د متحده ایالاتو دولت تاریخچه

د متحده ایالاتو دولت تاریخچه په ټوله موده کې د متحده ایالاتو له تاسیس وروسته، د متحده ایالاتو دولت جوړولو، ودې، پراختیا اوبشپړوالي ته اشاره لري چې په کې دندې، جوړښت او په ټولو اړخونو کې د دولت پالیسي له دې جملې د دولت د جوړښت بشپړوالی، د نویو وزارتونو او بنسټونو جوړېدل، د نویو رولونو او دندو پر غاړه اخیستل، د لایحو، مقررواو قوانینو تصویب او د امریکا په ټولنه کې د دولتدارۍ د نوي رول لوبول دي.  

په متحده ایالاتو کې د لومړني دولت تشکیل/ جوړېدل

سمول

هغه تاریخ چې د متحده ایالاتو دولت له نوي اساسي قانون سره په کار پیل وکړ، د متحده ایالاتو کانګرس له خوا، د کنفدراسیون کنګره، د کنفدراسیون د مفادو له مخې مشخص شوی و. د ۱۷۸۸ ز کال د سپتمبر ۱۳ مې ڼېټې پرېکړه لیک اعلام وکړ چې نوی اساسي قانون د اړتیاوو له مخې تصویب شوی او د ۱۷۸۹ ز کال د مارچ په ۴ د «حکومت پیل» نېټې ترعنوان لاندې د نوي اساسي قانون په توګه وټاکل شو. [۱]

په همدې حال کې کانګرس، د مارچ په ۴ د نصاب حد ته ونه رسېد، ځکه تر هغه وخته، د مشرانو جرګې او ولسي جرګې غړو شمېر پوره نه وو. کله چې نصاب پوره شو، ولسمشر او مرستیال ولسمشر ته ټاکنیزې رایې د اپریل په ۶ وشمېرل شوې. [۲][۳]

جورج واشنګټن د ۱۷۸۹ ز کال د اپریل په ۳۰ د لومړني ولسمشر په توګه په کار پیل وکړ.

د فدرال قضاییه قوه د لومړي ځل لپاره د ۱۷۸۹ ز کال قضاییه مصوبې له خوا چې وروسته د سپتمبر په ۲۴ لاسلیک شوه او د قانون شکل یې ځانته غوره کړ، جوړه شوه. واشنګټن، جان جي د سترې محکمې د لومړني قاضي القضات په توګه معرفي کړ. جي د ۱۷۸۹ ز کال د اکتوبر په ۱۹ د لوړې مراسم پرځای کړل. [۴][۵]

د اجرائیه څانګو د حکومتي دندو او جوړښت تاریخچه

سمول

اجرايي وزارتونه

سمول

د امریکا متحده ایالاتو لومړني ولسمشر په توګه د جورج واشنګټن د ادارې په ترڅ کې، کابینه درې کسیزه وه چې د کابینې واقعي وزارتونه یې اداره کول. توماس جفرسون د بهرنیو چارو وزیر، الکساندر هامیلټون د خزانې وزیر او هنري ناکس د دفاع وزیر. ادموند راندولف د لوی څارنوال په توګه د کابینې یوه برخه و، خو هغه وخت کې داسې کوم وزارت نه و چې ده ته ځواب ویونکی وای؛ وروسته بیا د عدلیې وزارت د دولت یو بېل وزارت شو.

نوې ادارې او رسمي دندې

سمول

د متحده ایالاتو د مارشال دفتر د لومړنۍ کنګرې له خوا جوړ شو. دا د فدرال دولت لومړنۍ دنده وه چې په ټول هېواد کې یې د سیمې عمومي دندې ترسره کولې. ولسمشر جورج واشنګټن د ۱۷۸۹ ز کال د سپتمبر په ۲۴ مه قضايي قانون لاسلیک کړ. دغه قانون څرګنده کړه چې د متحده ایالاتو د مارشال اساسي دنده، د متحده ایالاتو تر اقتدارلاندې د ټولو صادر شویو قانوني حکمونو عملي کول وو. یاد قانون مارشالان  د محکمو د افسرانو په توګه تعریف کړل دوی دنده لرله له فدرالي محکمو سره د قانون د تنفیذ په برخه کې مرسته وکړي. فدرالي مارشالان د قانون د تنفیذ لپاره ډېرمشهور وو، خو دا یې د کاري حجم کوچنۍ برخه وه. د کار مهمه برخه یې د رسمي پاڼو ـ لیکونو وړاندې کول ( لکه: احضاریې، ابلاغیې، حکم) او د محکمې له خوا د صادر شویو نورو پروسو څېړل او ټولو فدرالي زندانیانو ته رسېده ګی او اداره کول وو. هغوی دغه راز، د محکمې د لارښوونې له مخې بیه ورکوله. هغوی د محکمې خونې او د زندان فضا اجاره کوله او ضابطان، جارچیان او سرای داران یې ګومارل او د زندانیانو له حضور، منصفه پلاوي او په خپل وخت د شاهدانو له حضور نه به یې ډاډ ترلاسه کولو. [۶]

نو له دې امله، مارشالان، په خپلو سیمو کې د فدرالي دولت استازي وو. دوی تر ۱۸۷۰ ز کال پورې ملي سرشمېرنه ترسره کوله، د جمهوري ریاست اعلامیې یې وېشلې، د سوداګرۍ او تولید په اړه یې بېلابېل معلومات راټولول او د ملي راجسټر لپاره یې د دولتي کارکوونکو نومونه لیکل. د مرکزي دولت اغېزناک فعالیت لپاره یې ورځنۍ چارې ترسره کولې.

د متحده ایالاتو د عایداتو قوانینو د تنفیذ خدمتونه د ۱۷۹۰ ز کال د اګسټ په ۴ د قانون کنګرې (1 Stat. 175) له خوا، د خزانې د وزیر الکسانډرهامیلټون د لارښوونې له مخې، د عایداتو د سمندري ځواکونو په توګه تاسیس شول، څو د وسله والو ګمرکي اجرايي خدمتونو په توګه عمل وکړي. د وخت په تېرېدو سره، دغه خدمتونه په تدریجي ډول په داوطلبانه/ خپلې خوښې یا د قانون له خوا هغه ماموریتونه چې پوځي ماهیت یې درلود، دنده واخیسته. د عایداتو قوانینو تنفیذ خدمتونو د متحده ایالاتو د خزانې وزارت تر امر لاندې عمل کاوه. د (۱۹۱۵ جنورۍ په ۲۸ دغه خدمتونه د کانګرس مصوبې له مخې، د متحده ایالاتو د ژغورنې له خدمتونو سره مدغم شول او د متحده ایالاتو ساحلي ګارډ یې جوړ کړ.)

نولسمه پېړۍ

سمول

وزارتونه او اجرايي بنسټونه

سمول

په ۱۸۴۹ ز کال کې، وروسته له هغې چې د خزانې وزیر، رابرت جي واکر څرګنده کړه چې په وزارتونو کې ډېر فدرالي دفترونه ځای پرځای شوي چې هغه ته نه اړوندېږي، نو د کورنیو چارو وزارت یې جوړ کړ. نوموړي څرګنده کړه چې د اراضي اداره له خزانې سره تړاو نه لري او دغه راز، د هندي چارو دفتر، د دفاع وزارت یوه برخه او د اختراع ګانو د ثبت اداره، د بهرنیو چارو وزارت یوه برخه په ګوته کړل، استدلال یې وکړ چې دغه او نورې ادارې باید د کورنیو چارو وزارت سره یو ځای شي.

د لوی څارنوال د بشپړې دندې رامنځ ته کولو لپاره، د ۱۸۳۰ او ۱۸۴۶ ز کلونو له ناکامو هڅو وروسته، په ۱۸۶۹ ز کال کې  د کانګرس د استازي ویلیم لارنس په مشرۍ د امریکا د ولسي جرګې قضايي کمېټې، د یوې «حقوقي ادارې» د جوړولو لپاره چې په کې د بېلابېلو ادارو وکیلان او څارنوالان شامل وو، د لوی څارنوال په مشرۍ یوه څېړنه وکړه. د ۱۸۶۸ ز کال د فبرورۍ په ۱۹، لارنس  کانګرس ته یوه لایحه معرفي کړه چې د عدلیې وزارت جوړ شي. ولسمشر اولیسیس اس ګرنټ د ۱۸۷۰ د جون په ۲۲ لایحه لاسلیک کړه چې په قانون بدله شوه. [۷][۸]

شلمه پېړۍ

سمول

وزارتونه او اجرايي بنسټونه

سمول

د متحده ایالاتو د کار او سوداګرۍ وزارت د ۱۹۰۳ ز کال د فبرورۍ په ۱۴ جوړ شوی او وروسته د ۱۹۱۳ ز کال د مارچ په ۴ کله چې ادارې او کار ته ځانګړي شوي بنسټونه د کار وزارت ته ولېږدول شول، د سوداګرۍ وزارت نوم بدل شو. د امریکا متحده ایالاتو د سوداګریزو علایمو او ثبت اداره د کورنیو چارو له وزارت نه د سوداګرۍ وزارت ته ولېږدول شوه. په ۱۹۴۰ ز کال کې، د هوا پېژندنې اداره (اوس د هوا پېژندنې ملي خدمتونه) د کرنې له وزارت نه د ملکي هوايي چلند له ادارې سره یو ځای شوه. [۹]

نوې معامله

سمول

نوې معامله، د پروګرامونو، ټولګټو پروژو، مالي اصلاحاتو او مقررو ټولګه ده چې د ولسمشر فرانکلین دی روزولټ له خوا د ۱۹۳۳ او ۱۹۳۶ ز کلونو ترمنځ وضع شوه. نوې معاملې د تسکین لپاره اړتیاوو، اصلاحاتو او لوی رکود نه ښه والي ته ځواب ورکړ. دغې ټولګې فدرالي بنسټونو او د پروګرامونو د زیاتوالي په کچه د پام وړ زیاتوالی راووست لکه: د ملکي خلکو د ساتنې اردو (CCC)، ودانیزو چارو اداره (CWA)، د ځمکې خوندیتوب اداره (FSA)، په ۱۹۳۳  کې د ملي صنعتی بیا موندنې قانون (NIRA) او د ټولنیز امنیت اداره (SSA)  یې رامنځ ته کړل. هغوی له بزګرانو، بې روزګارو، ځوانانو او زړو/ ډېرعمر لرونکو سره مرسته کوله. نوې معامله New Deal، د بانکوالۍ په صنعت کې د تدابیرو له محدودیت، د نویو محافظتي او د بیو له زیات کموالي وروسته د بیا اقتصادي تورم/ پړسوب لپاره هڅې وې. د نوې معاملې پروګرام د فرانکلین دی روزولټ د جمهوري ریاست په لومړۍ دوره کې، د کانګرس له خوا تصویب شوي قوانین او هم د ولسمشر اجرايي فرمان په کې شامل وو.

سرچينې

سمول
  1. "By the United States in Congress assembled, September 13, 1788". Library of Congress. September 13, 1788. بياځلي په 13 March 2021. the first Wednesday in March next, be the time, and the present Seat of Congress the place for commencing Proceedings under the said Constitution.
  2. "Government under the U.S. Constitution begins". HISTORY. A&E Television Networks, LLC. March 10, 2021. بياځلي په 13 March 2021.
  3. Berggren, D. Jason. "Presidential Election of 1789". George Washington's Mount Vernon. Mount Vernon Ladies’ Association. بياځلي په 14 March 2021.
  4. "John Jay, First Chief Justice of the United States". ConstitutionFacts.com. Oak Hill Publishing Company. بياځلي په 14 March 2021.
  5. "John Jay". FindLaw. Thomson Reuters. بياځلي په 14 March 2021.
  6. "U.S. Marshals Celebrate 225 Years of Service". Department Of Justice. بياځلي په October 30, 2014.{{cite web}}: CS1 errors: archive-url (link) CS1 errors: unsupported parameter (link)
  7. Madan, Rafael (Fall 2008). "The Sign and Seal of Justice" (PDF). Ave Maria Law Review. 7: 123, 132–134. بياځلي په December 8, 2014.
  8. "Public Acts of the Forty First Congress".
  9. "About the Department Of Commerce".