284.5411.65. PMID 10102822. S2CID 7018418.
  16. ↑ "ape-man", from Pithecanthropus erectus (Java Man), Eugène Dubois, Pithecanthropus erectus: eine menschenähnliche Übergangsform aus Java (1894), identified with the Pithecanthropus alalus (i.e. "non-speaking ape-man") hypothesized earlier by Ernst Haeckel
  17. ↑ "early man", Protanthropus primigenius Ernst Haeckel, Systematische Phylogenie vol. 3 (1895), p. 625
  18. ↑ "Sinic man", from Sinanthropus pekinensis (Peking Man), Davidson Black (1927).
  19. ↑ "crooked man", from Cyphanthropus rhodesiensis (Rhodesian Man) William Plane Pycraft (1928).
  20. ↑ "African man", used by T.F. Dreyer (1935) for the Florisbad Skull he found in 1932 (also Homo florisbadensis or Homo helmei). Also the genus suggested for a number of archaic human skulls found at Lake Eyasi by Weinert (1938). Leaky, Journal of the East Africa Natural History Society' (1942), p. 43.
  21. ↑ "remote man"; from Telanthropus capensis (Broom and Robinson 1949), see (1961), p. 487.
  22. ↑ from Atlanthropus mauritanicus, name given to the species of fossils (three lower jaw bones and a parietal bone of a skull) discovered in 1954 to 1955 by Camille Arambourg in Tighennif, Algeria. Arambourg C (1955). "A recent discovery in human paleontology: Atlanthropus of ternifine (Algeria)". American Journal of Physical Anthropology. 13 (2): 191–201. doi:10.1002/ajpa.1330130203.
  23. ↑ Coppens Y (1965). "L'Hominien du Tchad". Actes V Congr. PPEC. I: 329f.
  24. ↑ Coppens Y (1966). "Le Tchadanthropus". Anthropologia. 70: 5–16.
  25. ↑ Vivelo A (25 اگسټ 2013). "Characterization of Unique Features of the Denisovan Exome". Archived from the original on 29 October 2013. نه اخيستل شوی 6 November 2021. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help); More than one of |archivedate= و |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= و |archive-url= specified (help)
  26. ↑ Barras C (14 مارچ 2012). "Chinese human fossils unlike any known species". New Scientist. نه اخيستل شوی 15 March 2012.
  27. ↑ Gray JE (1825). "An outline of an attempt at the disposition of Mammalia into Tribes and Families, with a list of genera apparently appertaining to each Tribe". Annals of Philosophy. new series: 337–344.
  28. ↑ Wood B, Richmond BG (July 2000). "Human evolution: taxonomy and paleobiology". Journal of Anatomy. 197 ( Pt 1) (1): 19–60. doi:10.1046/j.1469-7580.2000.19710019.x. PMC 1468107. PMID 10999270.
  29. ↑ Brunet M, Guy F, Pilbeam D, Mackaye HT, Likius A, Ahounta D, et al. (July 2002). "A new hominid from the Upper Miocene of Chad, Central Africa". Nature. 418 (6894): 145–51. Bibcode:2002Natur.418..145B. doi:10.1038/nature00879. PMID 12110880. S2CID 1316969.
  30. ↑ Cela-Conde CJ, Ayala FJ (June 2003). "Genera of the human lineage". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 100 (13): 7684–9. Bibcode:2003PNAS..100.7684C. doi:10.1073/pnas.0832372100. PMC 164648. PMID 12794185.
  31. ↑ Wood B, Lonergan N (April 2008). "The hominin fossil record: taxa, grades and clades" (PDF). Journal of Anatomy. 212 (4): 354–76. doi:10.1111/j.1469-7580.2008.00871.x. PMC 2409102. PMID 18380861.
  32. ↑ Cela-Conde CJ, Ayala FJ (June 2003). "Genera of the human lineage". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 100 (13): 7684–9. Bibcode:2003PNAS..100.7684C. doi:10.1073/pnas.0832372100. PMC 164648. PMID 12794185.کينډۍ:Failed verification
  33. ↑ Pickering R, Dirks PH, Jinnah Z, de Ruiter DJ, Churchil SE, Herries AI, et al. (September 2011). "Australopithecus sediba at 1.977 Ma and implications for the origins of the genus Homo". Science. 333 (6048): 1421–3. Bibcode:2011Sci...333.1421P. doi:10.1126/science.1203697. PMID 21903808. S2CID 22633702.
  34. ↑ Asfaw B, White T, Lovejoy O, Latimer B, Simpson S, Suwa G (April 1999). "Australopithecus garhi: a new species of early hominid from Ethiopia". Science. 284 (5414): 629–35. Bibcode:1999Sci...284..629A. doi:10.1126/science.284.5414.629. PMID 10213683.
  35. ↑ McPherron SP, Alemseged Z, Marean CW, Wynn JG, Reed D, Geraads D, et al. (August 2010). "Evidence for stone-tool-assisted consumption of animal tissues before 3.39 million years ago at Dikika, Ethiopia". Nature. 466 (7308): 857–60. Bibcode:2010Natur.466..857M. doi:10.1038/nature09248. PMID 20703305. S2CID 4356816. "The oldest direct evidence of stone tool manufacture comes from Gona (Ethiopia) and dates to between 2.6 and 2.5 million years (Myr) ago. [...] Here we report stone-tool-inflicted marks on bones found during recent survey work in Dikika, Ethiopia [... showing] unambiguous stone-tool cut marks for flesh removal [..., dated] to between 3.42 and 3.24 Myr ago [...] Our discovery extends by approximately 800,000 years the antiquity of stone tools and of stone-tool-assisted consumption of ungulates by hominins; furthermore, this behaviour can now be attributed to Australopithecus afarensis."
  36. ↑ Villmoare B, Kimbel WH, Seyoum C, Campisano CJ, DiMaggio EN, Rowan J, et al. (March 2015). "Paleoanthropology. Early Homo at 2.8 Ma from Ledi-Geraru, Afar, Ethiopia". Science. 347 (6228): 1352–5. Bibcode:2015Sci...347.1352V. doi:10.1126/science.aaa1343. PMID 25739410.. See also: DiMaggio EN, Campisano CJ, Rowan J, Dupont-Nivet G, Deino AL, Bibi F, et al. (March 2015). "Paleoanthropology. Late Pliocene fossiliferous sedimentary record and the environmental context of early Homo from Afar, Ethiopia". Science. 347 (6228): 1355–9. Bibcode:2015Sci...347.1355D. doi:10.1126/science.aaa1415. PMID 25739409.
  37. ↑ Cela-Conde and Ayala (2003) recognize five genera within Hominina: Ardipithecus, Australopithecus (including Paranthropus), Homo (including Kenyanthropus), Praeanthropus (including Orrorin), and Sahelanthropus. Cela-Conde CJ, Ayala FJ (June 2003). "Genera of the human lineage". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 100 (13): 7684–9. Bibcode:2003PNAS..100.7684C. doi:10.1073/pnas.0832372100. PMC 164648. PMID 12794185.
  38. ↑ "the adaptive coherence of Homo would be compromised if H. habilis is included in Homo. Thus, if these arguments are accepted the origins of the genus Homo are coincident in time and place with the emergence of H. erectus, not H. habilis" Bernard Wood, "Did early Homo migrate 'out of' or 'in to' Africa?", PNAS vol. 108, no.26 (28 June 2011), 10375–10376.
"https://ps.wikipedia.org/w/index.php?title=هومو&oldid=302261" نه اخيستل شوی