د ډاکټر یوسف قرضاوي ژوندلیک
د ډاکټر یوسف قرضاوي ژوندلیک
لیکنه: ډاکتر محمدالله ولید
ډاکټر یوسف قرضاوي د مصر په لویدیځ کې د الکبري په مرکز د صفات تراب په کلي کې په ۱۹۲۶/۹/۹ نېټه زېږېدلی دی، د حافظ ابن حجر او نورو لیکوالانو له قوله عبدالله بن حارث بن جاز الزبیدي وروستی صحابي چې په مصر کې مړ شوی، په همدې کلي کې ښخ دی.
قرضاوي د مصري عربي مذهب یو سني دیني عالم، د مسلمان عالمانو د نړیوالې اتحادیې مشر او بنسټ ایښودونکی و.
هغه د الوسطیه په نوم د تحریک یو له هم نظرو څخه وو او د حسن البنا د مکتب او اخوان المسلمین له شاګردانو څخه و.
یوسف القرضاوي په تونس، مصر، یمن، لیبیا او سوریه کې د ولسي پاڅون ملاتړ کړی دی.
شیخ یوسف قرضاوي په اسلامي نړۍ کې په ځانګړې توګه د سني روڼ اندو او اخوان المسلمین په منځ کې یو له مشهورو شخصیتونو څخه دی.
په مذهب سني حنبلي دی.
هغه مهال چې عمر یې له لسو کالو کم و، په خپل کلي کې یې قرآن کریم حفظ وکړ او تجوید یې ښه زده کړ.
بیا د الازهر پوهنتون ته داخل شو او خپلې لومړنۍ او ثانوي زده کړې یې په ویاړ سره بشپړې کړې، که څه هم هغه په دې وخت کې څو ځله ونیول شو، خو بیا هم د هیواد د دویمې درجې شخص په توګه وپېژندل شو.
وروسته د الازهر پوهنتون د اسلامي اصولو پوهنځي ته داخل شو او په ۱۹۵۲-۱۹۵۳ کلونو کې د لوړو زده کړو په برخه کې د خپلو ۱۸۰ ټولګیوالو په منځ کې لومړی مقام خپل کړ، او اړونده برخه کې یې نړیوال سند ترلاسه کړ او په همدې وخت کې یې په ۱۹۵۴ کال کې د عربي ژبې په پوهنځي کې د تدریس اجازه ترلاسه کړه او بیا یې د خپلو پنځو سوو ټولګیوالو په منځ کې چې د الازهر د درېیو پوهنځیو فارغان وو، لومړی مقام خپل کړ.
په ۱۹۸۵ کال کې یې د عربي علومو د لوړو زده کړو له انستیتیوت څخه د ژبو او ادبیاتو په برخه کې ډیپلوم ترلاسه کړ.
او په ۱۹۶۰ کال کې یې د اصولو په پوهنځي کې د قرآن او سنتو علومو په څانګه کې د ماسټرۍ تر کچې د لوړو زده کړو سند ترلاسه کړ.
د دین په برخه کې یې ۱۹۷۳ کال کې په همدې پوهنځي کې د "زکات او د ټولنیزو ستونزو په حل کې او هغې رول" په کټګورۍ کې د لوړې رتبې سره د دوکتورا سند ترلاسه کړ.
رسمي فعالیتونه:
په اولو وختو کې ډاکټر یوسف قرضاوي په سیمه ایزو جوماتونو کې په لیکچر او تدریس بوخت و، بیا یې د مصر د اوقافو وزارت اړوند د امامانو د انستیتوت مشري پر غاړه واخیسته، له هغه وروسته د الازهر شریف د اسلامي فرهنګ د عمومي څانګې سره د الازهر د مطبوعاتو د څارنې او د دعوت او ارشاد په تخنیکي دفتر کې دنده ترسره کړه.
په ۱۹۶۱ کال کې قطر ته لاړ او د یوې ثانوي دیني موسسې د مشر په توګه یې دنده ترسره کړه چې د یادې موسسې د پراختیا او ثبات لپاره یې ډېر کار وکړ.
په ۱۹۷۳ کال کې د قطر په پوهنتون کې د نارینه او ښځینه زده کړو پوهنځي تاسیس شول او شیخ هلته د اسلامي علومو د څانګې د پیلولو لپاره ولاړ.
په ۱۹۷۷ کال کې د قطر پوهنتون د شرعیاتو او اسلامی علومو پوهنځی تاسیس شو او شیخ یې د مشر په توګه په دنده وګومارل او د ۱۹۸۹-۱۹۹۰ کال تر پایه پورې په دې مقام پاتې شو.
وروسته د قطر پوهنتون د نبوي سنتو او سنتو د مرکز د بنسټ ایښودونکي په توګه هم وټاکل شو، چې تر ډېره په دې دنده پاتې شوی دی.
په ۱۹۹۱-۱۹۹۰ کلونو کې له قطر څخه الجزایر ته ولاړ او هلته یې د اسلامي پوهنتونونو او لوړو ادارو د علمي شورا مشري پر غاړه واخیسته او بیا قطر ته ستون شو او د سنتو او سیرت د مطالعاتو د مرکز په اداره کې یې خپل کار ته دوام ورکړ.
په ۱۹۹۰ کال کې يې په اسلامي اقتصاد کې د اسلامي پراختيايي بانک جايزه ترلاسه کړه.
همدارنګه په ۱۹۹۲ کال کې د اسلامي علومو په برخه کې د هغه د ونډې له امله د پاچا فیصل نړیواله جایزه ترلاسه کړه.
په ۱۹۹۶ کال کې یې د مالیزیا د نړیوال اسلامي پوهنتون له رئیس څخه ځانګړې علمي جایزه ترلاسه کړه.
په ۱۹۹۷ کې، هغه په اسلامي فقه کې د سلطان حسن بلقیح (برونای سلطان) جایزه هم ترلاسه کړه.
دیوسف قرضاوي مشهور کتابونه:
★ قطوف دانیة من الکتاب و السنة: دا په ۱۹۵۱ کال کې لیکل شوی دی.
★الحلال و الحرام فی الاسلام: ۱۹۶۰ کال کې په الازهر پوهنتون کې لیکل شوی چې فعلا په کردي، ترکي، فارسي او اردو کې ژباړل شوی دی.
★العبادة فی الاسلام: دا په ۱۹۶۱ کال کې لیکل شوی چې په فارسی ژباړه هم لري.
★الناس و الحق: دا په ۱۹۶۶ کال کې لیکل شوی ترکي او فارس ژباړل شوی دی.
★مشکلة الفقر و کیف عالجها الاسلام: دا کتاب په ۱۹۶۷ کال کې لیکل شوی دا فارسي او اردو ته هم وژباړل شوی دی.
★الایمان و الحیاة: دا په ۱۹۶۹ کال کې لیکل شوی چې فارسي ژباړ ه هم لري.
★ډاکټر یوسف قرانوی ځوان: دا هم یوسف لبکل شوی کتاب دی.
★فقه الزکات: دا په ۱۹۶۹ کال کې په دوه ټوکو کې لیکل شوی او خپور شوی او په فقه او تطبیقي حقوقو کې مهم کتاب دی.
★شریعة الاسلام خلودها و صلاحها للتطبیق فی کل زمان و مکان: په ۱۹۷۲ کال کې لیکل شوی کتاب دی.
★الخصائص العامة للاسلام: دا په ۱۹۷۷ کال کې لیکل شوی.
★ الصبر فی القرآن: په قرآن کې د موضوعي څیړنو یوه بېلګه او په فارسي ژبه ژباړل شوې دی.
★عالم و طاغیة: دا په ۱۹۶۶ کال کې تاریخي نمایشنامو کتاب دی او په ترکي او فارسي ژبو ژباړل شوی دی.
★هدی الاسلام: د خپل فتواوو او پخوانیو اسلامي ستونزو لپاره د هغه د فتواوو او لرغونو هوډونو راټولولو کتاب دی.
★غیر المسلمین فی المجتمع الاسلامی: دا په ۱۹۷۷ کال کې خپور شوی دی.
★غیر المسلمین فی المجتمع الاسلامی: په ۱۹۷۷ کال لیکل شوی او ترکي ته وژباړل شوی دی.
★الحلول المستوردة و کیف جنت علی امتنا: دا په ۱۹۷۱ کال لیکل شوی.
★الحل الاسلامی فریضة و ضرورة: په ۱۹۷۴ کال لیکل شوی.
د پورتني نیټې څخه، ډیری کتابونه او مقالې شتون لري چې د فارسي، ترکي، اردو او کردې په ګډون په مختلف ژبو ژباړل شوي او پورته لیست کې شتون نلري.
هغه په توحید ، فقه، تفسیر، حدیث، حقوق، فلسفه، اخلاق، او نور کې لیکل هم لري.
هغه د مختلف اسلامي سیمینارونو او کنفرانسونو لپاره ډېرې لیکنې، مقالې او مواد هم خپاره کړي چې مشهورې خپروونکي «الأزهر»، «نورالاسلام»، «منبرالاسلام»، «الدعوة» په مصر، «حضارةالاسلام» په دمشق کې، «الشهاب و المسلم المعاصر» په لبنان کې، «البعثالاسلامی» په هند کې «المجتمع» او «الوعیالاسلامی» په کویت کې، او «الدوحة» په قطر، هغه رسنۍ دې چې دده لیکنې او مطالب یې نشرول.
د تلویزیون او انټرنیټ شبکې:
یوسف القرضاوي د تلویزیون په شمول ډېرو نورو مشهورو شبکو او سايټونو سره مرکې او د ګډون له امله ډیر شهرت ترلاسه کړ، چې مشهوره اونیزه خپرونه یې «الشریعة والحیاة» (ژوند او شرعت) وه.