سمندري ایرم
| Coral سمندري ایرم | |
|---|---|
| |
| |
| مملکه | ژوي |
| څانگه | Cnidaria |
| طایفه | Anthozoa |
سمندري ایرم يا سمندری مرجان، سمندری ریړم (په لاتين: Curalium) یو سمندري ژوي دي چې د Cnidaria په څانگې د Anthozoa په طابقې پورې اړه لري او په گرمو سمندرونو کي ژوند کوي. په اوس وخت کې په نړی کې د سمندري ايرم ۶۰۰۰ ډوله شته.نوموړي ژويان په ځانگړي ډول په لویو مستعمراتو کې ژوند کوي. سکلټ یی د کالسیوم کاربوناټ څخه جوړ شوي دي چې د ایرمانو لخوا تولید شوي دي. ایرمان په دوو دلو (نرمو ایرمانو او سختو ایرمانو) تقسیم کېږي. نوموړي ژوي پلانکتون خوري. ځيني ایرمان د گاڼو (جواهراتو ) د جوړولو لپاره او په طب کې د کالسیوم سرچينې په توگه کارېږي. مرجانونه هغه سمندري ژوی دي چې په ډله ایز ډول په استوایی او نیمه استوایی سیمو کې ژوند کوي. دا په حقیقت کې د کوچنیو حیواناتو لکه پولیپونو ګروپ دی، چې په ګډه د یوې سختې، کلسیمي جوړښت (مرجاني ریک) جوړوي. مرجانونه په ډیرو اوبو کې د ژوند لپاره کور جوړوي او د سمندري ژوند د اکوسیستم لپاره مهم دي. هغوی د مختلفو سمندري موجوداتو لکه ماهيانو او نورو حیواناتو لپاره پناه او خواړه برابروي. مرجانونه دوه اصلي ډولونه لري: نرم مرجانونه، چې د سختي جوړښت نه لري، او سخت مرجانونه، چې د کلسیمي جوړښت سره د سمندر په سطح کې لویې جوړښتونه جوړوي، لکه مرجاني ریفونه. مرجانونه نه یوازې د سمندري ژوند لپاره بنسټیز اهمیت لري، بلکې د بشري ژوند لپاره هم ارزښت لري. مرجاني ریفونه د سمندر د مختلفو موجوداتو لپاره پناه ځایونه او نسل پراخوي، او همدارنګه د کافي غذا سرچینې برابروي. د دې ریفونو څخه د ماهیانو تولید زیات وي، چې د خلکو لپاره د خوراکي موادو یوه مهمه سرچینه ده. د مرجانونو ژوند د سمندري چاپیریال سره تړلی دی او د هغوی د ژوند چاپیریال د اوبو د تودوخې، اسیدیت، د آلودګۍ او د اوبو د سطحې د کثافت سره حساس دی. د سمندر د تودوخې لوړیدل او د اوبو د اسیدیت زیاتوالی کولی شي مرجانونه زیانمن کړي، او په دې توګه د مرجاني ریفونو له منځه تلو ته لاره هواروي. دا پراخه ستونزې د سمندري حیات او د انسانانو لپاره هم د خطر په توګه وړاندې کیږي. مرجانونه په اکوسیستم کې د کاربن ذخیره کولو لپاره هم مهم رول لري، ځکه چې هغوی د کاربن ډای اکسایډ ځینې برخه جذبوي. د دې ترڅنګ، مرجانونه د بحرانو د موجونو په ماتولو کې هم مرسته کوي، چې دا د ساحلي سیمو د ساتنې لپاره اړین دي.
انځورتون
سمول-
Trachyphyllia -
-
