زرغون لېبرالیزم

زرغون لېبرالیزم یا چاپېریالي لېبرالیزم، هغه لېبرالیزم دی چې زرغون سیاست یې په خپله آیډیولوژي کې ځای پر ځای کړی دی. زرغون لېبرالان معمولاً په ټولنیزو مسایلو او اقتصادي مسایلو کې «زرغون» دي. د «زرغون لېبرالیزم» اصطلاح د سیاسي فیلسوف مارسل ویسنبورګ له خوا په ۱۹۹۸ز  کال کې د (زرغون لېبرالیزم: زرغونه او آزاده ټولنه) په کتاب کې رامنځته شوه. هغه استدلال کوي چې لېبرالیزم باید د مطلق مالکیت حقوقو نظریه رد کړي او هغه محدودیتونه ومني چې له طبیعت او طبیعي سرچینو څخه ناوړه ګټه اخیستنې آزادي محدودوي. په هرحال، هغه د نفوسو د زیاتوالي کنټرول او د سرچینو په وېش کې هر ډول کنټرول له فردي آزادي سره ناسازګاري ګڼي او ردوي یې، په بدل کې یې د عرضه کوونکي اړخ څخه ملاتړ کوي: اغېزمن تولید او له حد څخه ډېر د تولید محدودول او له حد څخه ډېر استحصال. دا لیدلوری پر خوځښت د تسلط تمایل لري، که څه هم منتقدین وایي چې په اصل کې فردي آزادي ګانې له پایښت څخه پورته ګڼي. فلسفه زرغون لېبرالیزم ځمکې ته ډېر زیات ارزښت ورکوي او د دې په اهمیت ټینګار کوي چې دا سیاره باید پرته له کوم زیان نه راتلونکي نسل ته ولېږدول شي. زرغون لېبرالیزم دا مني چې ، طبیعي نړۍ د جریان په حالت کې ده او د طبیعي نړۍ د ساتنې لپاره هومره چې اړینه ده هڅه نه کوي. په هر حال، هڅه کوي، ترڅو د انسانانو د بڼو له خوا طبیعي نړۍ ته اوښتي زیانونه ترټولو ټیټې کچې ته ورسوي او د زیانمنو شویو سیمو بیا رغونې سره مرسته وکړي. زرغون لېبرالیزم د نهادونو او د لېبرال دیموکراتیک اصولو، لکه: د وګړو برابري او آزادي او د چاپېریال ساتنې د ترکیب په لټه کې دي چې د چاپېریال لپاره د عمده ګواښونو، لکه د هوا ککړتیا او د نفوس زیاتوالي، د کمولو په هڅه کې دي. د اقتصادي مسایلو په اړه ، زرغون لېبرالان د کلاسیک لېبرالیزم (مرکزي/مرکزي ښي اړخه) او سوسیال لېبرالیزم (مرکزي/مرکزي کین اړخه) ترمنځ موقف نیسي: زرغون لېبرالان کېدای شي، د سوسیال لېبرالانو په پرتله د دولت له لاسوهنې څخه لږ، خو د کلاسیک لېبرالانو په پرتله ډېر زیات ملاتړ وکړي. ځینې زرغون لېبرالان د آزاد بازار له چاپېریال پلوي څخه پیروي کوي او له همدې امله، له کلاسیک لېبرالیزم یا ښي اړخه آزادي پالنې سره ځینې ارزښتونه ګډ ساتي. دا یو له هغو څو لاملونو څخه ده چې ښکاروي، د زرغون-آبي اتحاد په سیاست کې شونی دی. تاریخ پوه کنراد راسل، د بادارانو د کور بریټانوی لېبرال دیموکرات غړی، د خپل کتاب یو څپرکی د لېبرالیزم لپاره د هوښیارو کسانو لارښوونې تر سرلیک لاندې، زرغون لېبرالیزم ته ځانګړی کړ. له ادبي اړخه،«د زرغون لېبرالیزم» اصطلاح، د سیاسي فیلسوف مارسل ویسنبورګ له خوا په ۱۹۹۸ز  کال کې د (زرغون لېبرالیزم: زرغونه او آزاده ټولنه) په کتاب کې رامنځته شوه. زرغون لېبرال ډیموکراټان په برېټانیا کې د زرغون لېبرال یوې ډلې شتون، د ویسنبورګ له کتاب څخه کابو لس کاله مخکې وه، کله چې د تازه ادغام شویو لېبراله ډیموکراټانو په منځ کې یوه ډله د ناتینګهام په ناسته کې د پارلمان غړي سیمون هیوز له خوا (د اصلي ویاند په توګه) رامنځته شوه. زرغون لېبراله ډیموکراټان په دې پرانیستې ناسته کې راڅرګند شول چې د لېبرال ایکولوژي ډلې (LEG) د مشر له لوري چې خپله یوولس کاله مخکې په ۱۹۷۷م کال کې رامنځته شوی وو، تنظیم شوي وو. کیت ملتون د LEG یو له لومړیو غړو څخه (د هغه اوږد سرلیک د اقتصادي او سوسیالیزم اصلاحاتو لپاره د لېبرالې ایکولوژي ډله وه) د لېبرال ګوند او SDP د یوځای کېدو‌ په وخت کې، په ۱۹۸۸ز کال کې، د ناتینګهام ترنت په پوهنتون کې د نړیوالې بازارموندنې یو لوړپوړی استاد وو،  له همدې امله، منطقي وه چې په ناتینګهام کې ناسته ترسره شي. د هغې جلسې ډېری استازي، د LEG غړي وو، که څه هم د SDP یوې ډلې «زرغونه ډله» هم حضور درلود. د لېبرالې ایکولوژي ډلې د کلونو لپاره د لېبرال ګوند په منځ کې ټاکنیزې مبارزې پیل کړې وې او د اقتصاد لپاره د متفاوته صفر د ودې سټراتیژي لپاره د یوې داسې فلسفې په هڅه کې وو چې د روم فوټبال لوبډلې په رپوټ «د ودې محدودیتونه» کې روښانه شوې. هغوی د هوا ککړتیا په اړه کمپاین وکړ او د بېلګې په توګه په بنزینو کې د سرب د ممنوع کېدو او د HFC ممنوعیتونو غوښتونکي وو چې د اوزون طبقې ته زیان رسوي. زرغون لېبرال ډیموکراټانو د کلونو په لړ کې د لېبرال ډیموکراټانو په منځ کې د فشار یوه فعاله ډله ده او په ۲۰۱۸ز کال کې یې خپل ۳۰ کلن شتون د یو کنفرانس له لارې ولمانځه چې هغه هم په ناتینګهام کې ترسره شو، د کیت میلتون له پلوه تنظیم شو چې په کې (اوس ښاغلی) سایمون هیوز لومړنی ویاند وو. په هغه ګوند باندې د دې ډلې اهمیت او اغېزه، د ۲۰۱۸ز کال په کنفرانس کې د نورو کلیدي ویاندویانو له خوا ښکاره شوه، له هغې جملې څخه په ولسي جرګه کې د اوسنیو لېبرال ډیموکراټانو څلورمه برخه پارلماني استازي. د پارلمان غړی ښاغلی اېډ ډیوي، د ائتلاف په کلونو کې د لېبرال ډیموکراټانو چاپېریالیز اغېز، د زرغونې پانګې اچونې بانک جوړولو (چې سملاسي د محافظه کاره دولت له خوا خرڅ کړل شو) پورې وتاړه. د Wera Hobhouse د پارلمان غړي، د هوا ککړتیا په اړه زرغونه کړنلاره تازه کړه او ښاغلي وینس کېبل، د لېبراله ډیموکراټانو مشر او په ناتینګهام پوهنتون کې د اقتصاد افتخاري استاد چېرې چې د ۲۰۱۸ز کال د GLD کنفرانس ترسره شوی وو، د پایښت لرونکې ودې د مفهوم د څېړنې دنده په غاړه لرله، د وخت تخریبونو مخې ته ودرېد. کېبل په ۱۹۸۷ز کال کې د برونت لند کمیسیون رپوټ یو له لیکونکو څخه وو چې د لومړي ځل لپاره یې د پایښت لرونکې ودې مفهوم معرفي کړ، چې د دې کمیسیون رئیس (او د ناروې درې واري لومړی وزیر) ګرو هارلم برونتلند له خوا یې ملاتړ وشو. د زرغون لېبراله ډیموکراټانو او د هغوی د نوي رئیس کیت مېلتون، یو له کلیدي بریاوو له دې څخه ډاډ وو چې د لېبرال ډیموکراټانو د اساسي قانون په سریزه کې د ګوند په زړه کې زرغونو مسایلو ته مهمه اشاره ولري چې له لومړي پاراګراف څخه سملاسي وروسته چې لېبرال فلسفه په کې تعریف کوي، دا جمله ښکاره شي:«موږ باور لرو چې هر نسل زموږ د سیارې د برخلیک مسئول دی او د طبیعت او چاپېریال ترمنځ د برابري ساتنې، د ژوند د اوږد دوام لپاره په هره بڼه کې مسئولیت لري». د استفان دیون تر مشرۍ لاندې د کاناډا لېبرال ګوند چاپېریال، د خپلې سیاسي آجنډا مخ ته کېښود او په چاپېریال د مالیاتو بدلون او د زرغون بدلون په نوم د مالیاتو سپارښتنه یې وکړه. په ورته ډول، د برېټانیا لېبرال ډیموکراټانو هم له همدې مفهوم څخه«د زرغونو مالیاتو بدلون» سپارښتنې لپاره ګټه اخیستې ده. سرچينې