خلقت پالنه

ټوليز مالومات
عمومي مالومات	religious belief (en) ; pseudoscience (en) ; cosmogony (en)
ځانګړې وېشنيزه	religious belief (en)
برخه د	creationist cosmologies (en)

خلقت پالنه هغه مذهبي عقیده ده چې له طبیعت، او نور اړخونو څخه یې لکه کائنات، ځمکه، ژوند او انسانان چې د الهی فوق العاده خلقت څخه سرچینه اخلي، بحث کوي. د پراخ مفهوم په اساس، خلقت پالنه کې د مذهبي نظریاتو دوام شامل دی، کوم چې د ساینسي توضیحاتو په منلو یا ردولو کې سره توپیر لري لکه تکامل چې د طبیعي پیښو ريښه او پراختیا بیانوي.^[۱]^[۲]^[۳]^[۴]^[۵]^[۶]

د خلقت پالنې اصطلاح زیاتره په ځانګړي خلقت باور کولو ته اشاره کوي. دا ادعا کوي چې کائنات او د ژوند بڼې د الهی ارادې په واسطه رامنځ ته شوي دي لکه څنګه چې نن ورځ شتون لري، او يوازیني ریښتینې توضیحات یې هغه دي چې د خلقت افسانې د عیسويت بنسټپالو لفظي تفسیر سره مطابقت لري چې د انجیل د پیدایښت په داستان کې موندل شوي دي. د ۱۹۷۰ ز کال لسیزې راهیسې، د خلقت ترټولو عامه بڼه د ځمکې نوی خلقت دی چې د سیلاب ځمک پيژندنې پر بنسټ په تیرو ۱۰.۰۰۰ کلونو کې د کایناتو ځانګړی خلقت او د ژوند بڼه څرګندوي او د کاذب علم د خلقت ساینس ته وده ورکوي. د ۱۸ پیړۍ څخه وروسته، د ځمکې زړه خلقت پالنه د جیولوژیکي وخت د تشې یا عصري نظريې له لارې د جینیسس سره همغږي ومنله، په داسې حال کې چې د تکامل ضد ملاتړ کوي. د عصري زاړه - ځمکې جوړونکي د پرمختلونکي خلقت ملاتړ کوي او د تکامل توضیحاتو ردولو ته دوام ورکوي. د سیاسي لانجې په تعقیب، د خلقت ساینس د منطقي ډیزاین او نوي خلقت پالنې په توګه اصلاح شو.^[۷]^[۸]^[۹]^[۱۰]

اصلي پروټیسټان او کاتولیک کلیسا عصري ساینس د دوی له عقيده سره په خلقت کې د الهي ارتقا د ډولونو له لارې تطبيق کوي تر څنګ يې دا په ګوته کوي چې خدای (ج) په ارادي ډول د طبیعت د قوانینو له لارې رامنځ ته کړی دی او تکامل مني. ځینې ډلې خپلې عقیدې ته د تکامل خلقت وایي. تر يوې کچې په ښکاره توګه، د اسلامي او هندو مذهبونو غړي هم شتون لري چې د تخلیق پلویان دي. په دې شرایطو کې د "خلقت پلوه" اصطلاح کارول د چارلس ډاروین په ۱۸۴۲ ز کال کې د ناچاپ شوي سکیچ مسوده پورې اړه لري چې د نوعاتو په اصل رامنځ ته شوی و او هغه دا اصطلاح وروسته همکارانو ته په لیکونو کې وکاروله. په ۱۸۷۳ ز کال کې، آسا ګري د ملت په مجله کې یوه مقاله خپره کړه چې په کې ویل شوي و "ځانګړي خلقت پالونکي" چې دا ډولونه یې په پام کې نیولي وو "دوی په فوق العاده ډول خلق شوي دي لکه څنګه چې دي، د هغه د نظریې له مخې دوی د ساینسي توضیحاتو له لاسرسي څخه لرې کوي."^[۱۱]^[۱۲]^[۱۳]^[۱۴]^[۱۵]^[۱۶]

د انجيل روايات

د ډېرو خلقت پالونکو د عقيدو لپاره روايات د خلقت کتاب لفظي یا نیمه لفظي تفسیر دی، چې د خلقت د پیدایښت داستانونه

(پیدایښت ۱-۲) تشریح کوي چې څنګه خدای (ج) کائنات په شپږو ورځو کې د خلقتي کړنو په لړۍ کې رامنځ ته کوي او لومړی سړی او ښځه (آدم او حوا) د عدن په باغ کې ځای په ځای کوي. دا کیسه د خلقتي کاسمولوژي او بیولوژي اساس دی. د پیدایښت سیلاب داستان (پیدایښت ۶-۹) وايي چې څنګه خدای د یو لوی سیلاب له لارې نړۍ او ټول ژوند له منځه وړي، د نوح د کشتۍ په واسطه د هر ژوندي موجود څخه يو ژغوري. دا د تخلیقی جیولوژی اساس جوړوي، چې د سیلاب جیولوژي په نوم پیژندل کیږي.

په وروستیو لسیزو کې داسې هڅې لیدل شوي دي چې له انجیل کتاب څخه خلقت له منځه یوسي او د ساینس په توګه یې بیا ځای په ځای کړي؛ چې په دې کې د خلقت ساینس او منطقي ډیزاین شامل دي.^[۱۷]

سرچينې

↑ Gunn 2004, p. 9, "The Concise Oxford Dictionary says that creationism is 'the belief that the universe and living organisms originated from specific acts of divine creation.'"
↑ Brosseau, Olivier; Silberstein, Marc (2015). "Evolutionism(s) and Creationism(s)". In Heams, Thomas; Huneman, Philippe; Lecointre, Guillaume; Silberstein., Marc (eds.). Handbook of Evolutionary Thinking in the Sciences. Dordrecht: Springer. pp. 881–96. ISBN 9789401790147.
↑ Brosseau, Olivier; Silberstein, Marc (2015). "Evolutionism(s) and Creationism(s)". In Heams, Thomas; Huneman, Philippe; Lecointre, Guillaume; Silberstein., Marc (eds.). Handbook of Evolutionary Thinking in the Sciences. Dordrecht: Springer. pp. 881, 884. ISBN 9789401790147. Creationism is not a single homogenous doctrine ... Evolution, as a process, is a tool God uses to continually create the world. Here we have arrived at another sub-category of creationism called 'evolutionist creationism'
↑ Haarsma 2010, p. 168, "Some Christians, often called 'Young Earth creationists,' reject evolution in order to maintain a semi-literal interpretation of certain biblical passages. Other Christians, called 'progressive creationists,' accept the scientific evidence for some evolution over a long history of the earth, but also insist that God must have performed some miracles during that history to create new life-forms. Intelligent design, as it is promoted in North America is a form of progressive creation. Still other Christians, called theistic evolutionists' or 'evolutionary creationists,' assert that the scientific theory of evolution and the religious beliefs of Christianity can both be true."
↑ Eugenie Scott (13 February 2018). "The Creation/Evolution Continuum". NCSE. Archived from the original on 3 August 2019. نه اخيستل شوی 6 May 2019. creationism comes in many forms, and not all of them reject evolution
↑ "creationism: definition of creationism in Oxford dictionary (American English) (US)". Oxford Dictionaries (Definition). Oxford: Oxford University Press. OCLC 656668849. Archived from the original on 2016-03-04. نه اخيستل شوی 2014-03-05. The belief that the universe and living organisms originate from specific acts of divine creation, as in the biblical account, rather than by natural processes such as evolution. {{cite web}}: External link in |خونديځ تړی= (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |خونديځ-تړی= ignored (help); Unknown parameter |مسار الأرشيف= ignored (help)
↑ (Scott 2009, pp. 57, 97–98)
↑ Eugenie Scott (13 February 2018). "The Creation/Evolution Continuum". NCSE. Archived from the original on 3 August 2019. نه اخيستل شوی 29 April 2019.
↑ "What is "Intelligent Design" Creationism?". NCSE (په انګليسي). 2008-10-17. Archived from the original on 2019-05-14. نه اخيستل شوی 2019-04-23.
↑ Campbell, Duncan (February 20, 2006). "Academics fight rise of creationism at universities". The Guardian. London. نه اخيستل شوی 2010-04-07.
↑ Chang, Kenneth (November 2, 2009). "Creationism, Without a Young Earth, Emerges in the Islamic World". The New York Times (په انګليسي).
↑ al-Azami, Usaama (2013-02-14). "Muslims and Evolution in the 21st Century: A Galileo Moment?". Huffington Post Religion Blog. نه اخيستل شوی 19 February 2013.
↑ "Creationism: The Hindu View". www.talkorigins.org. نه اخيستل شوی 2019-04-23.
↑ Numbers 1998, p. 50 "Since at least the early 1840s Darwin had occasionally referred to 'creationists' in his unpublished writings, but the epithet acquired little public currency." – sketch written in 1842 – "if this had happened on an island, whence could the new forms have come,—here the geologist calls in creationists."
↑
Darwin, Charles (July 5, 1856). "Darwin, C. R. to Hooker, J. D." Darwin Correspondence Project. Cambridge, UK: Cambridge University Library. Letter 1919. نه اخيستل شوی 2010-08-11.
- Darwin, Charles (May 31, 1863). "Darwin, C. R. to Gray, Asa". Darwin Correspondence Project. Cambridge, UK: Cambridge University Library. Letter 4196. نه اخيستل شوی 2010-08-11.
↑ Numbers 1998, p. 50 "In 1873 Asa Gray described a 'special creationist' (a phrase he placed in quotation marks) as one who maintained that species 'were supernaturally originated just as they are'," – The Nation. J.H. Richards. October 16, 1873. p. 260.
↑ Richard F. Carlson, Tremper Longman III, Science, Creation and the Bible: Reconciling Rival Theories of Origins, p.25

[Gunn2004-1] Gunn 2004, p. 9, "The Concise Oxford Dictionary says that creationism is 'the belief that the universe and living organisms originated from specific acts of divine creation.'"

[2] Brosseau, Olivier; Silberstein, Marc (2015). "Evolutionism(s) and Creationism(s)". In Heams, Thomas; Huneman, Philippe; Lecointre, Guillaume; Silberstein., Marc (eds.). Handbook of Evolutionary Thinking in the Sciences. Dordrecht: Springer. pp. 881–96. ISBN 9789401790147.

[3] Brosseau, Olivier; Silberstein, Marc (2015). "Evolutionism(s) and Creationism(s)". In Heams, Thomas; Huneman, Philippe; Lecointre, Guillaume; Silberstein., Marc (eds.). Handbook of Evolutionary Thinking in the Sciences. Dordrecht: Springer. pp. 881, 884. ISBN 9789401790147. Creationism is not a single homogenous doctrine ... Evolution, as a process, is a tool God uses to continually create the world. Here we have arrived at another sub-category of creationism called 'evolutionist creationism'

[Stewart2009-4] Haarsma 2010, p. 168, "Some Christians, often called 'Young Earth creationists,' reject evolution in order to maintain a semi-literal interpretation of certain biblical passages. Other Christians, called 'progressive creationists,' accept the scientific evidence for some evolution over a long history of the earth, but also insist that God must have performed some miracles during that history to create new life-forms. Intelligent design, as it is promoted in North America is a form of progressive creation. Still other Christians, called theistic evolutionists' or 'evolutionary creationists,' assert that the scientific theory of evolution and the religious beliefs of Christianity can both be true."

[Scott_quote-5] Eugenie Scott (13 February 2018). "The Creation/Evolution Continuum". NCSE. Archived from the original on 3 August 2019. نه اخيستل شوی 6 May 2019. creationism comes in many forms, and not all of them reject evolution

[OD_creationism-6] "creationism: definition of creationism in Oxford dictionary (American English) (US)". Oxford Dictionaries (Definition). Oxford: Oxford University Press. OCLC 656668849. Archived from the original on 2016-03-04. نه اخيستل شوی 2014-03-05. The belief that the universe and living organisms originate from specific acts of divine creation, as in the biblical account, rather than by natural processes such as evolution. {{cite web}}: External link in |خونديځ تړی= (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |خونديځ-تړی= ignored (help); Unknown parameter |مسار الأرشيف= ignored (help)

[7] (Scott 2009, pp. 57, 97–98)

[Scott1999-8] Eugenie Scott (13 February 2018). "The Creation/Evolution Continuum". NCSE. Archived from the original on 3 August 2019. نه اخيستل شوی 29 April 2019.

[9] "What is "Intelligent Design" Creationism?". NCSE (په انګليسي). 2008-10-17. Archived from the original on 2019-05-14. نه اخيستل شوی 2019-04-23.

[Campbell_2006-10] Campbell, Duncan (February 20, 2006). "Academics fight rise of creationism at universities". The Guardian. London. نه اخيستل شوی 2010-04-07.

[nytimes.com-11] Chang, Kenneth (November 2, 2009). "Creationism, Without a Young Earth, Emerges in the Islamic World". The New York Times (په انګليسي).

[Huffpo-12] -Azami, Usaama (2013-02-14). "Muslims and Evolution in the 21st Century: A Galileo Moment?". Huffington Post Religion Blog. نه اخيستل شوی 19 February 2013.

[13] "Creationism: The Hindu View". www.talkorigins.org. نه اخيستل شوی 2019-04-23.

[CD_usage-14] Numbers 1998, p. 50 "Since at least the early 1840s Darwin had occasionally referred to 'creationists' in his unpublished writings, but the epithet acquired little public currency." – sketch written in 1842 – "if this had happened on an island, whence could the new forms have come,—here the geologist calls in creationists."

[Darwin_letters_1856_1863-15] Darwin, Charles (July 5, 1856). "Darwin, C. R. to Hooker, J. D." Darwin Correspondence Project. Cambridge, UK: Cambridge University Library. Letter 1919. نه اخيستل شوی 2010-08-11.
Darwin, Charles (May 31, 1863). "Darwin, C. R. to Gray, Asa". Darwin Correspondence Project. Cambridge, UK: Cambridge University Library. Letter 4196. نه اخيستل شوی 2010-08-11.

[16] Darwin, Charles (May 31, 1863). "Darwin, C. R. to Gray, Asa". Darwin Correspondence Project. Cambridge, UK: Cambridge University Library. Letter 4196. نه اخيستل شوی 2010-08-11.

[Asa_usage-16] Numbers 1998, p. 50 "In 1873 Asa Gray described a 'special creationist' (a phrase he placed in quotation marks) as one who maintained that species 'were supernaturally originated just as they are'," – The Nation. J.H. Richards. October 16, 1873. p. 260.

[17] Richard F. Carlson, Tremper Longman III, Science, Creation and the Bible: Reconciling Rival Theories of Origins, p.25

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

عمومي مالومات	religious belief ^(en) pseudoscience ^(en) cosmogony ^(en)
ځانګړې وېشنيزه	religious belief ^(en)