شخص ته رجوع

شخص ته رجوع (په لاتین کې د«شخص لپاره») او شخص ته د رجوع د استدلال مخفف دی. دغه استدلال څو هغو بڼو ته اشاره کوي ځینې یې ناسم دي، نه ټول. معمولا دغه اصطلاح یوې بیاني ستراتیژۍ ته اشاره کوي چېرې چې ویناوال د دې پر ځای چې خپله د استدلال ماهیت تر پوښتنې لاندې راولي د شخص په شخصیت، انګېزه او ځینو نورو ځانګړتیاو باندې برید کوي. شخص ته د رجوع تر ټولو مروجه بڼه دا ده چې "A د X ادعا کوي، B ادعا کوي چې A د یو ناخوښه ملکیت درلودونکې ده، پس B دې پایلې ته رسیږي چې د X استدلال ناسم دی".

شخص ته د رجوع تېر ایستوونکی استدلال په رسمي منطق کې رامنځ ته کېږي چې په هغه کې د یو استدلال اعتبار شخص ته د رجوع د قیاس یا کسرپر بنسټ له هغه شخص څخه چې مطرح کوي یې خپلواک دی. شخص ته د رجوع معتبر استدلالونه په غیر رسمي منطق کې واقع کیږي چیرې چې استدلال کوونکی خپل استدلال له واک څخه په دلیلونو لکه شاهد، تخصص، یا د معلوماتو ټآکنیز وړاندې کولو چې د هغه موقف څخه چې د دوی ملاتړ کوي تکیه کوي. په دې حالت کې کېدای شي مخالف استدلالونه په دې بنسټ چې موخه صادقه نه ده، وړاندې شي او وکتل شي چې د دې علت د ادعا شوي تخصص نه شتوالی دی او که د ګټو ټکر. شخص ته د رجوع د معتبر استدلال بل ډول هغه دی چې معمولاً یوازې د ځانګړي فلسفي په کارونه کې ورسره مخ کیږو. د دغه استدلال له باورونو او استدلالونو د ډیالیکتیکي ستراتېژۍ په کارونې موخه د دوی پر وړاندې اشاره کوي، په داسې حال کې چې د هغه باورونو او استدلالونو له اعتبار سره همغږی نه دی. شخص ته د رجوع استدلالونه په لومړي ځل په لرغوني یونان کې مطالعه شول او جان لاک په 17 مه پیړۍ کې شخص ته د رجوع د استدلالونو ازموینه بیا راژوندۍ کړه.

^تاریخ

شخص ته د رجوع د استدلالونو بیلابیل ډولونه په لویدیځ کې لږترلږه د پخوانیو یونانیانو راهیسې پیژندل کېدل. ارسطو په خپل کتاب Sophistical Refutations کې د پوښتونکي د ځای پر ځای کولو تېروتنه په تفصیل بیان کړې خو دلیل یې تر څېړنې لاندې نه دی نیولی. د پخوانیو د تېروتنې نه وړ شخص ته د رجوع د استدلالونو ډیری مثالونه د فیلسوف پیرهونېسټ سیکسټس امپریکوس په اثارو کې خوندي شوي دي. په دې استدلالونو کې د مخالفانو مفکورې او انګېرنې د مخالفانو پر وړاندې د یوې منطقي (مناظریي) تګلارې د یوې برخې په توګه کارول کیږي څو د دوی استدلالونه او انګیرنې بې بنسټه ثابتې کړي. په دې ډول استدلال د شخص لپاره (ad hominem) ګڼل کېږي، پرته له دې چې د استدلال کوونکو اشخاصو په ځانګړنو برید وکړي.کينډۍ:Sfnm

اېټالوي فیلسوف ګالیله ګالیله او انګریزي فیلسوف جان لاک هم دغه استدلال څېړلی دی. شخص ته د رجوع استدلال د یوې بڼې مانا د استدلال څېړل دي، په دې اساس چې ایا دا د استدلال کوونکي شخص اصولو ته ریښتیني دي او که نه. د نولسمې پیړۍ په نیمایي کې شخص ته د رجوع له اصطلاح نه عصري پوهه او درک د انګریزي منطق پوه ریچارډ ویټلي د هر اړخیز تعریف له خوا وړاندې شو. د ویټلي په وینا، شخص ته د رجوع استدلال «ځانګړو شرایطو، شخصیت، څرګندو نظرونو، یا د فرد تیر چلند ته په ګوته کېږي.»

شخص ته د رجوع د استدلالونو پخوانۍ مفکوره د کاتولیک ارسطو پوهانو ترمنځ د 19 پیړۍ او حتی تر 20 مې پیړۍ پورې وساتل شوه. د مثال په توګه، د ډومینیکن فریار او کارډینال، توماسو ماریا زیګلیارا(the Dominican friar and Cardinal, Tommaso Maria Zigliara) له شک پرته پخوانیو علمي بحثونو ته اشاره کوي. په داسې ډول چې د مطلق او نسبي مظاهرو ترمنځ توپیر کوي او وروستني شخص ته د رجوع د استدلال په توګه اشاره کوي: «"مطلقه" مظاهره هغه ده کومه چې له داسې مقدماتو څخه سرچینه اخلي چې واقعیت یې موږ ته د منلو وي او داسې انګیرو چې وکړای شو بیا په بشپړه توګه خبرې یا اټکل وکړوڅنګه چې موږ د خدای واقعي شتون د مخلوقاتو د احتمالي ځانګړنو پر بنسټ څرګندوو. په همدې ډول دې ته ورته نورې مظاهرې. په هرصورت، یو نسبي برهان (شخص ته رجوع څه شی ده؟) هغه مظاهر ده چې له هغه اصولو تیریږي چې زموږ له خوا د مطرح شوي کس د منلو وړ وي او موږ هغه د انکار لپاره فرض کوو په داسې حال کې چې د داسې اصولو د صحت بحث یو طرفه کوي. د بېلګې په توګه کله چې یو څوک د ماده پرستانو یا عقلپالو له خوا منل شوي اصول په دې خاطر وپیژني څو دوی ته قناعت ورکړي چې نظریه یې غلطه ده."»

د وخت په تېرېدو سره د دغې اصطلاح مانا تغییر وموند. د شلمې پیړۍ په پیل کې د منطقي تېروتنې سره تړلې وګڼل شوه چې په هغه کې یو بحث کوونکی د دې پر ځای چې یو استدلال رد کړي، په خپل مخالف برید کولو. دغه تګلاره د شلمې پیړۍ په نیمایي کې د فلسفې په درسي کتابونو کې هم مشهوره شوه او د شلمې پیړۍ په دویمه نیمایي کې د استرالیایي فیلسوف چارلس لیونارد هامبلین له خوا تر پوښتنې لاندې راوستل شوه. په یوه مفصل کار کې یې وړاندیز وکړ چې په یوه استدلال کې د یو شخص پر وړاندې د بیان شاملول حتمن یو استدلال په یو ناسم استدلال باندې نه بدلوي، ځکه دغه ځانګړی عبارت داسې مقدمه نه ده چې د پایلې لامل شي. په داسې حال کې چې د هابلین نیوکه په پراخه کچه ونه منل شوه. کاناډایي فیلسوف ډګلاس ان والټون شخص ته د رجوع د استدلال تېروتنه نوره هم تر څېړنې لاندې ونیوله. نن ورځ د ځانګړو فلسفې کارولو پرته، شخص ته د رجوع د اصطلاح کارول د دوی د استدلال په هڅه کې د یو شخص پر شخصیت او اخلاقو باندې د مستقیم برید په مانا دی.

^{اصطلاحات}

په لاتین argumentum ad hominem کلیمه د "شخص پر وړاندې استدلال" لپاره کارول کېږي "اشتهار" د "ضد" سره مطابقت لري، خو دا همدارنګه د "په" یا "پر لور" معنی هم ورکوي. د ad mulierem او ad feminam اصطلاحات په ځانګړي ډول هغه وخت کارول کېږي چې نیوکه ترلاسه کوونکی کس ښځه وي.

شخص ته د رجوع استدلال ډولونه

شخص ته د رجوع استدلالونو د تېروتنو ډولونه

شخص ته د رجوع استدلال د غیر رسمي تېروتنې په توګه طبقه بندي شوی او په ترټولو دقیقه توګه د جنیټیکي تېروتنې په توګه، د بې اړیکې تېروتنې په فرعي کټګورۍ کې راځي. شخص ته د رجوع د تېروتنې ډېر ډولونه شته. دا ټول له یوې عمومي طرحې پیروي کوي چې په هغه کې د دې پرځای چې د یو چا استدلال او د هغه ردولو ته پام وشي، د استدلال د ملاتړو پر شخصیت حمله کوي او دې پایلې ته رسېږي چې ګواکي دغه برید استدلال ردوي.کينډۍ:Sfnm

د شرایطو وړ (پر پېښو او حالاتو پورې اړوند یعنې تصادفي)

شخص ته د رجوع تصادف د سرچینې په تعصب یا تنګ نظرۍ د برید په مانا دی او دا په ګوته کوي چې یو څوک په داسې حالت کې قرار لري. د بېلګې په توګه، د دوی دنده، شتمني، ملکیت، یا اړیکې د یو ځانګړي موقف اخیستلو لپاره له پامه غورځول کېږي. یوه ساده بېلګه یې داده چې: یو پلار ممکن خپلې لور ته ووایي چې سګرټ ونه څکوي، ځکه چې د هغې روغتیا ته زیان رسوي خو دا ښایي په ګوته کړي چې دی خپله سګرېټ څکوي یا یې سګرېټ څکول. دا هغه واقعیت نه بدلوي چې سګرېټ څکول د مختلفو ناروغیو لامل کېږي او د دې د پلار بې ثباتي یا تناقص د هغه د ادعا د ردولو لپاره مناسب دلیل نه دی.