د کاتولیکیزم ضد

د کاتولیک ضد، له کاتولیکانو سره دښمني یا له کاتولیک کلیسا او د هغې له پادریانو(پیروانو) سره مخالفت دی. له سمونونو وروسته په بېلابېلو نقطو کې، ځینو پروتسټانټ دولتونو، لکه: انګلستان، پروشیا، سکاټلنډ او امریکا د کاتولیک ضد، له پاپ سره مخالفت او کاتولیک دینونه یې د سیاست په ډګر کې اصلي موضوعات وبلل. د کاتولیک ضد احساسات، چې د مذهبي توپیر او کله ناکله د کاتولیکو وګړو د ځورولو او شکنجه کولو لامل کېده«چې ډېری وخت یې ورته په سپکه سترګه کتل او پاپیسټ یا رومانیسټ به یې ورته ویل». دا چاره په انګلیسي ژبو پروټسټانټ هېوادونو کې ترسره شوه. تاریخپوه جان ولف د کاتولیک ضد څلور ډوله راپېژني: ملي اساسي قانون، الهي علوم، ولسي، ټولنیز- اوکلتوري.

په تاریخي توګه، هغو کاتولیکانو چې په پروټسټانټ هېوادونو کې یې ژوند کاوه، په مکرر ډول د پاپ د ګټو د پراختیا لپاره د دولت پر وړاندې پر دسیسو جوړولو شکمن وو. له بهرني پاپ نه یې ملاتړ د دې لامل شو، چې دوی له دولت سره وفاداري نه لري.  

په لومړۍ عصري دوره کې، کاتولیکې کلیسا په کاتولیکو هېوادونو کې د سیکولر ځواک په زیاتېدو سره د خپلې دودیزې مذهبي او سیاسي ونډې د ساتلو لپاره هڅه وکړه. د دغو مبارزو په پایله کې د پاپ او پادریانو د پام وړ سیاسي، ټولنیز، روحاني او مذهبي ځواک پر وړاندې په مذهبي بڼه دښمنانه چلند رامنځته شو. په ۱۷۸۹ز کال کې د فرانسې له انقلاب وروسته د مذهب ضد ځواکونو په ځینو اصلي کاتولیکو هېوادونو،لکه: فرانسه، هسپانیا، مکسیکو او د ایټالیا په ځینو سیمو( په ځانګړي ډول په ایمیلیا – روماګنا) کې واک ترلاسه کړ.

په پروټسټانټ هېوادونو کې

د پروټسټانټ سمون غوښتونکو،لکه: جان ویکلیف، مارټن لوټر، اتم هینري، جان کالوین، توماس کرینمر، جان توماس، جان ناکس، راجر ویلیمز، کاټن ماټر، جان ویسلي او د ۱۶-۱۹ پېړۍ پورې ډېرو پروټسټانټو پاپ له دجال سره یو شان ګڼلی. په مګدبورګ کې د لوتران پوهانو یوه ډله چې مشري یې ماتیاس فلاسیوس کوله، په ۱۲ ټوکونو کې یې د مګدبورګ پېړۍ ولیکلې چې پاپ بې باوره کړي او نور عیسویان اړ کړي، چې پاپ د دجال په توګه په رسمیت وپېژني. د لوتران – کاتولیک د خبرو اترو په یادښتونو کې د خبرو په پینځم پړاو کې ویل کېږي: کله چې یې پاپ ته د دجال نوم ورکړ، نو لومړني لوتریان په داسې دود ولاړ وو، چې یوولسمې پېړۍ ته ورګرځېدل. نه یوازې منتقدینو او متعصبینو، بلکې مشرانو یې هم پاپ (بیشپ) دجال وباله، ځکه دوی غوښتل چې د هغه له واکه ناوړه ګټه پورته کړي.

د ادبیاتو اعتقادي آثار چې د لوتریانو، اصلاح شوو کلیساوو، پریسبیټریانو، بپټسټانو، انابپټسټانو او میتودیسټانو له خوا خپاره شوي، په کې پاپ ته د دجال په نامه حوالې شاملې دي؛ لکه د سمالکلډ مقالې ۴مه ماده (۱۵۳۷ز)، د پاپ د ځواک او غوره والي په اړه رساله (۱۵۳۷ز)، د ویسټ منسټر اعتراف ۲۵.۶ماده (۱۶۴۶ز) او د بپټسما اعتراف ۲۶.۴ماده ۱۶۸۹ز. په ۱۷۵۴ز کال کې جان ویسلي د نوي عهد په اړه خپل توضیحي یادښتونه خپاره کړل، چې اوسمهال د متحده میتودیسټې کلیسا رسمي نظریاتي معیار دی. هغه په خپلو یادښتونو کې د یوحنا کتاب (۱۳ فصل) په اړه وایي: «د پاپ ټول ځایناستي له اووم ګرېګوري نه وروسته ټول بې له شکه دجال دي. بیا هم توپیر نه کوي، خو وروستی پاپ به په دې ځایناستۍ کې دجال وي او ګناهکار به وي، چې د مخکنیو په څېر به د بدمرغۍ کندې ته یوه ځانګړې درجه ور زیاته کړي».

بریتانوي سترواکي

لویه بریتانیا

په انګلستان او ایرلنډ کې د کاتولیک ضد بنسټ د اتم هینري په مشرۍ له انګلیسي اصلاحاتو سره پیل شو. ملکه ماري د هینري لور، چې مذهبي کاتولیکه وه او د ملکې په توګه یې د پینځو کلونو په لړ کې (۱۵۵۳- ۵۸ز کال) هڅه وکړه، چې د اصلاحاتو مخه ونیسي. ماري د هسپانیا له کاتولیک پاچا سره واده وکړ او پروټسټنټ مشران یې اعدام کړل. پروټسټانو هغې ته د (خونړۍ ماري) په نامه سپکاوی وکړ.

د ګورډن پاڅون

د ۱۷۸۰ز کال د ګورډن پاڅونونه په لندن کې د ۱۷۷۸ز کال د پاپسټانو د قانون پر وړاندې د کاتولیک ضد له تاوتریخوالي ډک لاریون و، چې موخه یې د بریتانوي کاتولیکانو پر وړاندې د رسمي تبعیض کمول وو. د پروټسټانو د ټولنې مشر لارډ جورج ګارډن خبرداری ورکړ، چې دا قانون به د بریتانوي پوځ کاتولیکانو ته دا وړتیا ورکړي، چې پر یو خطرناک ګواښ بدل شي. لاریون پر اړودوړ او لوټمارۍ بدل شو. ځایي قاضي له غچ اخیستنې وېره لرله او له بلوا او بغاوت سره یې د مبارزې قانون صادر نه کړ. هېڅ ډول فشار نه و، تر هغه چې پوځ دننه شو او ډزې یې پیل کړې، په سلګونو لاریون کوونکي یې ووژل. اصلي تاوتریخوالي د ۱۷۸۰ز کال د جون له ۲مې نه تر د جون ۹مې پورې دوام وکړ. عامه افکارو، په ځانګړي ډول منځنیو طبقو او اشرافو د کاتولیکیزم ضد او له ټیټې طبقې سره یې تاوتریخوالی رد کړ. دوی د لارډ نورت په حکومت کې سره راټول شول او د لندن د پولیسو د ځواک غوښتنه یې وکړه.

د اروپا شمالي هېوادونه

ناروې

په ۱۸۱۴ز کال کې د ډنمارک – ناروې له وېش وروسته، د ناروې نوي اساسي قانون مذهبي آزادي نه ورکوله، لکه څنګه یې چې ویلي وو، یهودیان او عیسویان د ناروې سلطنت ته له ننوتو منع دي او دا یې هم ویلي وو، چې په لوتري کلیسا کې ګډون اجباري دی او پر کاتولیکانو بندیز دی. په ۱۸۴۲ز کال کې پر کاتولیکیزم بندیز پای ته ورسېد او په ۱۸۵۱ز کال کې د یهودیانو بندیز لرې شو. په لومړیو کې د نارویژیانو له خوا د کاتولیکزم پر اعمالو ډېر محدودیتونه وو او یوازې بهرنیانو ته به اجازه ورکول کېده، چې په آزاده توګه یې ترسره کړي. تر اصلاحاتو وروسته په ۱۸۴۳ز کال کې لومړۍ کلیسا جوړه شوه، یوازې کاتولیکانو ته اجازه وه چې په دغې کلیسا کې مذهبي مراسم ترسره کړي. په ۱۸۴۵ز کال کې د نا لوتري عیسویت پر اعمالو ډېری محدودیتونه لرې شول او کاتولیکانو ته اوس اجازه ورکړل شوه، چې په آزاد ډول خپل دین عملي کړي، خو په هېواد کې روحانیت او عیسویت ته له ۱۸۹۷ز او ۱۹۵۶ز کلونو پورې اجازه نه وه.

په کاتولیکو هېوادونو کې

کولمبیا

د کاتولیک او  روحانیت ضد احساسات، چې ځینې یې د روحانيت ضد دسیسه یي تیوریو له خوا هڅول شوي وو، د شلمې پېړۍ په نیمایي کې په کولمبیا کې خپاره شول، دا په ځانګړې توګه د کاتولیکانو د ځورونې او وژلو لامل شول. د کاتولیک روحانیت غړي د پېښو په لړ کې د لاویولنسیا په نامه پېژندل شوي.

کیوبا

کیوبا د ملحد فیډل کاسټرو تر واکمنۍ لاندې د کاتولیکې کلیسا د کار کولو په وړتیا کې په کموالي بریالی شو، د یوه ستر پادري او ۱۵۰هسپانيوي پادریانو په شړلو، په عامه ژوند او تعلیم کې له کاتولیکانو سره تبعیض کول او د کمونیست ګوند د غړو په توګه یې له منلو انکار کاوه. له ټاپو نه د ۳۰۰۰۰۰ کیوبایانو تښتېدلو هم د کلیسا په کابو کولو کې مرسته وکړه.

نا مسیحي ملتونه

بنګله دېش

د ۲۰۰۱ز کال د جون په ۳مه د ګوپالګنج په سیمه کې په رومن کاتولیک کلیسا کې د بم چاودنې نهه کسان ووژل.

چین

سترواک دایوګوانګ شته قانون تعدیل کړ، چې د کاتولیکیزم خپرونکو ته یې په کې د مرګ سزا واوروله. د باکسر بغاوت په لړ کې، کاتولیک مذهبي مشران او د هغوی کورنۍ د باکسر یاغیانو له خوا ووژل شول. د ۱۹۰۵ز کال په تبتي بغاوت کې تبتي یاغیانو، کاتولیکان او تبتیان ووژل.

د چین د خلق جمهوریت له تاسیس راهیسې د کاتولیک په ګډون ټول مذهبونه یوازې د دولت تر کنټرول لاندې فعالیت کوي. په هر حال ډېری کاتولیکان د کلیسا دولتي کنټرول نه مني او دوی په پټه عبادت کوي. د چین او واتیکان دولتونو ترمنځ هم څه ناڅه نږدېوالی شته دی.